16 Pułk Piechoty Obrony Krajowej

16 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Kraków (LIR Krakau Nr. 16) – pułk piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.

Ten artykuł dotyczy 16 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. Zobacz też: inne pułki piechoty noszące numer „16”.

Pułk Piechoty Obrony Krajowej Kraków Nr 16

Landwehrinfanterieregiment Krakau Nr 16

Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1889
Rozformowanie	1917
Nazwa wyróżniająca	Kraków
Tradycje
Kontynuacja	Pułk Strzelców Nr 16
Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Kraków
Rodzaj sił zbrojnych	c. k. Obrona Krajowa
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	46 Dywizja Piechoty OK

Historia pułku

W 1889 roku w Krakowie został sformowany Galicyjski Pułk Piechoty Obrony Krajowej Nr 16.

W latach 1903–1914 komenda i trzy bataliony stacjonowały w Krakowie.

Okręg uzupełnień Obrony Krajowej Kraków na terytorium 1 Korpusu.

Kolory pułkowe: trawiasty (grasgrün), guziki srebrne z numerem pułku „16”.

W sierpniu 1914 roku pułk wchodził w skład 91 Brygady Piechoty Obrony Krajowej należącej do 46 Dywizji Piechoty Obrony Krajowej^[1].

W lipcu 1914 roku 82% żołnierzy pułku stanowili Polacy^[2].

W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w 1915 roku w Galicji w okolicach Dąbrowy Tarnowskiej. Największe straty jednostka poniosła w bitwie pod Gorlicami. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach wojennych nr: 250 w Gręboszowie, 251 w Ujściu Jezuockim, 255 w Wietrzychowicach oraz 263 w Zaborowie.

11 kwietnia 1917 roku jednostka została przemianowana na Pułk Strzelców Nr 16 (niem. Schützenregiment Nr. 16).

Żołnierze pułku

Komendanci pułku

• ppłk / płk Seweryn Ritter von Jelita Żelawski (1 V 1889 – 1891 → komendant 8 Pułku Piechoty OK)
• płk Eduard von Steinitz (1891 – 1894 → komendant 8 Brygady Piechoty)
• ppłk / płk Ludwig von Bastl (1894 – 1 XII 1897 → stan spoczynku, 22 III 1908 mianowany tytularnym generałem majorem^[3])
• płk Franciszek Michniowski (1897 – 1899 → komendant 36 Pułku Piechoty OK)
• ppłk / płk Ferdinand Leminger von Chodenburg (1899 – 1902 → stan spoczynku, 17 V 1908 mianowany tytularnym generałem majorem^[4])
• ppłk / płk Franz von Georgi (1902 – 1908 → komendant 57 Brygady Piechoty)
• płk Karol von Schwarz (1908 – 1 VIII 1911 → stan spoczynku, 13 VII 1913 mianowany tytularnym generałem majorem^[5])
• płk Heinrich von Dürfeld (1911 – 1915 → komendant 65 Brygady Piechoty)
• ppłk Myron Tarnawskyj (1918)

Oficerowie

• ppłk Jan Słupski
• kpt. Alois Riess de Riesenhorst
• por. Gwido Langer
• por. rez. Adam Moskała
• ppor. rez. Antoni Borzemski
• ppor. rez. Andrzej Cichowski
• ppor. rez. Marian Dienstl
• ppor. rez. Teofil Mazur
• ppor. rez. Paweł Biedka
• ppor. rez. Bronisław Laskownicki
• ppor. rez. Marcelin Ślósarczyk
• ppor. rez. Tadeusz Michał Zakrzewski
• chor. rez. Stanisław Janik
• kadet / aspirant oficerski Kazimierz Biernat
• lekarz dr Seweryn Mściwujewski (do I 1912)^[6]
• asyst. medykam. Marian Kawski
• z-ca asyst. lek. Tadeusz Kolasiński

Podoficerowie i szeregowcy

• Albin Habina
• Czesław Jamka
• Stanisław Malik
• Jan Nałęcz-Koniuszewski
• Józef Papeć

Przypisy

1. Landwehr Infanterieregimenter as at August 1914. austro-hungarian-army.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)].
2. Landwehr-Infanterie-Regimenter as at July 1914.. [dostęp 2010-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)].
3. Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 10.
4. Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 104.
5. Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 169.
6. Kronika. Z c. k. obrony krajowej. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 19 z 25 stycznia 1912.

Bibliografia

• Antonio Schmidt-Brentano: Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918. Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2007.
• www.mlorenz.at: Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900 – 1914. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
• Glenn Jewison & Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Land Forces 1848–1918. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
• Waldemar Fronczak i in: Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 16. [dostęp 2015-05-02]. (pol.).