Strażnica WOP Bartnica

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Kunigawalde/Konary/Bartnica – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej. Strażnica Straży Granicznej w Bartnicy – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Czeską^{[uwaga 2]}.

Strażnica WOP
Kunigawalde/Konary/Bartnica

Strażnica SG w Bartnicy

Budynki byłej strażnicy w Bartnicy (wrzesień 2017)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[uwaga 1]
Rozformowanie	24 sierpnia 2005 (przekształcenia)
Organizacja
Dyslokacja	Konary[1]; Bytów; Bartnica 37
Formacja	WOP Straż Graniczna
Podległość	52 komenda odcinka 54 batalion WOP Sudecka Brygada WOP Sudecki Oddział SG

Dyslokacje

1957

1945

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 52 komendy odcinka jako 244 strażnica WOP^[1] (Kunigawalde)^[2]  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3]. Strażnica wystawiła placówkę w Gieszczach Górnych^[1] ?. W 1947 strażnicę przeniesiono do Bytowa, a placówkę z Głuszycy Górnej do Krajanowa^[4]. W 1951 stacjonowała w Bartnicy.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^{[uwaga 3]}, a strażnica WOP Bartnica otrzymała nr 256^[6]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Bartnica była 20. w 5 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[7]. W 1960, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 7 i zakwalifikowana była do kategorii II w 5 Sudeckiej Brygadzie WOP^[2] . W 1964 strażnica WOP nr 7 Bartnica uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do II kategorii^[2] .

Straż Graniczna:
15 maja 1991 po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Bartnicy weszła w podporządkowanie Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej^[8] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Bartnicy.

Realizując zadania wynikające ze strategii przekształceń w SG, rozpoczęto ograniczanie ilości strażnic podległych Sudeckiemu Oddziałowi SG w 1999 Strażnica SG w Łomnicy została rozformowana, a ochraniany odcinek granicy przejęła Strażnica SG w Bartnicy^[9] .

Jako Strażnica SG w Bartnicy funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Bartnicy (Placówka SG w Bartnicy)^{[uwaga 4]}.

Ochrona granicy

Wydarzenia

10 września 1946 zginął zastępca komendanta strażnicy ds. zwiadu chor. Henryk Dąbrowski. Został on zastrzelony przez pełniącego obowiązki komendanta strażnicy por. Kajdę. Po tym tragicznym incydencie doszło do zbiorowej dezercji załogi strażnicy. Por. Kajdę oskarżono o przynależność do grupy Narodowych Sił Zbrojnych „Maślanka”. W późniejszym czasie został ujęty i skazany^[10].

Strażnice sąsiednie

• 243 strażnica WOP Wunschelburg ⇔ 245 strażnica WOP Lomnitz – 1946.

Dowódcy/komendanci strażnicy

• por. Kajda p.o. (10.09.1946)^[10].

Uwagi

1. Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
2. Od 1 stycznia 1993 z Republiką Czeską.
3. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954^[5].
4. W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).

Przypisy

1. Ziemianek 2003 ↓, s. 31.
2. Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
4. Ziemianek 2003 ↓, s. 40.
5. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
6. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.27.
7. Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.187.
8. Łach 2013 ↓, s. 294.
9. muzeumsg ↓.
10. Ziemianek 2003 ↓, s. 39.

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.

• Wiesław Ziemianek. Proces powstania, organizacji i rozwoju Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948 na przykładzie jednostki w Kłodzku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 23/2003, 2003. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
• Grażyna Szczepańska: Straż Graniczna od 1991 – Sudecki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2019-12-27]. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej, Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.