Ulica Adama Mickiewicza w Tarnowskich Górach
ulica w Tarnowskich Górach Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Adama Mickiewicza w Tarnowskich Górach – jedna z głównych ulic miasta Tarnowskie Góry. Przebiega przez dzielnicę Śródmieście-Centrum i stanowi drogę powiatową klasy L nr 3298 S powiatu tarnogórskiego[1].
| Śródmieście-Centrum | |||||||||||||||||||||||||||||||
 ul. Adama Mickiewicza, widok w kierunku południowym. Widoczne zabudowania dawnych koszar | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
755 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Bismarckstraße (do 1925 i 1939–1945) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
 50°27′02,8″N 18°51′26,5″E | |||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica w swoim obecnym kształcie została wytyczona w latach 1913–1914 i nosiła wówczas nazwę Bismarckstraße. Powstała jako droga prowadząca do wybudowanych w tym okresie koszar; trzy, zachowane do dziś budynki powojskowe z lat 1914–1917 położone przy ulicy Mickiewicza 23, 25 i 27 ujęte są w gminnej ewidencji zabytków. W połowie lat 50. XX wieku w okolicy oddano do użytku Osiedle Mickiewicza. Ulicą kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego.
Ulica rozpoczyna swój przebieg od skrzyżowania z ulicą Powstańców Śląskich, która jest częścią drogi powiatowej nr 3299 S, a następnie biegnie w kierunku północnym. Krzyżuje się z ulicą Generała Józefa Bema (drogą gminną nr 270 010 S[2]), ulicą Tadeusza Kościuszki (droga powiatową nr 3292 S[1]) oraz ulicą Wojska Polskiego (drogą gminną nr 270 334 S[2]), mija stadion klubu TS Gwarek Tarnowskie Góry, po czym kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ulicą Bohaterów Monte Cassino, która jest fragmentem drogi powiatowej nr 3291 S[1][3]. Na odcinku od skrzyżowania z ul. Gen. Bema do skrzyżowania z ul. Kościuszki ulica Mickiewicza jest drogą jednokierunkową, zaś od skrzyżowania z ul. Kościuszki aż do wysokości posesji nr 41 droga wykonana jest z kostki brukowej[3].
Od swojego powstania aż do 1925 roku oraz w latach 1939–1945 ulica nosiła nazwę Bismarckstraße upamiętniającą pruskiego i niemieckiego polityka, kanclerza Rzeszy Ottona von Bismarcka[4]. Po przyłączeniu miasta do II Rzeczypospolitej w 1922 roku, dopiero 25 maja 1925 urzędowo zmieniono niemieckie nazwy ulic i placów na polskie i ulicę nazwano imieniem Adama Mickiewicza[5]. Nazwa ta obowiązywała do wybuchu II wojny światowej w 1939, kiedy to przywrócono nazwę niemieckojęzyczną[6]. Ponownie imię Adama Mickiewicza ulica nosi od 1945 aż po dziś dzień[7].
.jpg)
Jedną z pierwszych map, na których pojawia się bezimienna ścieżka łącząca Tarnowskie Góry (niem. Tarnowitz) z wsią Sowice (Sowitz), biegnąca śladem współczesnej ul. Mickiewicza, jest mapa topograficzna Specialkarte der Oberschlesischen Bergreviere unter Angabe der Lage der verliehenen Bergwerke w skali 1:10 000 wydana w Berlinie w 1883 roku[8].
Ulica we współczesnym kształcie została wytyczona w latach 1913–1914 jako droga prowadząca do wybudowanych w tym samym okresie na ówczesnych obrzeżach miasta koszar przeznaczonych dla przenoszonego z Brzegu III Batalionu 156 Pułku Piechoty (3. Schlesisches Infanterie-Regiment Nr. 156)[9][10]. Koszary te tworzyły zwarty obszar ograniczony obecnymi ulicami: Mickiewicza od zachodu, Kościuszki od południa i Bohaterów Monte Cassino od północy, zaś od wschodu otaczały je budynki urzędnicze przy ulicy Sienkiewicza[11].
W latach 1945–1989 w budynku dawnego kasyna oficerskiego na roku ul. Kościuszki i Mickiewicza (administracyjnie ul. Kościuszki 9), a następnie w latach 1989–2010 w dawnym budynku sztabu 12 Pułku Kolejowego przy ul. Mickiewicza 27[12], mieściła się siedziba Wojskowej Komendy Uzupełnień[13].
W 1954 roku w kwartale ulic Kościuszki, Mickiewicza, Wojska Polskiego i Okrzei rozpoczęto budowę Osiedla Mickiewicza[7]. Jest to typowe dla tego okresu zakładowe osiedle robotnicze (tzw. ZOR) o zubożonej architekturze socrealistycznej[14]. Renowacja części tych budynków (obejmująca m.in. ich termomodernizację, jednak bez odtworzenia ozdobnych gzymsów i opasek otworów okiennych) została przeprowadzona w latach 2014–2015[15].
W 2004 część dawnych budynków wojskowych (w tym m.in. brama wjazdowa na teren koszar od strony ul. Kościuszki wraz ze schronem obserwacyjnym z lat 20. XX wieku[16]) zostało wyburzonych pod budowę hipermarketu sieci Carrefour. Inwestycja została zakończona w 2006 roku[17]. Do czasów współczesnych zachowały się budynki przy ul. Mickiewicza 23, 25 i 27 oraz budynek dawnego kasyna przy skrzyżowaniu ul. Mickiewicza z ul. Kościuszki[18].
Według stanu na koniec 2021 roku przy ul. Mickiewicza nie znajduje się żaden obiekt wpisany do rejestru zabytków[19]. W latach 2010–2011 w rejestrze figurował budynek dawnego kasyna wojskowego z lat 1914–1917 znajdujący się przy skrzyżowaniu z ul. Kościuszki (oficjalny adres to ul. Kościuszki 9), będący przez pewien czas siedzibą WKU. Do rejestru wpisany został 22 czerwca 2010 (nr rej. A/230/10). Decyzja o wpisie została uchylona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 26 maja 2011[20]. Budynek ma trójkątne szczyty nadokienne, na osi środkowej występujące z łamanym dachem i kolumnowym portalem zwieńczonym półkolistym, łamanym szczytem[21].
Natomiast w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Tarnowskie Góry wpisane są trzy budynki dawnego kompleksu koszar, pochodzące – podobnie jak budynek kasyna – z lat 1914–1917[18]:
- budynek przy ul. Mickiewicza 23 – mieszczący współcześnie przychodnię LUXarMED[22],
- budynek przy ul. Mickiewicza 25,
- budynek przy ul. Mickiewicza 27 – modernistyczny z elementami klasycyzującymi, kilkukrotnie przebudowywany; w 2010 przejęty przez Wojskową Agencję Mieszkaniową. W 2014 miał miejsce gruntowny remont budynku, podczas którego przywrócono historyczne podziały okien i drzwi wejściowych, odtworzono kamienno-ceglany cokół oraz lizeny na elewacjach, część otworów okiennych powiększono. Zachowano kształt dachu z charakterystycznymi nadświetlami w kształcie półokrągłych lukarn. Wewnątrz utworzono 12 mieszkań, w tym 9 mieszkań dwupokojowych oraz 3 mieszkania trzypokojowe[12].
Zabytkami nie są natomiast inne budynki znajdujące się przy ul. Adama Mickiewicza, m.in.:
- przychodnia lekarska Bi-Med – ul. Mickiewicza 8[23],
- Przedszkole nr 11 – ul. Adama Mickiewicza 18 (róg Kościuszki)[24],
- opuszczony budynek tzw. „koszarowca” – ul. Mickiewicza 29[25][26],
- Wydział Geodezji Starostwa Powiatowego w Tarnowskich Górach – ul. Mickiewicza 41[27],
- salon mebli Bodzio – ul. Mickiewicza 43[28],
- część zabudowań kompleksu sportowego klubu TS Gwarek Tarnowskie Góry (w tym stadion) – ul. Wojska Polskiego 2[29].
Budynek przychodni przy ul. Mickiewicza 8
Budynek przy ul. Mickiewicza 23
„Koszarowiec” przy ul. Mickiewicza 29
Siedziba Wydziału Geodezji przy ul. Mickiewicza 41
Salon meblowy przy ul. Mickiewicza 43
_-_salon_mebli_Bodzio.jpg)
Według stanu z grudnia 2022 roku ulicą Mickiewicza kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego[30], obsługujące następujące linie[31]:
- 174 (Sowice Czarna Huta – Bobrowniki Śląskie),
- 189 (Strzybnica Kościelna – Tarnowskie Góry Dworzec),
- 671 (Pniowiec Pętla – Tarnowskie Góry Dworzec),
- 736 (Strzybnica Szkoła – Tarnowskie Góry Dworzec),
- 744 (Tarnowskie Góry Dworzec – Tarnowskie Góry Towarowa – Tarnowskie Góry Dworzec).
Przy ulicy zlokalizowany jest przystanek autobusowy Tarnowskie Góry Mickiewicza[31].
Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Mickiewicza zameldowane na pobyt stały były 443 osoby[32].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
