Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Foka Weddella[5], weddelka arktyczna[6] (Leptonychotes weddellii) – gatunek drapieżnego ssaka morskiego z rodziny fokowatych (Phocidae). Żyje w morzach Antarktyki i na południowych wyspach subpolarnych. Niekiedy potrafi zawędrować aż po Australię, Nową Zelandię, czy też Amerykę Południową[7]. Spotykana dosyć często, w 1984 oszacowano liczebność fok Weddela na 800 tysięcy osobników[8].
Fokowate (Phocidae) przystosowane są do życia w środowisku wodnym. Łatwo pokonują opór wody dzięki opływowemu kształtowi ciała oraz kończynom przekształconym w płetwy, których palce połączone są błoną pławną. Dodatkowym przystosowaniem jest kręgosłup zdolny do poruszania się we wszystkich kierunkach[8]. Nurkowanie ułatwia im brak pustych przestrzeni, takich jak zatoki czaszkowe, w których niezrównoważone ciśnienie mogłoby powodować pęknięcia naczyń. Nurkowanie wspomaga również elastyczna klatka piersiowa, mała objętość płuc oraz wyjątkowo duża śledziona[9]. Znoszenie niskich temperatur ułatwiają im duże rozmiary i gruba warstwa izolacyjna wypełniona tranem[10].
Średnia długość życia tego gatunku wynosi 17 lat[11].
Leptonychotes weddellii charakteryzuje się czarnymi barkami i głową, a także ciemnożółtym lub brunatnym grzbietem. Jego boki są jaśniejsze i pokryte podłużnymi ciemnymi plamami. W ciągu roku ubarwienie futra zmienia się, tuż po linieniu jest najciemniejsze, zaś z biegiem czasu jaśnieje. Młode po urodzeniu są jasnoszare, ale już po 3–4 tygodniach linieją i zmieniają ubarwienie[12].
Masa młodych po urodzeniu dochodzi do 34 kg[12]. Dorosłe samce osiągają do 3 m długości, a ich waga nie przekracza zwykle 500 kg. Samice są nieco większe, mierzą do 3,3 m i ważą do 600 kg. Samce mają grubszą szyję oraz szerszą głowę i pysk od samic[13].
Foka Weddella cały rok spędza w strefie przybrzeżnej, w okolicach Antarktydy. Czasami odbywa dalekie wędrówki po Australię, Nową Zelandię i Amerykę Południową, jednak nie robi tego regularnie. Jako jedyny gatunek z rodzaju Leptonychotes preferuje siedliska w strefie szybkiego płynięcia lodu niż na lodzie dryfującym[14]. Takie położenie terytorium pozawala na korzystanie z wodnych dóbr pokarmowych przez cały rok oraz na ochronę młodych przed atakiem ze strony orek i lampartów morskich[8]. Samce bronią swoich terytoriów w pobliżu otworów oddechowych[15].
Gatunek ten odżywia się głównie rybami. W jego diecie znajduje się m.in. ryba Pleurogramma antarcticum. Foki Weddella najczęściej nurkują na głębokość 200–400 m, gdyż na niej głównie występują P. antarcticum. Potrafią spędzić nawet kilkadziesiąt minut na głębokości dochodzącej do 500 m[12]. Drugim ważnym składnikiem ich diety są głowonogi[8]. Aktywne dorosłe osobniki spożywają 50 kg pożywienia dziennie, wypoczywającym wystarcza 10 kg[16].
Foki te zwykle żyją pojedynczo, w grupy zbierają się tylko w czasie rozrodu[12]. Samice tego gatunku osiągają dojrzałość płciową powyżej 3 roku życia, samce zaś między 4 a 6 rokiem[15]. Zapłodnienie odbywa się tuż przed usamodzielnieniem się młodych (przełom listopada i grudnia). Ciąża trwa 9–10 miesięcy[12]. Narodziny przypadają na okres od września do listopada[8]. Poród trwa do kilku minut. Młode foki zaczynają pływać po około 2 tygodniach. Potrafią wtedy wstrzymać oddech na 5 minut i zanurkować do głębokości nawet 100 m[16]. Samice opiekują się młodymi przez 6–7 tygodni[17], opuszczają je, gdy są one zdolne do samodzielnego polowania oraz posiadają odpowiednio grubą warstwę izolacyjną, aby przetrwać w zimnej temperaturze[18].
Jest to gatunek najmniejszej troski[8]. Dane wskazują, że jego populacja jest względnie stabilna. Lekkie wahania obserwuje się na przełomie lipca i sierpnia. Zmienność ta jest prawdopodobnie spowodowana imigracją zwierząt urodzonych poza obszarem badań[11]. Foki Weddella są chronione na mocy Konwencji o ochronie fok antarktycznych oraz Konwencji o zachowaniu żywych zasobów morskich Antarktyki[19].
W latach ‘70 i ‘80 mieszkańcy stacji w McMurdo polowali na foki Weddella, aby używać ich jako pokarm dla psów podczas zimy. Obecnie nie obserwuje się intensywnych polowań na ten gatunek[19].
Badania nad opisywanym gatunkiem dotyczą głównie wyjaśnienia jakie fizjologiczne i behawioralne przystosowania organizmu wpływają na możliwość nurkowania przez długi czas na dużych głębokościach[20].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.