postać literacka (aut. Edgar Rice Burroughs) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tarzan (ur. jako John Clayton II, wicehrabia Greystoke) – postać fikcyjna. Wychowany jako dziecko w afrykańskiej dżungli przez małpy człekokształtne, styka się później z cywilizacją, by ją w końcu odrzucić i powrócić do dzikości jako bohaterski poszukiwacz przygód.
Postać wymyślona przez Edgara Rice’a Burroughsa. Pierwsza z serii książek pt. Tarzan wśród małp (Tarzan of the Apes) była publikowana odcinkami w gazecie w 1912, a jako książka ukazała się w 1914. Potem Burroughs napisał jeszcze dwadzieścia trzy dalsze części. Tarzan pojawiał się też w książkach innych autorów, a także w innych mediach (film, komiks) zarówno autoryzowanych jak i nieautoryzowanych.
Tarzan był synem brytyjskiego lorda Johna Claytona oraz jego żony Alice. W powieści Tarzan wśród małp (Tarzan of the Apes) jest opisane, że podczas podróży morskiej, na okręcie którym płynęli wybuchł bunt załogi. Buntownicy wysadzili małżeństwo w dżungli na wybrzeżu Afryki i odpłynęli. Małżonkowie zbudowali bezpieczny dom na drzewie, starając się jakoś urządzić w nowym miejscu i czekając na pomoc. Wtedy urodził się ich syn. Alicja umarła wkrótce po porodzie, a jej mąż zginął zabity przez ogromną małpę imieniem Kerak – przywódcę plemienia okolicznych małp.
Dziecko zostało przygarnięte przez małpią samicę – Kalę, która stałą się jego przybraną matką. Wkrótce chłopiec stał się członkiem plemienia człekokształtnych małp Mangani (gatunek nieznany nauce). Został przez nie nazwany Tarzan, co w ich języku oznacza – Małpa z Białą Skórą. Z czasem Tarzan dorastając stał się niemal tak zręczny i silny jak małpy. Dodatkowo posiadał inteligencję i umiejętność posługiwania się bronią znalezioną w domku na drzewie swoich rodziców. Historia okresu dojrzewania jest opisana w książce Jungle Tales of Tarzan (szóstej powieści z cyklu o Tarzanie).
Po pokonaniu Keraka, Tarzan stał się nowym przywódcą plemienia małp. Stoczył też wiele walk ze zwierzętami i dzikimi ludożercami, którzy osiedlili się w pobliżu i ze wszystkich wyszedł zwycięsko.
W wieku 18 lat, Tarzan poznał Jane Parker, młodą, Amerykankę. Okazało się, że na okręcie, którym podróżowała wybuchł bunt. Zarówno ona jak i inni pasażerowie zostali wysadzeni przez buntowników na wybrzeżu (tak jak kiedyś rodzice Tarzana). Tarzan pomógł rozbitkom, w niewielkim stopniu z nimi rozmawiając, bo nie znał języka. Jakiś czas później na wybrzeżu pojawił się francuski okręt, który schwytał buntowników. Rozbitkowie mogli wrócić do domu. Załoga okrętu odpłynęła, jednak pozostawiła rannego kapitana, błędnie sądząc, że poległ w starciu z ludożercami. Tarzan uratował i opatrzył rannego. Kapitan z kolei nauczył go języka. Domyślił się też, że Tarzan jest synem zaginionego lorda Greystona. Tarzan wyznał Francuzowi, że kocha Jane i chce popłynąć za nią do Ameryki. Wówczas Francuz postanowił mu pomóc. Obaj udają się do "cywilizacji". Tarzan wyznał Jane miłość, ale widząc jej wahanie wspaniałomyślnie zdecydował się odejść.
W książce Powrót Tarzana (The Return of Tarzan) – Tarzan i Jane jednak pobierają się. W późniejszych książkach mieszkają przez pewien czas w Anglii. Mają syna Jacka, który przyjmuje małpie imię Korak. Z czasem, zmęczeni cywilizacją wracają do dżungli w brytyjskiej Afryce Wschodniej i tam się osiedlają. Miejsce to staje się bazą dla późniejszych przygód Tarzana.
W książce Tarzan’s Quest ujawniono, że Tarzan i Jane zdobyli pigułki Kavuru zapewniające nieśmiertelność.
Tarzan of the Apes (1912) (wyd. polskie pod tytułami: Tarzan wśród małp, Dziecko dżungli lub Tarzan król małp)
The Return of Tarzan (1913) (wyd. polskie pod tytułami: Powrót Tarzana lub Złote miasto)
The Beasts of Tarzan (1914) (wyd. polskie pod tytułami: Tarzan król zwierząt lub Prawo dżungli)
The Son of Tarzan (1914) (wyd. polskie pod tytułami: Syn Tarzana lub Korak, syn Tarzana)
Tarzan and the Jewels of Opar (1916) (wyd. polskie: Tarzan i klejnoty Oparu lub W mocy obłędu)
Jungle Tales of Tarzan (1919) (wyd. polskie: Tarzan w dżungli)
Tarzan the Untamed (1920) (wyd. polskie pod tytułami: Tarzan nieposkromiony lub Kobieta Szpieg)
Tarzan the Terrible (1921) (wyd. polskie: Tarzan groźny lub Ludzie z pieczar)
Tarzan and the Golden Lion (1922) (wyd. polskie: Tarzan i złoty lew)
Tarzan and the Ant Men (1924) (wyd polskie: Tarzan wśród Pigmejów)
Tarzan and the Valley of Gold – amerykański film z 1966 roku
Tarzan and the Great River – amerykański film z 1967 roku
Tarzan and the Jungle Boy – amerykański film z 1968 roku
Inne aktorskie filmy o Tarzanie
Tarzan the Fearless – amerykański serial kinowy z 1933. Liczył 12 odcinków (wyk. Buster Crabbe). Serial ten powstawał niezależnie od serii z Johnnym Weissmullerem.
The New Adventures of Tarzan – amerykański serial kinowy z 1935. Liczył 12 odcinków (wyk. Herman Brix). Serial ten powstawał niezależnie od serii z Johnnym Weissmullerem.
Tarzan's Revenge – amerykański film z 1938 (wyk. Glenn Morris). Film ten powstał niezależnie od serii z Johnnym Weissmullerem.
Tarzan, the Ape Man – amerykański film z 1959 (wyk. Denny Miller)
Tarzan's Deadly Silence – amerykański telewizyjny film z 1970 (wyk. Ron Ely)