Loading AI tools
idea utrzymania plemiennej struktury społeczeństwa, pozbawionego scentralizowanej władzy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Trybalizm, inaczej plemienność – idea dążąca do utrzymania się plemiennej struktury społeczeństwa pozbawionego scentralizowanej władzy[1], jednocześnie idea jest przeciwna kształtowaniu się narodów[2][3][4][5][6]. Trybalizm może akceptować współczesne aspekty życia oraz czynności, jak np. praktykowanie religii abrahamowych, edukację, komunikację mobilną oraz wymianę walut[7] . Wykazuje również cechy podobne do nacjonalizmu[8][9] oraz sprzeczne z islamem[10].
W XX wieku trybalizm był zauważalny na terenie Kazachstanu, jednak kazachscy intelektualiści proponowali porzucenie tej idei na rzecz nacjonalizmu; po rozpadzie Związku Radzieckiego i uzyskaniu przez Kazachstan niepodległości, ze względu na wzrost współczynnika urbanizacji i na zachodzące wówczas reformy gospodarcze, trybalizm w tym regionie zanikł[11][12][13] . Chociaż podział plemienny prawie całkowicie zanikł na świecie, wciąż występują jego aspekty, takie jak odrębny język, kultura bądź pochodzenie[14][15].
Członkowie plemienia mają silną tożsamość kulturową i etniczną[16][17], a hierarchia społeczna rzadko w nich występuje[18]. Członkowie plemienia często w swoich językach nazywają się ludem (przykładowo nazwa plemienia Inuitów w ich języku oznacza słowo ludzie)[19].
W antropologii termin plemienia nigdy nie został jednoznacznie zdefiniowany, jednak jest zgoda w kwestii nazewnictwa społeczeństw plemiennych; część z nich zalicza się do koczowników, jednak inne prowadzą osiadły tryb życia na stale zamieszkiwanym przez nich terytorium[20].
Plemię jako termin antropologiczny zaczął tracić popularność w połowie XX wieku, gdyż zaczął być utożsamiany z kolonializmem[21].
Trybalizm ma bardzo adaptacyjny wpływ na ewolucję człowieka[22] oraz pomaga powstrzymać jednostkę przed odejściem od swojego plemienia lub dołączeniem do innego[23].
Brytyjski psycholog i profesor Uniwersytetu w Liverpoolu Robin Dunbar przeprowadził badania, w których stwierdził, że wielkość grupy społecznej jest zależna od rozmiaru mózgu naczelnych ssaków, oraz że człowiek może utrzymywać trwałe więzi z około 150 osobami; to zjawisko jest znane jako liczba Dunbara[24][25]. Z kolei antropolodzy Russell Bernard i Peter Killworth przeprowadzili w Stanach Zjednoczonych podobne badania, gdzie liczba wyniosła 290[26].
Termin trybalizmu został skrytykowany przez Aidana Southalla[27], który nazywał go "narzędziem kolonializmu"[28] ; ten termin był jednak używany przez europejskich kolonizatorów w odniesieniu wobec ruchów narodowo-wyzwoleńczych, szczególnie w Afryce[29].
W kwietniu 2021 roku w czasopiśmie „Journal of Hospital Medicine” miał ukazać się artykuł pt. Tribalism: The Good, The Bad, and The Future (pol. Trybalizm: dobro, zło i przyszłość); został jednak wycofany z powodu protestów czytelników w sprawie używania terminów plemię i plemienność[30]. Artykuł został jednak opublikowany pod inną nazwą[30], a redaktor naczelny czasopisma wystosował oficjalne przeprosiny[31].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.