Szpiglasowa Przełęcz
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Szpiglasowa Przełęcz (słow. Szpiglasové sedlo, niem. Miedzianejoch, węg. Miedziane-hágó[1]) – siodło położone na wysokości 2110 m n.p.m. na początku długiej północno-wschodniej grani Szpiglasowego Wierchu w Tatrach Wysokich. Przełęcz oddziela Szpiglasowy Wierch i Miedziane. Jest dostępna dla turystów i stanowi jedno z dwóch przejść łączących Dolinę Pięciu Stawów Polskich i kotlinę Morskiego Oka[2].
Szpiglasowa Przełęcz od południowego wschodu | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Wysokość |
2110 m n.p.m. | ||
Pasmo | |||
Sąsiednie szczyty | |||
49°11′52,50″N 20°02′32,60″E | |||
|
Przełęcz powstała wskutek ruchów tektonicznych w strefie dyslokacji, które doprowadziły również do powstania Doliny za Mnichem. W zimie w rejonie przełęczy jest duże zagrożenie lawinowe. W 2001 r. w lawinie zginęło tutaj dwóch turystów i dwóch ratowników[3].
Przejście znane było góralom od dawna, upowszechniło się wśród turystów ok. 1850 r. Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak w 1896, a oznakowało go w 1902 r. Szlak został ułatwiony przez wycięcie niektórych odcinków skał w 1937. Prace zostały wykonane staraniem Polskiego Związku Narciarskiego. Niektóre odcinki wykonywano przy użyciu dynamitu. Od początku trasa wzbudziła kontrowersyjne opinie przeciwników jej budowy i uzyskała pogardliwą nazwę „Ceprostrady”. Nie została do końca ukończona zgodnie z projektem. Mimo krytycznych opinii jest jednak wygodnym podejściem na Szpiglasową Przełęcz od Morskiego Oka[3].
Pierwsze odnotowane przejście zimowe – Zdzisław Rittersschild z 40 żołnierzami z Kompanii Wysokogórskiej 12 kwietnia 1921 r.[4]
Obecna nazwa Szpiglasowej Przełęczy pochodzi od Szpiglasowych Perci (odcinek ścieżki wiodącej z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Czerwony Piarg na Szpiglasową Przełęcz), tej zaś od wydobywanego dawniej w okolicy szpiglasu (niem. Spießglas) – antymonitu[3]. Niewielkie pokłady tej rudy wyczerpały się jednak szybko. Wcześniej przełęcz nazywano: Przełęcz pod Miedzianem lub Przełęcz Miedziane[1].
Z rzadkich roślin w rejonie przełęczy występują ukwap karpacki i skalnica odgiętolistna – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach, a także rzadka w górach turzyca obła[5].
- Przełęcz z Doliny Pięciu Stawów Polskich
- Szpiglasowa Przełęcz, nad nią Mięguszowiecki Szczyt i Cubryna
- Wrota Chałubińskiego i Szpiglasowa Przełęcz wyrastające nad Doliną za Mnichem, widziane z wierzchołka Mnicha
- Szlak na przełęcz z Doliny Pięciu Stawów Polskich
- Szlak na przełęcz z Doliny Pięciu Stawów Polskich