Loading AI tools
Kapitan żeglugi wielkiej, uczestnik powstań śląskich Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Wiktor Meissner (ur. 4 sierpnia 1902 w Warszawie[1], zm. 19 sierpnia 1966 w Gdyni) – kapitan żeglugi wielkiej, uczestnik powstań śląskich odznaczony Orderem Virtuti Militari, związany z Państwową Szkołą Morską w Gdyni, bezpartyjny poseł na Sejm PRL II kadencji. Nadzorował budowę statku MS „Batory” i był jego kapitanem; był również podczas II wojny światowej kapitanem statku SS „Warszawa” (od roku 1940 do zatopienia). Członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w 1958 roku[2].
Tadeusz Meissner kpt. ż.w. | |
Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1902 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 sierpnia 1966 |
Miejsce spoczynku |
cmentarz Witomiński (aleja zasłużonych) |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość | |
Edukacja | |
Alma Mater |
Państwowa Szkoła Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda |
Rodzice |
Jan Wiktor Meissner (rzeźbiarz), |
Małżeństwo |
Irena Cichocka (ur. 1904) |
Dzieci |
trzech synów |
Krewni i powinowaci |
brat: Janusz Meissner, pisarz, lotnik |
Odznaczenia | |
|
Urodził się w Warszawie jako syn artysty rzeźbiarza Jana Wiktora Meissnera i Anny Ludwiki z domu Braun. Miał starszego brata, Janusza – pilota i pisarza. Uczył się w Gimnazjum im. Stanisława Staszica, a następnie w warszawskiej Państwowej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. W roku 1918, jako 16-latek, zgłosił się do Wojska Polskiego, aby wziąć udział w bitwie o Lwów. Brał również udział w wojnie polsko-bolszewickiej[1] oraz III powstaniu śląskim (jako podchorąży piechoty). Był dowódcą oddziału w podgrupie „Wschód”, należącej do Grupy Destrukcyjnej „Wawelberga”, dowodzonej przez por. Dobiesława Damięckiego ps. „Damian”[3]. W czasie akcji transportu materiałów wybuchowych został ujęty przez Niemców, jednak zdołał zbiec i rozpoczął działalność dywersyjną w powiecie opolskim i brzeskim[4][5].
W następnych latach ukończył I kurs w Szkole Wawelberga i Rotwanda, po czym w roku 1922 przeniósł się na wybrzeże i rozpoczął studia w Szkole Morskiej w Tczewie (powołanej w 1920). Uczestniczył w szkolnym rejsie żaglowca „Lwów” do Brazylii (1923), opisanym w książce Tadeusza Dębickiego pt. „Z dziennika marynarza – na pokładzie Lwowa z Gdańska do Rio de Janeiro i z powrotem”. W 1925 ukończył szkołę (otrzymując odznaczenie) i rozpoczął praktykę zawodową na statkach francuskich towarzystwa Chargeurs Réunis (obecnie znanego jako Chargeurs), a następnie zajmował stopniowo coraz wyższe stanowiska w załogach polskich jednostek[4][5]:
Opisy dwóch rejsów na „Darze Pomorza”, pod dowództwem kpt. Konstantego Maciejewicza (rejsu z francuskiego Saint-Nazaire do duńskiej stoczni w Nakskov – pierwszego po zakupie fregaty, w groźnym sztormie przy brzegach Bretanii, oraz rejsu najdłuższego – podróży dookoła świata o długości 39 tys. Mm w latach 1934–35), kpt. Tadeusz Meissner zawarł m.in. w książkach: Pierwszy rejs Daru Pomorza[7] i Dookoła świata na Darze Pomorza (1934–1935), wyd. 1936[8]. Rejs wokółziemski był też tematem jego artykułów w miesięczniku „Morze” (1930, nr 1, 4, 5).
W chwili wybuchu II wojny światowej Tadeusz Meissner przebywał na statku SS „Cieszyn” w Antwerpii. W styczniu 1940 roku powierzono mu dowództwo statku SS „Warszawa”, który ewakuował Polaków z Pireusu i Splitu do Marsylii i do Bejrutu. Po klęsce Francji i utworzeniu rządu Vichy kpt. Meissnerowi udało się uprowadzić SS „Warszawę” do Hajfy. Statkiem nadal transportował polskich uchodźców z Mersin do Hajfy oraz transporty wojskowe do Tobruku, Grecji i na Kretę. 26 grudnia 1941 – w czasie kolejnego rejsu do Tobruku – „Warszawa” została trafiona torpedą i zatonęła (kapitan opisał przebieg zdarzenia w tekście pt. „s/s «Warszawa» tonie!”, opublikowanym w 1944 w Londynie, w czasopiśmie „Polska Walcząca – Żołnierz Polski na Obczyźnie”)[4].
Od 1942 był w Londynie inspektorem okrętowym Żeglugi Polskiej i Polsko-Brytyjskiego Towarzystwa Okrętowego. Uczestniczył w przygotowaniach powrotów polskich statków do Polski[4].
Po wojnie pozostał w Londynie jako inspektor pokładowy GAL. Pracował też w stoczniach Antwerpii i Bremerhaven, nadzorując prowadzone tam remonty polskich statków[4]. W 1946 był na pokładzie SS Kielce, który w czasie rejsu do Belgii uległ kolizji z SS „Lombardy” i zatonął w kanale La Manche koło Dover[9].
W październiku 1946 Tadeusz Meissner wrócił do Gdyni, gdzie nadal pracował w GAL; w okresie 1947–1949 był również zastępcą kapitana MS „Batory”, a od roku 1951 – głównym nawigatorem w PMH. Stałym kapitanem „Batorego” został w 1953; zajmował to stanowisko do października 1954, gdy został pozbawiony możliwości pływania po wypadku na pokładzie (zmycie kilku marynarzy za burtę i ich śmierć). Izba morska, prowadząca trwające 3 lata śledztwo w tej sprawie, dowiodła jego niewinności[4].
W czasie, gdy nie miał prawa do żeglugi, pracował jako wykładowca nawigacji i wiedzy okrętowej w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni[10]. Został zapamiętany jako doskonały pedagog, pionier i zasłużony członek PMH, autor i tłumacz marynistycznych wydawnictw, m.in.[4][11]:
Był też, w latach 1957–1961, posłem na Sejm PRL II kadencji i wiceprzewodniczącym Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi[5].
Za czyny bojowe na Górnym Śląsku[4]:
Za czyny w II wojnie światowej[4]:
Za działalność zawodową i społeczną m.in.[4]:
W roku 1929 poślubił Irenę Cichocką (1904–1985). Mieli trzech synów: Krzysztofa (ur. 1931, zm. 2020, kapitan żeglugi wielkiej), Jana Jacka (ur. 1933, architekt) i Wojciecha (1936–1976, prawnik)[4]. Tadeusz Meissner wraz z żoną są pochowani na cmentarzu Witomińskim w Gdyni w starej alei zasłużonych (kwatera 77-19-8)[18].
Matka Tadeusza Meissnera zmarła z wycieńczenia we wrześniu 1944 roku w Warszawie w trakcie powstania warszawskiego. Brat Tadeusza – Janusz Meissner (1901–1978) jest pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC13-1-68)[19][18].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.