![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Georgia_Hodegetria_from_Zhilkani.jpg/640px-Georgia_Hodegetria_from_Zhilkani.jpg&w=640&q=50)
Sztuka Gruzji
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Najdawniejsze zabytki sztuki narodów, zamieszkujących obszar dzisiejszej Gruzji, pochodzą z czasów przedhistorycznych. Odkryto zabytki kultury materialnej z czasów paleolitu i neolitu. Zabytki z epoki brązu świadczą już o wysokiej kulturze dawnych mieszkańców. W kurhanach znaleziono m.in. bogato zdobione srebrne naczynia. Styl zabytków wskazuje na wpływy kultury Urartu.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Georgia_Hodegetria_from_Zhilkani.jpg/640px-Georgia_Hodegetria_from_Zhilkani.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Georgia_Khakhuli_triptych.jpg/640px-Georgia_Khakhuli_triptych.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Niko_Pirosmani_Margarita_1909.jpg/640px-Niko_Pirosmani_Margarita_1909.jpg)
Z okresu hellenistycznego pochodzą zabytki o bogatych ornamentach plecionkowych z motywami zwierzęcymi. Z V wieku p.n.e. zachował się złoty skarb z Achałgori.
W I połowie IV w. chrześcijaństwo stało się religią państwową. Powstały pierwsze świątynie w układzie bazylikowym i centralnym, przypominające budowle wczesnoromańskie Europy zachodniej. Płaskorzeźby figuralne i późniejsze ornamenty plecionkowe świadczą o poziomie rzemiosła. W apsydach świątyń pojawiły się mozaiki.
W X w. można zauważyć wpływy kultury arabskiej i perskiej, szczególnie w zdobieniu manuskryptów. Malarstwo freskowe rozwijało się pod wpływami Bizancjum. Złotnicy gruzińscy stworzyli bogato zdobione przedmioty kultu religijnego, m.in. krucyfiksy i relikwiarze. Okładki ksiąg kultowych zdobiono okładziną z blachy srebrnej z wytłoczoną dekoracją. Najcenniejszym zabytkiem tego rodzaju jest oprawa Ewangeliarza Berdskiego – dzieło Beszkena i Beki Opizari. Ważną rolę odgrywał kunszt emalii komórkowej (cloisonné). W X w. powstał w tej technice tryptyk Matki Boskiej Chachulskiej.
Wraz ze wzrostem potęgi państwa gruzińskiego rozwijała się sztuka, dochodząc do doskonałości w XII i XIII wieku. Od XVII wieku widoczny staje się upadek sztuki gruzińskiej. Pojawiają się wpływy sztuki europejskiej.
W XIX w. wpływy rosyjskie powodują upadek tradycji narodowych. Artyści gruzińscy zaczęli wyjeżdżać na naukę do Petersburga. Tbiliscy drobnomieszczanie domagali się naśladownictwa sztuki salonowej.
Nawet słynny malarz naiwny Niko Pirosmanaszwili (1860-1918) w swojej twórczości musiał kierować się gustem swoich klientów – drobnych sklepikarzy i właścicieli jadłodajni, tworząc mimo to dzieła zaliczane do wybitnych dzieł malarstwa prymitywistów.
W okresie radzieckim artyści gruzińscy unikali stosowania się do wymagań akademickiego realizmu socjalistycznego. Sztuka gruzińska tego okresu posługiwała się monumentalną stylizacją. Odrodziła się sztuka tzw. czekanki - metaloplastyki kutej w blasze miedzianej, nawiązującej stylistycznie do sztuki przedchrześcijańskiej i średniowiecznej.