Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wkrętak (śrubokręt) – jedno z podstawowych narzędzi ręcznych. Wkrętak składa się z rękojeści i grotu. W najprostszym wykonaniu jest to pręt (najczęściej stalowy, ale bywają wkrętaki z innych metali, np. z mosiądzu oraz z tworzyw sztucznych), na jednym końcu ścięty lub spłaszczony tak, że powstała w ten sposób wąska krawędź umożliwia wsunięcie jej w wycięcie w łbie wkręta, co następnie, poprzez obrót wkrętaka wokół osi, umożliwia obrócenie wraz z nim samego wkrętu. Przeciwległy koniec pręta (grotu) zazwyczaj umocowany jest w uchwycie (rękojeści), zazwyczaj z tworzywa sztucznego, ułatwiającym obracanie wkrętaka, choć czasem stosuje się rozwiązanie polegające na wygięciu przeciwległego końca w sposób umożliwiający obrót narzędziem.
Do prac precyzyjnych z małymi mechanizmami służy wkrętak zegarmistrzowski. Jest to drobno karbowany, wąski walec zakończony różnymi końcówkami, od górnej strony posiadający obrotowy pierścień. Trzyma się go w inny sposób: obrotowy pierścień opiera się o wnętrze dłoni, a korpus obraca palcami.
Wkrętaki (a zatem i wkręty) zakończone są różnymi końcówkami. Jest wiele powodów stosowania różnych końcówek, niektórymi można przenieść większy moment obrotowy, inne są samocentrujące, jeszcze inne trudniejsze do uszkodzenia. Jednym z powodów opracowywania wciąż nowych wzorów końcówek jest też uniemożliwienie osobom nieupoważnionym wykręcania niektórych wkrętów (np. użytkownikom rozkręcania urządzeń gospodarstwa domowego).
| Typy zakończeń wkrętaków pasujące do nacięć | Schematyczne przedstawienie nacięć łba wkrętu | |
|---|---|---|
| 1 | Płaski |  |
| 2 | Płaski chroniony |  |
| 3 | Pozidriv |  |
| 4 | Phillips (krzyżak) |  |
| 5 | Torx |  |
| 6 | Torx TR |  |
| 7 | Torx Plus |  |
| 8 | XZN |  |
| 9 | Sześciokątny zewnętrzny |  |
| 10 | Sześciokątny wewnętrzny (Imbus) |  |
| 11 | Kwadratowy (Robertson) |  |
| 12 | Torq-Set |  |
| 13 | Tri-Wing |  |
| 14 | Spanner |  |
W celu przyspieszenia prac instalacyjnych prowadzonych na większą skalę, stosuje się obecnie wkrętaki z napędem elektrycznym lub pneumatycznym, w których obracanie osi wkrętaka dokonywane jest przez silnik z przekładnią, regulacją kierunku, prędkości obrotowej i momentu siły.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
