Republika Cospaii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Republika Cospaii – historyczne mikropaństwo położone na Półwyspie Apenińskim[1][2].
| 1440–1826 | |||||
| |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Powierzchnia |
3,3 km² | ||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca | |||||
Położenie na mapie świata  | |||||
| 43°33′34″N 12°10′15″E | |||||
Do powstania republiki doszło w 1440 roku na skutek błędu dokonanego w trakcie sprzedaży fragmentu Państwa Kościelnego Republice Florenckiej przez papieża Eugeniusza IV na soborze we Florencji[3][4].
Nieporozumienie to miało swoją przyczynę w tym, że delegacje Republiki Florenckiej i Państwa Kościelnego uznały za nową granicę dwie różne bezimienne rzeki (Florencja za nową linię demarkacyjną uznała rzekę płynącą na północy, natomiast Rzym płynącą na południu), położone 500 metrów od siebie. W ten sposób terytorium o wymiarach 2 kilometrów na 0,5 kilometra, położone między obydwoma państwami stało się ziemią niczyją. Kiedy lokalni mieszkańcy dowiedzieli się o zaistniałej sytuacji ogłosili niezależność od obydwu państw. Stan ten został formalnie uznany przez Florencję i Państwo Kościelne w 1484 roku, ponieważ żadnej ze stron nie zależało na korekcji już i tak skomplikowanej granicy[5].
Kres republiki nastąpił 25 maja 1826 roku, kiedy Cospaia została podzielona między Toskanię i Państwo Papieskie, w wyniku postanowień traktatu podpisanego przez pozostałe 14 rodzin mieszkających w Cospaii. W zamian otrzymali oni srebrną monetę oraz zezwolenie na dalszą uprawę tytoniu (do pół miliona roślin rocznie)[6].
Powstanie republiki
Republikańska forma rządów w czasach Cospaii była dość rzadko spotykana, ponieważ rozpropagowała ją dopiero rewolucja francuska oraz wydarzenia będące jej konsekwencjami. Spośród występujących wtedy przykładów można tylko wymienić włoskie nadmorskie republiki, San Marino, a także niepotwierdzoną historycznie republikę Senarica[7].
Niemniej jednak mieszkańcy Cospaii przy wyborze nowego porządku społecznego postanowili oprzeć swój system na całkowitej wolności jego obywateli, będących od teraz suwerennymi jednostkami, a nie poddanymi jakiegokolwiek organu władzy[8][5]. Oprócz tego zadecydowano o stworzeniu oficjalnej symboliki republiki w postaci biało-czarnej flagi, podzielonej wzdłuż przekątnej, a także herbu, który na swojej tarczy zobrazowaną ma wieś położoną pomiędzy dwoma małymi ciekami wodnymi, ryby oraz krzew tytoniu szlachetnego. Na samej górze widnieje również oficjalne motto Cospaii: „Perpetua et firma libertas (Wieczna i trwała wolność)”[9][10].
Tym samym Cospaiesi nie byli zobowiązani do płacenia żadnych danin Państwu Papieskiemu bądź Wielkiemu Księstwu Toskanii, a towary transportowane przez terytorium nie podlegały żadnym cłom, co czyniło cały obszar wolną strefą ekonomiczną, a także strefą buforową dla wyżej wymienionych państw.
Dodatkowo, z uwagi na formę organizacji społeczeństwa, Cospaia była jednym z pierwszych, a potem jedynym miejscem we Włoszech, które nie wprowadziło na swoim terytorium papieskiego zakazu uprawy tytoniu, co uczyniło z 250 mieszkańców monopolistów, a 25 hektarów miejscowych gruntów ornych została zagospodarowana pod tę właśnie uprawę. Wydarzenie to miało tak duży wpływ, że po dziś dzień niektóre odmiany tytoniu nazywane są cospaia[5][11].
Forma rządzenia
Republika Cospaii nie miała ani oficjalnego rządu, ani formalnego systemu prawnego[12]. Nie posiadała także więzienia, stałej armii czy też policji. Jedyną formą administracji była Rada Starszych i Głów Rodzin, która zwoływana była w przypadku konieczności podjęcia odpowiednich decyzji lub przeprowadzenia procesów sądowniczych[13]. Na jej czele w roli przewodniczącego zasiadali jednocześnie wikariusz z San Lorenzo oraz członek rodziny Valenti – najważniejszej rodziny w kraju. Za miejsce spotkań rady służył do 1718 roku dom rodu Valenti, natomiast później, już do końca istnienia republiki, Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Z tego powodu do dzisiaj można na architrawie drzwi kościoła oraz dzwonie parafialnym odczytać zapisane motto Cospaii „Perpetua et firma libertas”[8].
Po kilku wiekach republika uległa zdegradowaniu na skutek wzmożonej działalności przemytników. Idea wolności, która przyświecała założycielom, uległa erozji na rzecz przywilejów, a niespotykana nigdzie indziej swoboda przy jednoczesnym braku służb mogących wyegzekwować porządek przyciągała coraz więcej ludzi nieprawych, szukających łatwego sposobu do zarobku albo ucieczki od sprawiedliwości. Są to w zasadzie problemy typowe dla mikropaństw, szczególnie mających podobnie „pośredniczące” położenie geopolityczne[14].
Koniec republiki
Po czasach wojen napoleońskich, 26 czerwca 1826 roku czternastu przedstawicieli republiki dokonało aktu poddania się papieżowi, przez co Cospaia została włączona do Państwa Kościelnego. W zamian każdy obywatel otrzymał papieską srebrną monetę oraz uprawnienie do dalszej hodowli tytoniu[8], która to została przejęta przez bogatych właścicieli ziemskich jak Collacchioni i Giovagnoli, którzy wykupili większość ziemi stanowiącej niegdyś terytorium republiki. Następnie rozszerzyli oni produkcję na obszar całej doliny, czyniąc go głównym towarem rolnym[8][15].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
