Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Korzeniara (Rhizophora L.) – rodzaj tropikalnych drzew lub krzewów mangrowych z rodziny korzeniarowatych. Żyją w strefach przybrzeżnych zalewanych codziennie wodą morską w wyniku przypływów (tzw. watty). Wykształciły szereg przystosowań do tego środowiska, jak korzenie powietrzne czy komórkowa "pompa" molekularna odprowadzająca nadmiar soli.
Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów: ριζα (rhiza), oznaczającego "korzeń" i φορος (phoros), oznaczającego "niesienie" i nawiązuje do unoszących roślinę korzeni podporowych. Nazwa ta została nadana Everardusa Jacobusa van Wachendorffa i zaadoptowana później przez Linneusza. Wcześniej, bo od 1650 roku, używano nazwy Mangle stworzonej przez Johanne Bauhin'a, a oznaczającej "zarośla"[4].
Drzewa lub krzewy. Osiągają do 30-50 m. wysokości, jednak przeciętnie mają 5-8 m. Średnica pnia mierzona powyżej najwyższych korzeni podporowych 15-35 cm. Osobniki wielopienne, silnie rozgałęzione, występują tuż na brzegach oraz w górę estuariów. Okazy wysokie o pojedynczym pniu najczęściej tuż za pierwszą linią krzewów od strony otwartego morza[5][6][3].
Liście naprzeciwległe, odwrotnie jajowate, całobrzegie lub piłkowane przy wierzchołku. Barwa jaskrawozielona, ciemna lub jasna. Górna powierzchnia skórzasta, lśniąca, gładka. Na spodniej stronie liści większości gatunków z większości stanowisk obecne brodawki korkowe[5][6][3].
Rośliny wiecznie zielone. Nowe liście pojawiają się głównie od listopada do lutego na półkuli południowej i od maja do sierpnia na północnej. Stare opadają przede wszystkim od października do lutego na półkuli południowej i od kwietnia do sierpnia na północnej[5][6].
Kwiaty doskonałe, obupłciowe. Zlokalizowane w lub poniżej kątów liściowych. Kielich u kwiatów dojrzałych jasnożółty do kremowego o 4, rzadziej 3 działkach. Pąki kwiatowe podłużne, jajowate do odwrotnie jajowatych, długości 1-2 cm i szerokości 0,5-1 cm, barwy od zielonej u niedojrzałych do jasnej, żółtawej u dojrzałych. Płatki, w liczbie zazwyczaj czterech, lancetowate do równowąskich, barwy kremowobiałej, wełniste do bezwłosych, 10-12 mm długie, 2-4 mm szerokie. Pręciki w liczbie od 7 do 12, jasnożółte do złocistobrązowych. Słupek nitkowaty, obły, sięgający 0,5-4 mm ponad podstawę zalążni, do 1,5 mm szeroki. Podsadki różnorodne. Szypuły 1-7 cm długie, ok. 3 mm szerokie[5][6].
Okres kwitnienia trwa od lutego do czerwca na półkuli północnej, a od sierpnia do grudnia na południowej[5][6].
Owoce gruszkokształtne, podługowate o gładkiej, brązowej powierzchni. Działki kielicha podłużnie rozłożone, gdy hipokotyl jest gotowy do kiełkowania[5][6].
Korzeniary są roślinami żyworodnymi. Zarodek dojrzewa i kiełkuje będąc jeszcze wewnątrz owocu wiszącego na roślinie rodzicielskiej. Powstały przez kiełkowanie zarodka w owocu organ służący rozsiewaniu nazywa się hipokotylem. Hipokotyl u tego rodzaju jest zwężająco się cylindryczny, podłużny, zielony, gładki, pokryty nieregularnymi brązowymi przetchlinkami, spiczasto zakończony[5][6].
Owocowanie rozumiane jako odpadanie dojrzałego hipokotyla następuje głównie od maja do lipca na półkuli północnej i od listopada do stycznia na południowej[5][6]. Dojrzały hipokotyl osiąga do 78 cm długości[3].
Kora przeważnie silnie spękana, barwy szarej do ciemnoszarej. U części gatunków na eksponowanych stanowiskach brązowoczerwona, gładka[5][6].
Dojrzałe drzewa posiadają charakterystyczne powietrzne korzenie podporowe, otaczające podstawe pnia i wynoszące je ponad poziom gruntu. Korzenie te wnikają w podłoże zaledwie na 1-2 m, co jest przystosowaniem do beztlenowych warunków panujących w osadach odkładających się w namorzynach[5][6]. Wysokość tych korzeni u najbardziej okazałych osobników dochodzi do 8 m[7].
Do tego rodzaju zalicza się 6 gatunków oraz 4 mieszańce:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.