(471143) Dziewanna

(471143) Dziewanna – planetoida z grupy obiektów transneptunowych^[1].

(471143) Dziewanna

Odkrywca	Andrzej Udalski, Scott Sheppard, Marcin Kubiak, Chad Trujillo (OGLE-IV)
Data odkrycia	13 marca 2010[1]
Numer kolejny	471143
Oznaczenie tymczasowe	2010 EK139
Charakterystyka orbity (2022-08-09)
Przynależność obiektu	obiekt transneptunowy[1] w rezonansie orbitalnym 2:7 z Neptunem[2]
Półoś wielka	69,30[1] au
Mimośród	0,5316[1]
Peryhelium	32,46[1] au
Aphelium	106,13[1] au
Okres obiegu wokół Słońca	ok. 576,9[1] lat
Inklinacja	29,49[1]°
Charakterystyka fizyczna
Średnica	ok. 470[2] km >504[3] km
Okres obrotu	ok. 7,07[1] h
Albedo	ok. 0,25[2]
Jasność absolutna	ok. 4,09[1]m

Obiekt krąży wokół Słońca w tzw. rezonansie orbitalnym 2:7 z Neptunem^[2]. Przed nadaniem nazwy planetoida nosiła oznaczenie (471143) 2010 EK₁₃₉.

Odkrycie i nazwa

Planetoida ta została odkryta 13 marca 2010 roku w programie OGLE-IV przez zespół astronomów Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Andrzeja Udalskiego przy użyciu kamery obrazującej niebo zainstalowanej przy 1,3 m teleskopie warszawskim w Obserwatorium Las Campanas^[4]. Do zespołu odkrywców należeli A. Udalski, S.S. Sheppard, M. Kubiak, C.A. Trujillo. Planetoidzie nadano imię Dziewanna, słowiańskiej bogini dzikiej przyrody, lasów i polowań^[5].

Orbita

(471143) Dziewanna okrąża Słońce po mocno wydłużonej eliptycznej orbicie w ciągu ok. 577 lat^[6] w średniej odległości 69,30 j.a. Nachylenie jej orbity względem ekliptyki to 29,5°, a mimośród jej orbity wynosi 0,532. Planetoida ta – wraz z 2010 HE₇₉, 2010 EL₁₃₉ i 2010 FX₈₆ – jest jedną z czterech dużych planetoid odkrytych przez polskich astronomów w 2010 roku. Jest to planetoida o wydłużonej orbicie. Należy ona do dużych obiektów transneptunowych.

Jest jednym z większych obiektów odkrytych na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku w Układzie Słonecznym. Początkowo jego rozmiary szacowano nawet na ok. 1000 km, co pozwalałoby umieścić go w końcówce pierwszej dwudziestki największych planetoid^[7]. Ocenia się jednak, że średnica planetoidy (471143) Dziewanna wynosi ok. 470 km, co nadal czyni ją jednym z czterdziestu największych samodzielnych ciał Układu Słonecznego^[6] i kandydatem na planetę karłowatą.

Zobacz też

• lista ponumerowanych planetoid
• lista obiektów transneptunowych

Przypisy

1. (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.) [data dostępu: 2022-07-09]
2. Wm. Robert Johnston: List of Known Trans-Neptunian Objects. Johnston's Archive, 2022-01-02. [dostęp 2022-07-09]. (ang.).
3. TNO Results. [w:] ERC Lucky Star Project [on-line]. Laboratoire d'Etudes Spatiales et d'Instrumentation en Astrophysique (LESIA). [dostęp 2020-07-13]. (ang.).
4. Polscy kandydaci na „planety karłowate”. [w:] Astronomia.pl [on-line]. 2010-05-10. [dostęp 2015-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-24)].
5. MPEC. 2018-09-25.
6. Dziewanna - największy "polski" obiekt w Układzie Słonecznym, „Nauka w Polsce”, 5 października 2018 [dostęp 2018-10-05] (pol.).
7. Krzysztof Urbański: Układ Słoneczny coraz większy. [w:] rp.pl [on-line]. 2010-05-04. [dostęp 2015-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-08)].

Bibliografia

• (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
• (471143) Dziewanna w bazie Minor Planet Center (ang.)

Linki zewnętrzne

• Diagram orbity (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)