Remove ads
Édith Cresson z domu Campion (ur. 27 stycznia 1934 w Boulogne-Billancourt[1]) – francuska polityk, ekonomistka i samorządowiec, działaczka Partii Socjalistycznej, parlamentarzystka i minister w kilku gabinetach. Od maja 1991 do kwietnia 1992 premier Francji, będąca pierwszą kobietą na tym stanowisku. W latach 1995–1999 członkini Komisji Europejskiej Jacques’a Santera, uznawana za główną osobę odpowiedzialną za przedterminową rezygnację tego gremium[2].
 Édith Cresson (2007) | |
| Imię i nazwisko po urodzeniu |
Édith Campion |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 stycznia 1934 |
| Premier Francji | |
| Okres |
od 15 maja 1991 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   | |
Remove ads
Absolwentka szkoły biznesowej dla kobiet HEC JF w Paryżu, doktoryzowała się w zakresie demografii[3]. Pracowała jako badaczka w instytucjach naukowych zajmujących się ekonomią[1].
W 1965 uczestniczyła w kampanii prezydenckiej François Mitterranda. W połowie lat 70. wstąpiła do Partii Socjalistycznej, była członkinią władz krajowych tego ugrupowania[3]. Obejmowała różne stanowiska w administracji samorządowej – mera Thuré (1977–1983), radnej departamentu Vienne (1982–1998), mera Châtellerault (1983–1997) i zastępczyni mera tej miejscowości (1997–2008)[1][4].
W pierwszych powszechnych wyborach europejskich w 1979 uzyskała mandat posłanki do Parlamentu Europejskiego, w którym zasiadała do 1981[5]. W 1981 została wybrana do Zgromadzenia Narodowego VII kadencji, z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w wyborach w 1986 i 1988[6].
W latach 1981–1986 i 1988–1990 wchodziła w skład socjalistycznych rządów, na czele których stali Pierre Mauroy, Laurent Fabius i Michel Rocard. Sprawowała urzędy ministra rolnictwa (od maja 1981 do marca 1983), ministra handlu zagranicznego i turystyki (od marca 1983 do lipca 1984), ministra przemysłu i handlu zagranicznego (od lipca 1984 do marca 1986) oraz ministra do spraw europejskich (od maja 1988 do października 1990). Po odejściu z rządu została prezesem koncernu Schneider Electric[1][3].
W maju 1991 powołana na stanowisko premiera francuskiego rządu[7]. Została pierwszą kobietą na tej funkcji. Jednocześnie była krytykowana wielokrotnie m.in. za swoje publiczne wypowiedzi. M.in. homoseksualizm określiła jako marginalny problem bliższy krajom anglosaskim niż cywilizacji łacińskiej, a życie japońskich pracowników porównywała do życia mrówek[8]. Wkrótce stała się najbardziej niepopularnym politykiem we Francji[9], po niespełna roku w kwietniu 1992 na urzędzie premiera zastąpił ją Pierre Bérégovoy[7].
W styczniu 1995 została członkinią Komisji Europejskiej kierowanej przez Jacques’a Santera. Odpowiadała za naukę, badania naukowe, zarządzanie zasobami ludzkimi, edukację i szkolenia zawodowe[1]. W grudniu 1998 urzędnik europejski Paul van Buitenen przekazał informacje dotyczące przypadków korupcji, niegospodarności i nepotyzmu w KE, przy czym główne zarzuty odnosiły się do Édith Cresson. Wewnętrzne postępowanie wykazało w szczególności nieprawidłowości w zarządzaniu podległym jej programem szkoleń zawodowych, co doprowadziło do znacznych strat finansowych. Ujawniono również, że na stanowisku doradcy zatrudniła swojego prywatnego dentystę[9][10] z naruszeniem obowiązujących procedur[11]. Édith Cresson odmówiła złożenia rezygnacji, co doprowadziło do ustąpienia całej KE. Pozostała w jej składzie, tymczasowo kierowanym przez Manuela Marína, do końca funkcjonowania tego gremium, tj. do września 1999.
W 2004 belgijski sąd umorzył prowadzonego wobec niej postępowanie karne wszczęte w związku z ujawnionymi nieprawidłowościami[2]. Komisja Europejska pozwała ją natomiast przed Trybunał Sprawiedliwości, który w 2006 potwierdził, że naruszyła ciążące na niej obowiązki komisarza przy zatrudnieniu doradcy, a jednocześnie odstąpił od nakładania na nią innych sankcji[11].
W 2001 została prezesem fundacji działającej w branży edukacyjnej, a w 2008 doradcą agencji rozwoju i innowacji ADIT[4].
Remove ads
- premier: Édith Cresson[7]
- minister stanu, minister edukacji narodowej: Lionel Jospin
- minister stanu, minister gospodarki, finansów i budżetu: Pierre Bérégovoy
- minister stanu, minister spraw zagranicznych: Roland Dumas
- minister stanu, minister służb publicznych i modernizacji administracji: Jean-Pierre Soisson (do marca 1992)
- minister stanu, minister spraw miejskich: Michel Delebarre
- minister sprawiedliwości: Henri Nallet
- minister obrony: Pierre Joxe
- minister spraw wewnętrznych: Philippe Marchand
- minister kultury i komunikacji: Jack Lang
- minister rolnictwa i leśnictwa: Louis Mermaz
- minister spraw społecznych i integracji: Jean-Louis Bianco
- minister pracy, zatrudnienia i kształcenia zawodowego: Martine Aubry
- minister mieszkalnictwa i transportu: Paul Quilès
- minister współpracy i rozwoju: Edwige Avice
- minister departamentów i terytoriów zamorskich: Louis Le Pensec
- minister badań naukowych i technologii: Hubert Curien
- minister ds. kontaktów z parlamentem: Jean Poperen
- minister ds. młodzieży i sportu: Frédérique Bredin
- minister środowiska: Brice Lalonde
- ministrowie delegowani (ministres délégués): Michel Charasse, Dominique Strauss-Kahn, François Doubin, Jean-Marie Rausch, Élisabeth Guigou, Catherine Tasca, Michel Sapin, Georges Kiejman, Bruno Durieux, Jean-Michel Baylet
Remove ads
Odznaczona Legią Honorową klasy V (1991) i IV (2013)[12], a także z urzędu Krzyżem Wielkim Orderu Narodowego Zasługi (1991).
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads