Trichlorek boru

Trichlorek boru, chlorek boru, BCl
3 – nieorganiczny związek chemiczny boru i chloru.

Trichlorek boru

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. trichlorek boru, chlorek boru(3+), chlorek(1−) boru(3+), chlorek boru(III) podst. trichloroboran addyt. trichlorydobor Inne nazwy i oznaczenia Stocka chlorek boru(III) inne chlorek boru, daw. trójchlorek boru
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BCl3
Masa molowa	117,17 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz[1]
Identyfikacja
Numer CAS	10294-34-5
PubChem	25135
InChI InChI=1S/BCl3/c2-1(3)4 InChIKey FAQYAMRNWDIXMY-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,004789 g/cm³ (25 °C)[2]; gaz Rozpuszczalność w wodzie reaguje z wodą[1][2] w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalny w dichlorometanie, heksanie, heptanie i metanolu[1], reaguje z etanolem[2] Temperatura topnienia −107,3 °C[2] Temperatura wrzenia 12,5 °C[2] Punkt krytyczny 182 °C[3]; 3,87 MPa[3]; 239 cm³/mol ≈ 0,49 g/cm³[3] Prężność pary 153 kPa (25 °C)[4]
Budowa Typ hybrydyzacji i VSEPR sp² – trójkąt płaski Moment dipolowy 0 D[4]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-06-25] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H280, H300+H330, H314, H335, EUH014 Zwroty P P260, P280, P284, P304+P340, P305+P351+P338, P403+P233 Numer RTECS ED1925000 Stężenie śmiertelne LC50 945 mg/m³ (szczur, inhalacja, 4 h)[5]
Podobne związki
Inne aniony	trifluorek boru, tribromek boru, trijodek boru
Inne kationy	chlorek glinu, chlorek galu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

W wodzie ulega hydrolizie na kwas ortoborowy i kwas solny:

BCl
3 + 3H
2O → H
3BO
3 + 3HCl

Jest silnym kwasem Lewisa.

Otrzymywanie

Chlorek boru otrzymuje się działając na tlenek boru (B
2O
3) węglem i chlorem:

B
2O
3 + 3Cl
2 + 3C → 2BCl
3 + 3CO

Zastosowanie

Chlorek boru stosuje się:

• jako substrat przy otrzymywaniu krystalicznego boru,
• w procesie oczyszczania stopów glinu, magnezu, cynku, miedzi z azotków, węglików i tlenków,
• jako topnik przy lutowaniu stopów glinu, żelaza, cynku, wolframu, niklu i miedzi.

Przypisy

1. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
2. Haynes 2016 ↓, s. 4-52.
3. Haynes 2016 ↓, s. 6-91.
4. Haynes 2016 ↓, s. 15-13.
5. Boron trichloride (nr 295019) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-06-25]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):

• GND: 4146380-8

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/boron-trichloride
• SNL: bortriklorid