Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1936 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1936 roku – trzydzieste ósme wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano ponownie Franklina Delano Roosevelta, a wiceprezydentem na kolejną kadencję został John Nance Garner.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1936 roku

Państwo	Stany Zjednoczone
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	3 listopada 1936 (głosowanie powszechne)
Podstawa prawna	Konstytucja Stanów Zjednoczonych
Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich (% głosów elektorskich): Roosevelt 98,5% Landon 1,5%
Wyniki wyborów wiceprezydenckich (% głosów elektorskich): Garner 98,5% Knox 1,5%
Frekwencja: 56,9%
poprzednie: 1932 następne: 1940

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1936 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborcza

Podobnie jak poprzednie, wybory prezydenckie w 1936 roku odbywały się w czasie głębokiego kryzysu gospodarczego^[1]. Reformy zawarte w programie Nowego Ładu, autorstwa prezydenta Roosevelta sprawiły, że cieszył się on bardzo dużym poparciem społecznym^[2]. Konwencja Partii Demokratycznej odbyła się w Filadelfii w dniach 23-27 czerwca 1936, gdzie udzielono poparcia prezydentowi poprzez aklamację^[2]. Był to także sygnał pełnego poparcia partii dla polityki Nowego Ładu^[3]. Kandydatem Partii Republikańskiej został progresywista Alf Landon^[4]. Nominację Union Party zdobył William Lemke, a Socjalistycznej Partii Ameryki – Norman M. Thomas^[5]. Założeniem programowym republikanów była krytyka Nowego Ładu, zarzut nadmiernej centralizacji i niekonstytucyjne przejęcie kompetencji Kongresu^[4]. Tymczasem Roosevelt zwyciężył zdecydowaną większością głosów, wygrywając we wszystkich stanach, z wyjątkiem Vermont i Maine^[6].

Kandydaci

Partia Demokratyczna

• 
  F.D. Roosevelt
• 
  John Garner

Partia Republikańska

• 
  Alfred Landon
• 
  Frank Knox

Socjalistyczna Partia Ameryki

• 
  Norman Thomas

Union Party

• 
  William Lemke

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się 3 listopada 1936^[5]. Roosevelt uzyskał 60,8% poparcia, wobec 36,5% dla Landona, 1,9% dla Lemkego i 0,4% dla Thomasa^[5]. Ponadto, około 320 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów^[5]. Frekwencja wyniosła 56,9%^[7]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Roosevelt uzyskał 523 głosy, przy wymaganej większości 266 głosów^[8]. Na Landona zagłosowało 8 elektorów^[8]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Garner, uzyskując 523 głosy, wobec 8 dla Knoxa^[8].

W wyniku uchwalenia XX poprawki do Konstytucji zaprzysiężenie odbyło się 20 stycznia, a nie jak dotychczas – 4 marca^[2].

Kandydat na prezydenta	Partia	Głosowanie powszechne		Kolegium Elektorów
		Głosy	Procent
Franklin Delano Roosevelt	Partia Demokratyczna	27 757 333	60,8%	523
Alf Landon	Partia Republikańska	16 684 231	36,5%	8
William Lemke	Union Party	892 267	1,9%	0
Norman Thomas	Socjalistyczna Partia Ameryki	187 833	0,4%	0
Łącznie				531

Kandydat na wiceprezydenta	Partia	Kolegium Elektorów
John Garner	Partia Demokratyczna	523
Frank Knox	Partia Republikańska	8
Łącznie		531

Przypisy

1. Bartnicki 1995 ↓, s. 139.
2. Pastusiak 1999 ↓, s. 679.
3. Jones 2016 ↓, s. 530.
4. Jones 2016 ↓, s. 531.
5. US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-17]. (ang.).
6. Bartnicki 1995 ↓, s. 140.
7. Election of 1936. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-17]. (ang.).
8. Electoral College Box – 1936. NARA. [dostęp 2017-10-17]. (ang.).

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).

Kontrola autorytatywna (Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych):

• LCCN: sh2010108072

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: event/United-States-presidential-election-of-1936