Wińsko – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
Szybkie fakty Państwo, Województwo ...
Zamknij
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Wińsko z siedzibą GRN w Wińsku utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie wołowskim w woj. wrocławskim, na mocy uchwały nr 31/54 WRN we Wrocławiu z dnia 2 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Baszyn, Słup, Wińsko (bez przysiółka Rogówek) i Węgrzce (bez przysiółków Wrzeszów, Wrzeszówek i Rogów Wołowski) oraz przysiółek Kleszczowice z dotychczasowej gromady Grzeszyn – ze zniesionej gminy Wińsko[6] w tymże powiecie[7]. Dla gromady ustalono 22 członków gromadzkiej rady narodowej[8].
1 stycznia 1960 do gromady Wińsko włączono obszar zniesionej gromady Piskorzyna[9] oraz wsie Łazy i Kozowo ze zniesionej gromady Gryżyce – w tymże powiecie[10].
31 grudnia 1961 do gromady Wińsko włączono wieś Domanice ze zniesionej gromady Stary Wołów oraz wieś Stryjno ze zniesionej gromady Rudawa w tymże powiecie[11].
1 stycznia 1972 do gromady Wińsko włączono wsie Smogorzów Wielki i Smogorzówek ze zniesionej gromady Pełczyn w tymże powiecie[12].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[13]. 1 stycznia 1973 powiecie wołowskim reaktywowano gminę Wińsko[14].
Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956. Brak numerów stron w książce
Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
Podano błędnie Wołów zamiast Wińsko . Ponadto wprowadzono niestaranny wspis, zniekształcający transformację gromad. Nie wymieniono gromady Węgrzce, natomiast wykluczone z niej przysiółki (Wrzeszów, Wrzeszówek i Rogów Wołowski) przypisano do gromady Wińsko, równocześnie pomijając wykluczony przysiółek z gromady Wińsko (Rogówek).
Uchwała Nr 31/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 2 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wołowskiego; w ramach Zarządzenia nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 20 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 2 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 9, Poz. 71)
Uchwała Nr 257/54 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Wołowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 9 października 1954 r., Nr. 8, Poz. 66)
Uchwała Nr 39 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 29 września 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie wrocławskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 30 grudnia 1959 r., Nr. 8, Poz. 35), zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 458/59 z dnia 27 listopada 1959 r. w sprawie zatwierdzenia uchwał Wojewódzkich Rad Narodowych w Białymstoku, Koszalinie, Poznaniu i Wrocławiu w przedmiocie połączenia, zniesienia i utworzenia niektórych gromad
Uchwała Nr 50 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 17 grudnia 1958 r. w sprawie zniesienia gromad Gryżyce i Moczydlnica Klasztorna w powiecie wołowskim oraz zmiany granic gromad Wińsko, Stary Wołów i Krzelów w tymże powiecie (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 30 grudnia 1959 r., Nr. 8, Poz. 28), zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 458/59 z dnia 27 listopada 1959 r. w sprawie zatwierdzenia uchwał Wojewódzkich Rad Narodowych w Białymstoku, Koszalinie, Poznaniu i Wrocławiu w przedmiocie połączenia, zniesienia i utworzenia niektórych gromad
Uchwała Nr 20 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 6 października 1961 r. w sprawie zniesienia, łączenia, tworzenia, zmiany granic oraz przeniesienia siedzib niektórych gromad w województwie wrocławskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 1961 r., Nr. 10, Poz. 51), zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 510/61 z dnia 28 listopada 1961 r. w sprawie zatwierdzenia uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu w przedmiocie zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 1961 r., Nr. 10, Poz. 52)
Uchwała Nr XI/72/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 28 czerwca 1971 r. w sprawie zniesienia, łączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie wrocławskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 15 listopada 1971 r., Nr. 6, Poz. 62)
Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971. Brak numerów stron w książce
Uchwała Nr XIX/109/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 13 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie wrocławskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 15 grudnia 1972 r., Nr 8, Poz. 165)