Ulica Urzędnicza w Krakowie

Ulica Urzędnicza w Krakowie – ulica w Krakowie, w dzielnicy V, która biegnie od ulicy Czarnowiejskiej w kierunku północnym do ulicy Kazimierza Wielkiego, przecinając po drodze ul. Lea i ul. Królewską. Za ul. Kazimierza Wielkiego przechodzi w deptak, a następnie dochodzi do parku Młynówka Królewska^[1].

ulica Urzędnicza

Krowodrza
Widok ogólny ulicy od strony skrzyżowania z ul. Lea w kierunku północnym.
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Długość	ok. 900 m
Przebieg
0m Młynówka Królewska 201m ul. Kazimierza Wielkiego 388m ul. Królewska 507m ul. Lea 706m ul. Ogrodniczek 860m ul. Chopina 873m ul. Czarnowiejska
Położenie na mapie Krakowa ulica Urzędnicza
Położenie na mapie Polski ulica Urzędnicza
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Urzędnicza
50,071340°N 19,919266°E

Historia

Wytyczona została w 1912 roku (od tego roku również obecna nazwa) i prowadziła wówczas od ulicy Czarnowiejskiej w stronę pól^[1]. Pierwsze domy powstały od strony południowej z inicjatywy Towarzystwa Urzędników w latach 1911–1914^[2]. Pozostała zabudowa pochodzi z lat 30. XX wieku (głównie mieszkaniowa wielorodzinna)^[1].

Zabudowa

• Większość budynków znajdujących się przy ul. Urzędniczej jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków^[2], a kamienica przy ul. Urzędniczej 14-16, wybudowana w 1911 roku, została w 1988 roku wpisana do rejestru zabytków pod nr. A-737^[3]. Autorami projektu są Józef Wilczyński i Alfred Kramarski^[2].
• Przy deptaku za ul. Kazimierza Wielkiego znajduje się Szkoła Podstawowa nr 34 w Krakowie im. Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (Urzędnicza 65), oddana do użytku w 1954 roku^[4].
• Przy ul. Urzędniczej 68 zlokalizowany jest dom studencki nr II Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja („Młodość”)^[5].

Architekci

Architektami projektującymi pierwsze kamienice byli: Józef Wilczyński (7, 21), Alfred Kramarski (9), Wilczyński i Kramarski (14-16, 21), G. Klusak (8), Jerzy Struszkiewicz i Maksymilian Burstin (12), Ludwik Daniek (13, 28), Tomasz Bujas (19), Jan Grzybiński (24), Józef Chmielewski (26, 28).
Budynki z lat 30. zaprojektowali: Leopold Bachner (43, 44, 45, 46), Henryk Ritterman (42), Juliusz Eintracht (41, 48), Zygmunt Prokesz i Izydor Goldberger (37), Leon Feniger (36), Isser Harband (35), Józef Chmielewski (22), Jerzy Struszkiewicz i Maksymilian Burstin (12), Salomon Jonkler (60, 62), Leon Lieberman (51, 59), Henryk Jakubowicz (55, 57), Tadeusz Źróbek (54)^[2].

Galeria

• 
  Widok odcinka między ulicami Czarnowiejską i Lea na północ
• 
  ul. Urzędnicza 3
  Kamienica
• 
  ul. Urzędnicza 8
  Kamienica (proj. G. Klusak, 1912)
• 
  ul. Urzędnicza 11
  Kamienica
• 
  ul. Urzędnicza 12
  Kamienica (proj. Jerzy Struszkiewicz, Maksymilian Burstin, 1931–1933)
• 
  ul. Urzędnicza 13
  Kamienica (proj. Ludwik Daniek, 1914)
• 
  ul. Urzędnicza 16
  Kamienica (proj. Józef Wilczyński, Alfred Kramarski, 1911)
• 
  ul. Urzędnicza 17
  Kamienica (ok. 1911)
• 
  ul. Urzędnicza 23
  Kamienica
• 
  ul. Urzędnicza 29
  Kamienica
• 
  ul. Urzędnicza 36
  Kamienica (proj. Leon Feniger, 1928–1934)
• 
  ul. Urzędnicza 39
  Kamienica
• 
  ul. Urzędnicza 40
  Kamienica

Modernistyczne godła kamienic

Ulica Urzędnicza znajduje się na szlaku „Modernistyczne Godła Kamienic”^[6]. W tej okolicy na trzech kamienicach zlokalizowane są godła nad wejściami do budynków:

• na kamienicy nr. 37, która powstała w 1934 roku według projektu Zygmunta Prokesza i Izydora Goldberga znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca chińskiego smoka,
• na kamienicy nr. 55 według projektu Henryka Jakubowicza z 1937 roku widnieje płaskorzeźba królika.
• na kamienicy nr. 57 także według projektu Henryka Jakubowicza z 1937 roku umieszczono godło przedstawiające dwie wrony.

Na godłach na kamienicach 55 i 57 zachowały się sygnatury - LW^[6].

Galeria

• 
  godło - Chiński Smok, ul. Urzędnicza 37
• 
  godło - Królik, ul. Urzędnicza 55
• 
  godło - Wrony, ul. Urzędnicza 57

Przypisy

1. Encyklopedia Krakowa. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 656, ISBN 978-83-66253-48-3.
2. Lista adresowa gminnej ewidencji zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2024-03-29].
3. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-03-31].
4. Historia szkoły. sp34.pl. [dostęp 2024-03-29].
5. Dom studencki. pomocmaterialna.urk.edu.pl. [dostęp 2024-03-29].
6. Michał Wiśniewski: Godła kamienic. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2024-03-26].

Bibliografia

• Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 2000.