Loading AI tools
Obraz Grigorija Miasojedowa Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sam s soboju, ili Igra w szachmaty (ros. Сам с собою, или Игра в шахматы, dosł. Sam ze sobą, czyli Gra w szachy) – obraz pędzla rosyjskiego artysty Grigorija Miasojedowa, dzieło z późnego okresu jego twórczości (1907 rok). Płótno o rozmiarach 90 × 63 cm przedstawia gracza samotnie rozmyślającego nad pozycją szachową. Nie jest jasne, czy obraz jest portretem konkretnego szachisty – proponowano różne jego interpretacje. Wystawiony jest na ekspozycji Muzeum Szachów w Moskwie.
Sam s soboju, ili Igra w szachmaty należy do ostatniego okresu twórczości Miasojedowa, który rozpoczął się w latach 80. XIX wieku. Charakteryzował się on kryzysem sił twórczych. O ile wcześniej zajmowała go głównie tematyka chłopska, to w tym etapie zaczyna odczuwać wpływ malarstwa salonowego. Artysta skupiał się wówczas głównie na tematyce portretowej. Biografowie malarza nie eksponują natomiast zainteresowania artysty szachami[1][2].
Artysta namalował obraz w 1907 roku w Połtawie, gdzie znajdował się jego majątek[3]. Obraz jest sygnowany: podpis artysty „G. Miesojedow” znajduje się na pudełku z figurami w lewym dolnym rogu obrazu. Sam s soboju był jednym z eksponatów wystawy XXXVI Towarzystwa Objazdowych Wystaw Artystycznych[4].
Obraz przedstawia ubranego na czarno siwobrodego staruszka siedzącego samotnie przy stole. Rozważa on pozycję szachową, która znajduje się na szachownicy. Na pierwszym planie znajdują się: czerwona róża, pudełko na figury szachowe; z boku stoi zgaszona lampa naftowa. W pokoju jest ciemno. W tle widnieje wiszący na ścianie obraz[5].
Temat obrazu nie jest jednoznaczny i wywołał dyskusję między historykami sztuki i historykami szachów. Istnieją następujące hipotezy:
Miasojedow pod koniec życia znajdował się w stanie głębokiego upadku ducha. Pomimo odejścia od aktywności, do której przywykł w poprzednich dziesięcioleciach, w dalszym ciągu wyrażał niektóre cechy swojej skomplikowanej, twardej natury, cechy, które w lepszych okresach jego życia tłumiła usilna praca twórcza i aktywna działalność. Niektóre z jego prac tego okresu odzwierciedlają stan jego ducha („Sam s soboju” lub „Igra w szachmaty”, 1907, aktualne miejsce nieznane)[2].
Oryginalny tekstМясоедов последние годы жизни находился в состоянии глубокой душевной подавленности. Здесь помимо отхода от живой деятельности, к которой привык Мясоедов в предшествующие десятилетия, нашли свое выражение и некоторые качества его сложной, отнюдь не мягкой натуры, качества, в лучшую пору жизни подавляемые творческим подъёмом, активной деятельностью. Некоторые работы этого времени, по-видимому, прямым образом отражают его состояние духа („Сам с собою”, или „Игра в шахматы”, 1907, местонахождение неизвестно).
a | b | c | d | e | f | g | h | ||
8 | 8 | ||||||||
7 | 7 | ||||||||
6 | 6 | ||||||||
5 | 5 | ||||||||
4 | 4 | ||||||||
3 | 3 | ||||||||
2 | 2 | ||||||||
1 | 1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h |
Na szachownicy malarz przedstawił następującą pozycję (rekonstrukcja Isaaka Lindera): białe – Kg1, He2, Wf1, Wf3, pionki: c2, d3, g3; czarne – Kd8, Hc3, Gh6, Sb2, pionki: c6, d7, d4, e3. Takie ustawienie może powstać w trakcie rzeczywistej gry. Mimo że przewaga materialna leży po stronie białych, to obie strony mają perspektywy na kontynuację walki[3].
Dzieło znajdowało się w prywatnych zbiorach autora do jego śmierci w 1911 roku, a następnie odziedziczone przez jego syna Iwana Miasojedowa zostało sprzedane anonimowemu kolekcjonerowi[6] .
Kolejnym właścicielem portretu był Wiaczesław Dombrowski (1905–1966)[7][3] – szef straży pożarnej w oblężonym Leningradzie i dyrektor powojennego sklepu szachowego na ulicy Żelabowa[8]. W młodości, będąc amatorskim szachistą, kolekcjonował on szachy i literaturę im poświęconą. Dombrowski udostępnił część swojej kolekcji zwiedzającym, tworząc z niej de facto prywatne, bezpłatne muzeum[9] . W niektórych publikacjach obraz opisywano jednak jako utracony[2].
Po śmierci kolekcjonera w 1966 roku jego kolekcja została podzielona na trzy części: pierwszą z nich kupił Lothar Schmid – niemiecki arcymistrz, działacz i kolekcjoner szachowy; druga część trafiła się do tallińskiego klubu szachowego; pozostała część kolekcji została zakupiona przez Federację szachową ZSRR[7]. Ta część kolekcji stała się bazą Muzeum Szachów , mieszczącego się w Moskwie przy bulwarze Gogola . W latach 1966–1980, w trakcie przygotowywania muzeum, obraz przechowywany był w magazynie. Po oficjalnym otwarciu został udostępniony zwiedzającym[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.