Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Viggo Widerøe (ur. 13 sierpnia 1904 w Kristanii, zm. 8 stycznia 2002 w Oslo) – norweski przedsiębiorca, założyciel linii lotniczych Widerøe Flyveselskap, pilot, uczestnik norweskiej wyprawy antarktycznej zorganizowanej przez Larsa Christensena w latach 1936–1937.
Brat fizyka Rolfa Widerøe (1902–1996), ojciec pilotki Turi Widerøe (ur. 1937).
Viggo Widerøe urodził się 13 sierpnia 1904 roku w Kristanii w rodzinie kupca win i alkoholi Theodora Widerøe (1868-1947) i Carli Johanne Launer (1875-1971)[1] . Miał dwóch braci i trzy siostry[2] – jego starszym bratem był fizyk Rolf Widerøe (1902–1996)[3].
Po ukończeniu gimnazjum Widerøe odbył praktykę w firmie ojca[1] . W latach 1920–1921 uczył się w szkole kupieckiej[1] .
W 1924 roku został powołany do służby wojskowej i na własną prośbę przyjęty do Szkoły Lotniczej Marynarki Wojennej w Horten[1] . W 1930 roku uzyskał uprawnienia pilota zawodowego i zaczął pracę jako pilot dla linii Norske Luftruter założonej przez Wilhelma Meisterlina (1878–1954)[1] . Po wizycie na wystawie lotniczej w Berlinie w 1932 roku Widerøe wraz z innymi członkami aeroklubu norweskiego zaangażował się w promocję lotnictwa w Norwegii[1] . Uważał, że zamiast budować drogie lotniska, lepiej jest rozwinąć flotę wodnosamolotów[1] .
W 1934 roku założył własną firmę Widerøe Flyveselskap A/S, która wkrótce przejęła mniejsze firmy w branży[1] . Obok Viggo w przedsięwzięciu brali udział jego bracia Arild i Rolf, ich ojciec oraz inni członkowie rodziny[3]. Firma miała letnią bazą wodnosamolotów w Ingierstrand Bad i zimową na Bogstadvannet[1] . Widerøe zakupił nowoczesne samoloty w Stanach Zjednoczonych[1] . Jednak Widerøe Flyveselskap A/S nie udało się uzyskać licencji na obsługę pasażerskich połączeń lotniczych[1] . W latach 1936–1939 połączenia pasażerskie obsługiwała firma Det Norske Luftfartsselskap, która zakupiła udziały w firmie Widerøe i zleciła jej loty pocztowe z Trondheim do Kirkenes[1] .
Widerøe założył pierwszą stałą cywilną szkołę lotniczą w Norwegii[1] . Jako pierwszy zrobił zdjęcia z powietrza całego kraju, które były użyte do sporządzenia map oraz wykorzystywane w reklamach i na pocztówkach[1] .
W latach 1936–1937 Widerøe wziął udział jako pilot w wyprawie antarktycznej zorganizowanej przez Larsa Christensena (1884–1965)[1] . Przeleciał wówczas ok. 10 tys. km i wykonał zdjęcia z powietrza obszaru o powierzchni 80 tys. km²[4] . Obleciał m.in. tereny przybrzeżne Ziemi Królowej Maud[5] , odkrywając z powietrza 4 lutego 1937 roku wraz z Nilsem Romnaesem i Ingrid Christensen (1891–1976) Wybrzeże Księcia Haralda[6].
W 1937 roku brat Widerøe Arild, kierownik techniczny w Widerøe Flyveselskap A/S, oraz kilku członków rodziny zginęło w katastrofie lotniczej w porcie w Oslo[1] . Widerøe nie zaprzestał pracy w firmie[1] . W 1940 roku we współpracy z norweskim Czerwonym Krzyżem zapewnił samolot pogotowia ratunkowego dla północnej Norwegii[1] . Podczas wojny zimowej (1939–1940), pomimo niedoboru paliwa lotniczego, prowadził szkolenia dla Finów[1] . Transportował do Wielkiej Brytanii na pokładzie swojego samolotu uciekinierów z Norwegii[7]. W 1941 roku został aresztowany przez Gestapo i skazany na 10 lat więzienia[1] . Po pobytach w więzieniach w Norwegii i Danii, w 1942 roku został osadzony w placówce w hamburskiej dzielnicy Fuhlsbüttel[1] , a następnie karę odbywał kolejno w Rendsburgu, Bützow i Dieburgu[8]. Doczekał się wyzwolenia przez Amerykanów w marcu 1945 roku[8] i powrócił do Norwegii[1] .
Po wojnie, w latach 1945-1946 był zastępcą dyrektora norweskiego urzędu lotnictwa cywilnego (norw. Norges Luftfartsstyre)[4] . W latach 1946–1947 był związany ze szwedzkim przewoźnikiem Scandinavian Airlines System, a następnie przejął kierownictwo w Widerøe Flyveselskap A/S i prowadził firmę do 1970 roku[4] . Flyveselskap A/S wykonało zdjęcia z powietrza zniszczonych w czasie wojny miast, okręgu Finnmark i Nord-Troms[1] . W 1948 roku firma połączyła się z przedsiębiorstwem Polarfly[1] . W 1951 roku Widerøe otworzył połączenie wodnosamolotami między Bodø a Narwikiem[1] . Firma obsługiwała również samoloty pogotowia ratunkowego na północy kraju[1] . W 1954 roku przejęła wszystkie trasy wodnosamolotów SAS w północnej Norwegii[1] . Ostatni lot wodnosamolotem odbył się w 1971 roku[1] .
Widerøe współpracował również z norweską armią[1] . W latach 1950–1952 prowadził szkołę lotnictwa norweskich sił powietrznych w Eggemoen i pracował dla służb wywiadowczych[1] . Karierę pilota zakończył w 1954 roku[1] . Z małżeństwa z Solveig Agnes Schrøder (1914–1989) miał córkę – Turi Widerøe (ur. 1937), która została jedną z pierwszych na świecie kobiet pilotów w dużych komercyjnych liniach lotniczych[9] .
Na cześć Widerøe nazwano górę w obszarze górskim Sør-Rondane na Ziemi Królowej Maud w Antarktydzie Wschodniej – Mount Widerøe (norw. Widerøefjellet)[10] .
W 2016 roku powstał film dokumentalny o braciach Viggo i Rolfie Widerøe „Alltid brødre”[11] .
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.