St. James’s Park
królewski park w Londynie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
St. James’s Park (tłum. „park św. Jakuba”) – najstarszy z królewskich parków w Londynie, położony w dzielnicy City of Westminster, pomiędzy Pałacem Buckingham, Pałacem Westminsterskim i St. James’s Palace.
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Powierzchnia |
32 ha |
Położenie na mapie City of Westminster  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
Położenie na mapie Wielkiego Londynu  | |
 51°30′09,84″N 0°08′03,02″W | |
| Strona internetowa | |
St. James’s Park jest wpisany na listę angielskiego dziedzictwa narodowego (ang. National Heritage List for England) pod numerem 1000483.
St James’s Park znajduje się w centrum Londynu, w dzielnicy City of Westminster[1]. Zajmuje ok. 32 ha (0,32 km²) a jego granice wyznaczają ulice The Mall na północy i Birdcage Walk na południu, tyły budynków rządowych związanych z Whitehall na północnym wschodzie (granica Horse Guards Parade) a bramy Pałac Buckingham na zachodzie[1].
Przy parku położone są trzy pałace: Pałac Buckingham (ok. 200 m na zachód[1]), Pałac Westminsterski (400 m na południowy wschód[1]) i St. James’s Palace[2].
Główną bramą do parku jest Marlborough Gate po południowo-wschodniej stronie The Mall. Inne wejścia to Queen Anne’s Gate, Buckingham Gate i Storey’s Gate[1].
St James’s Park jest najstarszym parkiem królewskim w Londynie, powstałym w miejscu podmokłej łąki[2]. W 1532 roku król Henryk VIII (1491–1547) nabył teren, by założyć tu park jeleni[2][uwaga 1]. Wcześniej znajdował się tu XIII-wieczny szpital św. Jakuba dla trędowatych, od którego pochodzi nazwa parku[2]. Henryk VIII przebudował szpital na domek myśliwski[1], późniejszy St. James’s Palace[3]. Za panowania królowej Elżbiety I (1533–1603) w parku powstała aleja na linii wschód-zachód (The Mall)[1] i organizowano tu różne festyny[2].
Król Jakub I (1566–1625) poprawił drenaż i gospodarkę wodną parku[2]. Jakub I trzymał w parku egzotyczne zwierzęta, m.in. wielbłądy, krokodyle i słonia[3]. Za jego panowania założono także ogród kwiatowy[3] oraz sad morwowy w części zachodniej[1].
Za panowania Karola II park został przeprojektowany – projekt stworzył najprawdopodobniej francuski architekt krajobrazu André Mollet[3]. W centralnym punkcie powstał prosty kanał o długości 2560 stóp i szerokości 125 stóp, otoczony z każdej strony alejami nasadzonych drzew[3]. Na wschodnim krańcu kanału znalazł się patte d’oie ze ścieżkami obsadzonymi drzewami[1]. Park został otwarty dla publiczności[2]. Rozgrywano tu partie „Pelle Melle”, od czego pochodzą dzisiejsze nazwy „Pall Mall” i „The Mall”[3]. W 1664 roku rosyjski ambasador podarował królowi dla parku parę pelikanów, co zapoczątkowało zwyczaj obdarowywania króla tymi ptakami przez ambasadorów[3]. Do dziś pelikany są jedną z atrakcji parku[3].
W epoce georgiańskiej w parku powstał plac defilad Horse Guards Parade[2]. W 1761 roku rodzina królewska kupiła Buckingham House[3].
W latach 20. XIX w. park został przeprojektowany przez angielskiego architekta Johna Nasha (1752–1835), który nadał mu charakter romantyczny[3]. Przebiegający przez park kanał został przekształcony w sztuczne jezioro[2]. W 1837 roku Towarzystwo Ornitologiczne Londynu (ang. Ornithological Society of London) wypuściło w parku ptaki i wybudowało domek dla ptasznika (ang. Duck Island Cottage), który zachował do dziś[2]. W XIX w. bezpośrednio obok St. James’s Palace wzniesiono Clarence House na zamówienie księcia Clarence, późniejszego króla Wilhelma IV (1765–1837)[2]. W 1857 roku nad jeziorem wzniesiono most wiszący, który w 1957 roku zastąpiono konstrukcją betonową[3][4]. W 2004 roku park odrestaurowano, by jak najwierniej odtworzyć założenie Nasha[3].
St. James’s Park jest wpisany na listę angielskiego dziedzictwa narodowego (ang. National Heritage List for England) pod numerem 1000483[1].
Współczesny wygląd parku odzwierciedla projekt Nasha[3].
W parku znajduje się niewielkie sztuczne jezioro o nazwie St. James’s Park Lake (o powierzchni 4,6 ha[1]), z dwiema wyspami, Duck Island w części wschodniej oraz West Island w części zachodniej. Duck Island, wzniesiona w 1665 roku, stała się ostoją dla kaczkowatych[5]. Gniazdują tu również łabędzie nieme i pelikany[5] (w parku żyje 40 pelikanów[6]). Jezioro otoczone jest żelaznymi balustradami sięgającymi do pasa, które chronią kolonie ptactwa[1]. Pośrodku zbiornika znajduje się fontanna Tiffany Fountain, wyrzucająca wodę na wysokość 20 stóp (6 m)[7].
Most biegnący nad jeziorem The Blue Bridge pozwala zobaczyć wschodnią stronę Pałacu Buckingham i Horse Guards Parade oraz Big Bena i London Eye na wschodzie[4].
Horse Guards Parade jest miejscem corocznej ceremonii Trooping the Colour w dniu urodzin Królowej w czerwcu[8].
Flora i fauna
Większość drzew w parku to platany; mniej licznie rosną tu także dęby szkarłatne, morwy czarne i figowce[9].
Oprócz ptactwa wodnego (m.in. krzyżówek, czernic, tadorn czy krakw[10]) na terenie parku występują: raniuszki zwyczajne, modraszki zwyczajne, bogatki zwyczajne, rudziki, kosy, strzyżyki, dzięcioły duże i puszczyki zwyczajne[11]. Ze ssaków występują tu: lisy, myszarki zaroślowe, szczury wędrowne, wiewiórki szare oraz nietoperze – karliki malutkie[12].
- Historic England podaje, że park powstał w 1531 roku, zob. Historic England ↓.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
