Tom i Jerry

Tom i Jerry (ang. Tom & Jerry) – amerykański serial animowany stworzony przez Williama Hannę i Josepha Barberę opowiadający o konflikcie kota imieniem Tom i myszy imieniem Jerry. Większość odcinków przedstawia próby schwytania Jerry’ego przez Toma.

Tom i Jerry

Tom & Jerry

Logo serialu
Gatunek	serial animowany
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Oryginalny język	angielski
Twórcy	William Hanna Joseph Barbera
Liczba odcinków	165
Liczba serii	4
Nagrody	7 Oscarów
Spis odcinków
Produkcja
Produkcja	Fred Quimby William Hanna Joseph Barbera William L. Snyder Chuck Jones
Reżyseria	William Hanna Joseph Barbera Gene Deitch Chuck Jones
Scenariusz	William Hanna Joseph Barbera Gene Deitch Chuck Jones
Muzyka	Scott Bradley Steven Konichek Eugene Poddany
Wytwórnia	MGM Cartoons
Czas trwania odcinka	7–8 minut
Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Stany Zjednoczone
Data premiery	10 lutego 1940
Lata emisji	1940–2005
Status	zakończony
Chronologia
Kontynuacja	Tom i Jerry (serial animowany 1975)
Powiązane	Nowe Przygody Toma i Jerry'ego, Tom i Jerry Show

Bohaterowie

Główni

• Tom – szaroniebieski, zarozumiały kot. Wszelkimi sposobami chce złapać Jerry’ego. Mimo że stara się ze wszystkich sił, rzadko mu się to udaje (i jedynie na krótki czas). Zawsze, gdy próbuje go złapać, wpada w problemy, lecz w ogóle się tym nie przejmuje. Czasami jednoczy siły z Jerrym, gdy im obu grozi niebezpieczeństwo. Czasami również – w wyniku wyrzutów sumienia – stara się go wyciągnąć z kłopotów. Z wyjątkiem ciągłych gonitw za Jerrym lubi spać, jeść i podrywać ładne kotki.
• Jerry – mysz, która życie spędza ucieczką przed Tomem. Prawie zawsze udaje mu się uciec do dziury. Za każdym razem robi Tomowi na złość. W ogóle jednak nie przydarza mu się nic złego.

Historia

Era Hanny i Barbery (1940-1958)

Produkcja pochodzi z wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer i została wymyślona przez dwóch twórców: William Hanna i Joseph Barbera. Po odrzuceniu pomysłu na film o psie i lisie stworzyli postacie kota i myszy. Pierwszy odcinek nosił tytuł Eksmisja i miał premierę 10 lutego 1940 r. Tom miał mieć na imię Jasper i miał być wyliniały, a z kolei Jerry miał nosić imię Jinx, miał być chudszy i nie tak sympatyczny jak potem. Krótkometrażowe filmy zostały docenione przez Akademię Filmową. W roku 1958 twórcy rozwiązali umowę z MGM.

Era Gene Deitch (1961-1962)

W roku 1961 MGM podjął decyzję o nakręceniu nowych odcinków Toma i Jerry’ego. Tym razem reżyserem animacji był Gene Deitch, a producentem William L. Snyder. Animacja i muzyka była podobna do niektórych seriali animowanych z krajów byłego Bloku Wschodniego. Doszła też nowa postać, czyli Clint Clobber, gruby właściciel Toma. Przez dwa lata nakręcono 13 nowych filmów z bohaterami.

Era Chucka Jonesa (1963-1967)

Po wygaśnięciu kontraktu wytwórnia zwróciła się do amerykańskiego reżysera Chucka Jonesa, który pracował w Warner Bros. Był znany z takich kreskówek jak np. Struś Pędziwiatr i umieszczanego weń czarnego humoru. Jones posiadał też własne studio animacji, Sib Tower 12 Productions, ze swoim partnerem Lesem Goldmanem. Razem zrobili 34 odcinki, które nie cieszyły się taką popularnością jak produkcje Hanny i Barbery.

Odcinek specjalny (2001, 2005)

Ostatnie zrealizowane odcinki kreskówki zostały wyreżyserowane głównie przez jednego z dawnych twórców – Josepha Barberę (William Hanna zmarł w 2001 roku, w wieku 90 lat). Grafika była typowa dla współczesnych seriali animowanych.

Spis odcinków

N/o	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA PIERWSZA (William Hanna i Joseph Barbera)
001	Eksmisja	Puss Gets the Boot
002	Przekąska o północy	The Midnight Snack
003	W wigilijną noc	The Night Before Christmas
004	Tchórzliwy kot	Fraidy Cat
005	Kłopoty z psem	Dog Trouble
006	Kocur i kotka	Puss ’n’ Toots
007	Kot kręglarz	The Bowling Alley Cat
008	Pierzasty przyjaciel	Fine Feathered Friend
009	Koty w opałach	Sufferin’ Cats
010	Samotna mysz	The Lonesome Mouse
011	Gry wojenne (tytuł na kasetach VHS: „Porucznik Jerry Myszko”)	The Yankee Doodle Mouse
012	Kociątko	Baby Puss
013	Garnitur a la Szczęściarz Sam (tytuł na kasetach VHS: „Kot jazzman”)	The Zoot Cat
014	Kot milioner	The Million Dollar Cat
015	Ochroniarz	The Bodyguard
016	W psiej skórze	Puttin’ on the Dog
017	Mysie kłopoty	Mouse Trouble
018	Obiad dla trojga	The Mouse Comes to Dinner
019	Mysz na Manhattanie	Mouse in Manhattan
020	Sam na sam (tytuł na kasetach VHS: „Rozgrywka dla dwojga”)	Tee for Two
021	Kochliwy ptaszek	Flirty Birdy
022	Prosimy o ciszę	Quiet Please!
023	Zakochany Tom	Springtime for Thomas
024	Podrzutek	The Milky Waif
025	Kto pod kim dołki kopie	Trap Happy
026	Pieśń miłości (tytuł na kasetach VHS: „Serenada wojownika”)	Solid Serenade
027	Kocie wędkowanie	Cat Fishin’
028	Kumpel na pół etatu	Part Time Pal
029	Koncert na cztery łapki (tytuł na kasetach VHS: „Koci koncert”)	The Cat Concerto
030	Doktor Jekyll i Mister Mysz (tytuł na kasetach VHS: „Doktor Jekyll i pan Mysz”)	Dr. Jekyll and Mr. Mouse
031	Uroki morskiej kąpieli	Salt Water Tabby
032	Mysz w domu	A Mouse in the House
033	Niewidzialna mysz	The Invisible Mouse
034	Jak pokrzyżować kotu plany	Kitty Foiled
035	Zawieszenie broni	The Truce Hurts
036	Mechaniczny kot	Old Rockin’ Chair Tom
037	Profesor Tom	Professor Tom
038	Mysie porządki	Mouse Cleaning
039	Nakrapiany kocur	Polka-Dot Puss
040	Mała sierotka	The Little Orphan
041	Wykluwający się problem	Hatch Up Your Troubles
042	Niebiański kot	Heavenly Puss
043	Podwodna mysz	The Cat and the Mermouse
044	Kochany psiak	Love That Pup
045	Pamiętnik Jerry’ego	Jerry’s Diary
046	Kumple od tenisa	Tennis Chumps
SERIA DRUGA (William Hanna i Joseph Barbera)
047	Kaczątko	Little Quacker
048	Sobotni wieczór	Saturday Evening Puss
049	Tom Teksańczyk	Texas Tom
050	Jerry i lew	Jerry and the Lion
051	Niebezpieczne zabawy	Safety Second
052	Tom i Jerry w Hollywoodzkiej muszli koncertowej	Tom and Jerry in the Hollywood Bowl
053	Kto wrobił Toma?	The Framed Cat
054	Koci bilard	Cue Ball Cat
055	Kot kasanowa	Casanova Cat
056	Jerry i złota rybka	Jerry and the Goldfish
057	Kuzyn Jerry’ego	Jerry’s Cousin
058	Tom śpioch	Sleepy-Time Tom
059	Trzynastego w piątek	His Mouse Friday
060	Szczenięca przepierka	Slicked-up Pup
061	Amnezja	Nit-Witty Kitty
062	Poobiednia drzemka	Cat Napping
063	Latający kot	The Flying Cat
064	Kaczy doktor	The Duck Doctor
065	Dwaj myszkieterowie	The Two Mouseketeers
066	Kot uwodziciel	Smitten Kitten
067	Nieznośne trojaczki	Triplet Trouble
068	Mały zbieg	Little Runaway
069	Kto chodzi na smyczy	Fit to Be Tied
070	Automatyczny kot	Push-Button Kitty
071	Kot pokładowy	Cruise Cat
072	Psia buda	The Dog House
073	Zaginiona mysz	The Missing Mouse
074	Jerry i Jumbo	Jerry and Jumbo
075	Mysi walc	Johann Mouse
076	Szczenięcy trening	That’s My Pup!
077	Kaczorek	Just Ducky
078	Dwóch małych Indian	Two Little Indians
079	Życie z Tomem	Life with Tom
080	Przygoda szczeniaka	Puppy Tale
081	Kot na Dzikim Zachodzie	Posse Cat
082	Szczenięca czkawka	Hic-cup Pup
083	Mysia edukacja	Little School Mouse
084	Mały Butch	Baby Butch
085	Lodowisko	Mice Follies
086	Mysz Neapolitańska	Neapolitan Mouse
087	Załamane kaczątko	Downhearted Duckling
088	Kłopoty ze zwierzętami	Pet Peeve
089	Trafiony, koteczku	Touché, Pussy Cat!
090	O kaczuszce, która chciała lecieć na południe	Southbound Duckling
091	Psiak na pikniku	Pup on a Picnic
092	Mysz na sprzedaż	Mouse for Sale
093	Specjalnie dla Jerry’ego	Designs on Jerry
094	Zalotnicy	Tom and Chérie
095	Łebski kot	Smarty Cat
096	Wujaszek Pecos	Pecos Pest
097	Kacza mama	That’s My Mommy
098	Latająca wiedźma	The Flying Sorceress
099	Jerry i jajko	The Egg and Jerry
100	Pogromcy bobasa	Busy Buddies
101	Tom na plaży dla kulturystów	Muscle Beach Tom
102	Roztańczony miś	Downbeat Bear
103	Smutny koci Blues	Blue Cat Blues
104	Afera z Barbecue	Barbecue Brawl
105	Kochany psiak	Tops with Pops
106	Tchórzliwy kotek	Timid Tabby
107	Karmienie dzieciaczka	Feedin’ the Kiddie
108	Mysi toreador	Mucho Mouse
109	Pechowe zdjęcie	Tom’s Photo Finish
110	Wesołego kaczątka	Happy Go Ducky
111	Królewska kociodrzemka	Royal Cat Nap
112	Niewidzialny kaczor	The Vanishing Duck
113	Robin Hood	Robin Hoodwinked
114	Opiekunki do dziecka	Tot Watchers
SERIA TRZECIA (Gene Deitch i Chuck Jones)
115	Kocia zamiana	Switchin’ Kitten
116	Puch i wycieczka / Wyprawa na ryby	Down and Outing
117	Udawać Greka	It’s Greek to Meow!
118	Gra warta świeczki	High Steaks
119	Mysz w kosmosie	Mouse Into Space
120	Super ptaszek	Landing Stripling
121	Wycieczka na wyspę	Calypso Cat
122	Dicky Moe	Dicky Moe
123	Zestaw do kreskówek Toma i Jerry’ego	The Tom and Jerry Cartoon Kit
124	Najszybsza pułapka	Tall in the Trap
125	Nieudane Safari	Sorry Safari
126	Nie ma to jak przyjaciel	Buddies... Thicker Than Water
127	Tom i Jerry w operze Carmen	Carmen Get It!
128	Mysz w wieżowcu	Pent-house Mouse
129	Kotek i myszka w jednym stali domku	The Cat Above and The Mouse Below
130	Czy ta myszka była u doktora	Is There a Doctor in the Mouse?
131	Wiele hałasu o mysz	Much Ado About Mousing
132	Samotnemu zimno i źle	Snowbody Loves Me
133	Bezlitosny Jerry	The Unshrinkable Jerry Mouse
134	Ah, słodki mysi życiorys	Ah, Sweet Mouse-story of Life
135	Atomowy Tom	Tom-ic Energy
136	Czarny dzień kota	Bad Day at Cat Rock
137	Braterska pomoc	The Brothers Carry-Mouse Off
138	Nawiedzona mysz	Haunted Mouse
139	Szaleję na punkcie Jerry’ego	I’m Just Wild About Jerry
140	W kociej niewoli	Of Feline Bondage
141	Rok myszy	The Year of the Mouse
142	Kocie zmartwienie	The Cat’s Me-ouch
143	Uwielbiam pojedynki	Duel Personality
144	Czy to Jerry? Czy nie Jerry?	Jerry, Jerry, Quite Contrary
145	Przygoda w cyrku	Jerry-Go-Round
146	Dowód miłości	Love Me, Love My Mouse
147	Kocur na statku	Puss ’n’ Boats
148	Apetyt na filet z rybki	Filet Meow
149	Poranna myszka	Matinee Mouse
150	Wstrętny bałwan	The A-Tom-inable Snowman
151	Zapędzony w koci róg	Catty-Cornered
152	Kot i jego sobowtór	Cat and Dupli-cat
153	Kot w Układzie Słonecznym	O-Solar Meow
154	Reakcja niekontrolowana albo niebezpieczne popołudniowe zabawy	Guided Mouse-ille or.... Science on a Wet Afternoon
155	Jerry Rockandrollowiec	Rock ’n’ Rodent
156	Koci połów	Cannery Rodent
157	Superagent mysz	The Mouse from H.U.N.G.E.R.
158	Serfujący kot	Surf-Bored Cat
159	Kot filmowiec	Shutter Bugged Cat
160	Postęp to automatyzacja	Advance and Be Mechanized
161	Sposób na złe sny	Purr-Chance to Dream
SERIA CZWARTA (Chuck Jones)
162	Kot rezydencjalny	The Mansion Cat
163	Strażnik karate	The Karate Guard
Odcinki specjalne
164	Na fali	On A Roll
165	Dom, który zbudował kot	The House That Cat Built

Oscary

Kreskówki, które otrzymały Oscary:

• Gry wojenne (1943)
• Mysie kłopoty (1944)
• Proszę o ciszę (1945)
• Koncert na cztery łapki (1946)
• Mała sierotka (1948)
• Dwaj myszkieterowie (1951)
• Mysi Walec (1952)

Seriale animowane

• Tom i Jerry (ang. Tom and Jerry, 1965–1972, kompilacja klasycznych kreskówek Hanny i Barbery)
• Tom i Jerry (ang. The Tom and Jerry Show, 1975–1977)
• Nowe przygody Toma i Jerry’ego (ang. The Tom and Jerry Comedy Show, 1979–1982)
• Szczenięce lata Toma i Jerry’ego (ang. Tom & Jerry Kids Show, 1990–1994)
• Całkiem nowe przygody Toma i Jerry’ego (ang. Tom & Jerry Tales, 2006–2008)
• Tom i Jerry Show (ang. The Tom & Jerry Show, 2014–2021)
• Tom i Jerry w Nowym Jorku (ang. Tom and Jerry in New York, 2021)

Filmy pełnometrażowe

• Tom i Jerry: Wielka ucieczka (ang. Tom & Jerry: The Movie, 1992) – polska premiera: 1993 (kino, stary dubbing), 28 czerwca 2002 (DVD, nowy dubbing)
• Tom i Jerry: Magiczny pierścień (ang. Tom & Jerry: The Magic Ring, 2002) – polska premiera: 10 maja 2002
• Tom i Jerry: Misja na Marsa (ang. Tom and Jerry Blast Off to Mars, 2005) – polska premiera: 13 maja 2005
• Tom i Jerry: Szybcy i kudłaci (ang. Tom and Jerry: Fast and Furry, 2005) – polska premiera: 14 listopada 2005
• Tom i Jerry: Piraci i kudłaci (ang. Tom and Jerry: Shiver Me Whiskers, 2006) – polska premiera: 6 listopada 2006
• Tom i Jerry: Dziadek do orzechów (ang. Tom and Jerry: A Nutcracker Tale, 2007) – polska premiera: 16 listopada 2007
• Tom i Jerry i Sherlock Holmes (ang. Tom and Jerry Meet Sherlock Holmes, 2010) – polska premiera: 27 sierpnia 2010
• Tom i Jerry: Czarnoksiężnik z krainy Oz (ang. Tom and Jerry and the Wizard of Oz, 2011) – polska premiera: 16 września 2011
• Tom i Jerry: Robin Hood i jego Księżna Mysz (ang. Tom and Jerry: Robin Hood and his Merry Mouse, 2012) – polska premiera: 5 października 2012
• Tom i Jerry: Magiczna fasola (ang. Tom and Jerry’s Giant Adventure, 2013) – polska premiera: 8 listopada 2013
• Tom i Jerry: Jak Uratować Smoka (ang. Tom and Jerry: The Lost Dragon, 2014) – premiera: 2014
• Tom i Jerry: Superagenci (ang. Tom and Jerry: Spy Quest, 2015) – premiera: 2015
• Tom i Jerry: Powrót do krainy Oz (ang. Tom and Jerry: Back to Oz, 2016) – polska premiera: 14 września 2016
• Tom i Jerry: Willy Wonka i Fabryka Czekolady (ang. Tom and Jerry: Willy Wonka and the Chocolate Factory) – premiera: 2017
• Tom i Jerry (ang. Tom & Jerry) [Film] - premiera: 2021
• Tom i Jerry na Dzikim Zachodzie (ang. Tom and Jerry Cowboj Up!) - polska premiera: 2022 (na gazetach DVD od Galapagos Films)
• Tom i Jerry: Kraina Bałwanków (ang. Tom and Jerry: Snowman's Land) - polska premiera: 2022 (na gazetach DVD od Galapagos Films)

Wydania VHS i DVD w Polsce

• Tom i Jerry, cz. 1: Wiele hałasu o mysz (1998)
• Tom i Jerry, cz. 2: Kocie smutki (1998)
• Tom i Jerry: Szalone myszki
• Tom i Jerry: Zabawa na całego
• Tom i Jerry: Zaginiona mysz!! (1999)
• Tom i Jerry: Kocie zaloty (1999)
• Tom i Jerry: Najsłynniejsze potyczki (premiera 23 lutego 2001)
• Kolekcja Tom i Jerry: Szalone kreskówki/Najzabawniejsze przygody – 12 płyt DVD zawierających kompletną serię kreskówek z Tomem i Jerrym (1940-1967) – premiera DVD: 14 maja 2004 r. (cz. 1-4), 3 listopada 2004 r. (cz. 5-8)
• Tom i Jerry: Halloween (premiera 22 listopada 2004)
• Tom i Jerry: Świąteczne przygody (premiera 22 listopada 2004)
• Tom i Jerry: Kolekcja (2011)
• Tom i Jerry: Kocie zaloty (2012)
• Tom i Jerry: Brzydkie kaczątko (2012)
• Tom i Jerry: Słodki i słodszy (2012)
• Tom i Jerry: Psoty na koty (2012)
• Tom i Jerry: Dookoła świata (2012)
• Tom i Jerry: Cukierek albo psikus (2012)
• Tom i Jerry: Psikusy na śniegu (2012)
• Tom i Jerry: Pierwsze potyczki (2012)

Linki zewnętrzne

• Tom i Jerry w bazie IMDb (ang.)
• Tom i Jerry w bazie Filmweb

Encyklopedie internetowe (franczyza medialna):

• Britannica: topic/Tom-and-Jerry
• SNL: Tom_og_Jerry