Śmierć pułkownika

Śmierć pułkownika – wiersz Adama Mickiewicza poświęcony Emilii Plater^[1], bohaterce powstania listopadowego^[2]. Utwór jest zbudowany z pięciu zwrotek. Trzy z nich mają po osiem wersów, czwarta ma ich siedem, a ostatnia tylko pięć. Rymy układają się w schemat krzyżowy. Wiersz jest napisany dziesięciozgłoskowcem o rytmie anapestycznym (ssSssSssSs). Dopiero w ostatniej zwrotce poeta odkrywa, że umierający pułkownik to kobieta.

Lecz ten wódz, choć w żołnierskiej odzieży,
Jakie piękne dziewicze ma lica?
Jaką pierś? – Ach, to była dziewica,
To Litwinka, dziewica-bohater,
Wódz Powstańców – Emilija Plater!

Zobacz w Wikiźródłach Śmierć pułkownika

Emilia Plater

Emilia Plater na banknocie dwudziestozłotowym z czasów okupacji