SMS König

SMS König – niemiecki pancernik typu König z okresu I wojny światowej. W skład Cesarskiej Marynarki Wojennej wszedł w sierpniu 1914 roku. Okręt otrzymał imię dla uczczenia króla Wirtembergii Wilhelma II. Zatopiony przez załogę w Scapa Flow w czerwcu 1919 roku.

SMS König

Klasa	pancernik
Typ	König
Historia
Stocznia	Kaiserliche Werft Wilhelmshaven
Początek budowy	październik 1911
Wodowanie	1 marca 1913
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	10 sierpnia 1914
Los okrętu	samozatopiony w Scapa Flow w 1919
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 25 790 t pełna: 28 600 t
Długość	175,4 m
Szerokość	29,5 m
Zanurzenie	9,1 m
Napęd
3 turbiny parowe o łącznej mocy 45 000 KM, 3 śruby, 2 stery
Prędkość	21,2 węzła
Zasięg	8000 Mm przy 12 węzłach
Uzbrojenie
10 dział 305 mm 14 dział 150 mm 10 dział przeciwlotniczych 88 mm 5 wyrzutni torpedowych 500 mm
Opancerzenie
pancerz burtowy: 350 mm pancerz wież artylerii głównej: 300 mm
Załoga	1136

Projekt i budowa

Zamówienie na pierwszy pancernik typu König zostało złożone w stoczni Kaiserliche Werft Wilhelmshaven w Wilhelmshaven. Okręt podczas budowy nosił tymczasową nazwę „S”, nadano mu stoczniowy numer budowy 33. Koszt budowy oszacowano na 45 milionów złotych marek.

Rzuty SMS König

Budowa okrętu rozpoczęła się w październiku 1911 roku. Wodowanie nastąpiło 1 marca 1913 roku. Wejście do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej nastąpiło 10 sierpnia 1914 roku^[1].

Służba

Po wejściu do służby wszedł w skład V Dywizjonu III Eskadry Floty Oceanicznej, gdzie miał służyć razem z innymi pancernikami typu König. Ostatecznie próby morskie zakończyły się 23 listopada 1914 roku. 9 grudnia wszedł na mieliznę na redzie portu Wilhelmshaven. Płynący za nim siostrzany pancernik „Grosser Kurfürst” nie zdołał uniknąć kolizji i uderzył w rufę poprzedzającego go okrętu. Naprawy wynikłych z tego zdarzenia uszkodzeń dokonano do 2 stycznia 1915 roku. 22 stycznia okręt skierowano na ćwiczenia na Morzu Bałtyckim. Pierwsze misje bojowe na Morzu Północnym odbył w marcu 1915 roku. W kwietniu 1915 roku, wraz z innymi pancernikami typu König, eskortował lekkie krążowniki stawiające miny na Morzu Północnym. We wrześniu 1915 roku uczestniczył w ochranianiu kolejnych akcji stawiania min w rejonie Morza Północnego, w grudniu tego roku brał udział w ćwiczeniach na Bałtyku^[2]. 25 kwietnia 1916 roku ochraniał niemieckie krążowniki liniowe podczas akcji ostrzeliwania brytyjskiego wybrzeża^[3].

Bitwa jutlandzka

„König” wziął udział w bitwie jutlandzkiej jako część Floty Pełnomorskiej, wchodząc w skład jednostek V Dywizjonu III Eskadry, w szyku towarzyszył innym okrętom swojego typu. Jednym z pierwszych celów jakie ostrzelał był krążownik liniowy HMS „Tiger”. Następnym celem były dwa brytyjskie niszczyciele „Nestor” i „Nicator”, które po wykonaniu ataku torpedowego zostały zatopione przez niemieckie pancerniki.

W dalszym przebiegu bitwy jego pociski mogły się przyczynić do zatopienia krążownika pancernego HMS „Defence”. Po 30 minutach walczące pancerniki ponownie się do siebie zbliżyły, co skutkowało intensywną wymianą ognia, w wyniku której „König” został wielokrotnie trafiony przez pociski kalibru 343 mm wystrzelone przez pancernik HMS „Iron Duke”. Uszkodzenia nie spowodowały wyłączenia okrętu z walki, jednak poważnie go uszkodziły. Na okręcie wybuchły liczne pożary, dla ich gaszenia, a także stabilizacji jednostki, konieczne było zalanie wielu przedziałów. Do wnętrza okrętu wpłynęła woda o masie 1600 ton. Podczas całej bitwy na pokładzie „Königa” zginęło 45 osób, a 27 zostało rannych^[4].

Operacja Albion

W październiku 1917 roku „König” stanowił część floty 300 niemieckich okrętów, przeznaczonych do operacji morsko-lądowej, ubezpieczających operację desantową na archipelagu Wysp Moonsudzkich w Zatoce Ryskiej, wówczas należących do Imperium Rosyjskiego. 16 października „König” ostrzelał i trafił siedmioma pociskami rosyjski pancernik „Sława”^[5].

Samozatopienie w Scapa Flow

Po zakończeniu I wojny światowej został wraz z innymi okrętami Floty Pełnomorskiej internowany w bazie Royal Navy w Scapa Flow znajdującej się na Orkadach.

21 czerwca 1919 roku niemiecka załoga dokonała samozatopienia okrętu. Wrak pancernika spoczął na większej głębokości niż inne okręty, dlatego zrezygnowano z jego podniesienia i złomowania^[6]. Prawa do potencjalnej akcji wydobycia i złomowania okrętu zostały sprzedane Wielkiej Brytanii w 1962 roku. Wrak leży na głębokości 40 metrów i jest obecnie udostępniony do nurkowania.

Przypisy

1. John Campbell: Conway's All the World's Battleships: 1906 to the Present. London: Conway Maritime Press, 1997, s. 136. ISBN 978-0-85177-448-0.
2. Gary Staff: German Battleships: 1914–1918 (Volume 2). Oxford: Osprey Books, 2010, s. 29. ISBN 978-1-84603-468-8.
3. V.E. Tarrant: Jutland: The German Perspective. London: Cassell Military Paperbacks, 2001, s. 54. ISBN 978-0-304-35848-9.
4. John Campbell: Jutland: An Analysis of the Fighting. London: Conway Maritime Press, 1998, s. 181. ISBN 978-1-55821-759-1.
5. Paul Halpern: A Naval History of World War I. Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 218. ISBN 978-1-55750-352-7.
6. Daniel Butler: Distant Victory: The Battle of Jutland and the Allied Triumph in the First World War. Westport: Greenwood Publishing Group. I, 2006, s. 229. ISBN 978-0-275-99073-2.

Bibliografia

• J. Gozdawa-Gołębiewski: I wojna światowa na morzu. 1994. Brak numerów stron w książce
• T. Wywerka-Prekurat: Wykaz stanu flot wojennych państw uczestniczących w I W.Ś.. Brak numerów stron w książce