Stanowienie prawa

Stanowienie prawa, prawodawstwo (inaczej: tworzenie prawa) – kreowanie nowego prawa (nowych norm prawnych).

Podmioty tworzące prawo

Dzisiaj twórcami prawa są:

• krajowe parlamenty, zwane też legislaturami (rzadziej legislatywami),
• prezydent,
• rząd, w tym jego przewodniczący i jego poszczególni członkowie,
• monarcha,
• jednostki samorządu lokalnego
• Rada Unii Europejskiej przy współudziale Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej
• sędziowie, w szczególności w systemach prawnych typu common law,
• obywatele (adresaci prawa) – zarówno w przypadku tworzenia prawa w wyniku przeprowadzanych w tym celu referendów, jak i na drodze zawieranych umów oraz wykształcania się prawnych zwyczajów^[1].

Formy tworzenia prawa

• ustawa zasadnicza (konstytucja)
• ustawa
• rozporządzenie
• zarządzenie
• dekret
• precedens sądowy
• wiążący wynik referendum
• zwyczaj prawny^[2].

Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) i konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa

Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) tworzenie prawa to takie, jakie nie liczy się z wolą adresatów prawa (tych, którzy będą go mieli później przestrzegać).

Konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa to takie, jakie uwzględnia stanowisko jego przyszłych adresatów^[3].

Szczególnym przypadkiem stanowienia prawa jest współstanowienie. Mamy z nim do czynienia, gdy czynność stanowienia prawa wymaga decyzji więcej niż jednego organu państwa.

Przypisy

1. M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 131, 148–151
2. M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 131–136, 166–175.
3. M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 136 przypis nr 9.

Bibliografia

• Maciej Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Wydawnictwo CM, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66704-82-4.