Rajmund Galon (ur. 14 sierpnia 1906 w Rynku, pow. lubawski, zm. 19 czerwca 1986 w Toruniu) – polski geograf, profesor, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
14 sierpnia 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 czerwca 1986 |
| profesor nauk geograficznych | |
| Specjalność: geomorfologia | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Doktor honoris causa Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – 1983 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – 1983 | |
| Uczelnia |
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| Odznaczenia | |
     | |
Życiorys
Urodził się w Rynku, w rodzinie Lucjana i Anny z Krebsów. W 1912 przeprowadził się wraz z rodziną do Łysomic pod Toruniem, gdzie jego ojciec objął posadę nauczyciela[1]. W 1925 ukończył Gimnazjum Klasyczne im. Mikołaja Kopernika w Toruniu[2] i zdał egzamin dojrzałości. W 1929 ukończył geografię na Uniwersytecie Poznańskim, a następnie podjął pracę na uczelni pod kierunkiem prof. Stanisława Pawłowskiego. Głównym obszarem zainteresowań prof. Galona była geomorfologia i problematyka czwartorzędu. Kierował pierwszą wyprawą geografów toruńskich na lodowce Islandii w 1968. Pierwsze wyniki badań przedstawił w swej rozprawie doktorskiej „Kujawy Białe i Czarne” (1929). W latach 1929–1930, będąc stypendystą Funduszu Kultury Narodowej, odbył staż podoktorski w Niemczech, Danii, Szwecji i Norwegii[2]. Po odbyciu stażu naukowego w Niemczech i krajach skandynawskich dalsze wyniki opisał w pracy „Morfologia doliny Drwęcy” (1931). Obszerne opracowanie „Dolina dolnej Wisły, jej kształt i rozwój na tle budowy dolnego Powiśla” (1934) było podstawą habilitacji. Niebawem objął stanowisko docenta kontraktowego i wykłady z geografii fizycznej i kartografii. W latach 1930–1931 odbył służbę wojskową w Jarocinie, gdzie uzyskał stopnień podporucznika. Od 1931 pracował na Uniwersytecie Poznańskim jako starszy asystent w Instytucie Geografii, od 1935 jako docent geografii fizycznej na wydziale matematyczno-przyrodniczym. Podróżował w celach naukowych do Niemiec, Francji, Szwajcarii, Bułgarii, Turcji. Uczestniczył w międzynarodowych kongresach geograficznych w Wiedniu (1935), Sofii (1936), Amsterdamie (1938)[2]. Sekretarz komitetu geograficznego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, sekretarz Towarzystwa Geograficznego w Poznaniu, współpracownik komitetu geograficznego Polskiej Akademii Umiejętności, członek Międzynarodowej Unii Badań Czwartorzędu w Wiedniu[2].
W momencie wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany i wcielony jako oficer ordynansowy do dowództwa 17. Dywizji Piechoty, która wchodziła w skład Armii „Poznań”. Brał udział w bitwie nad Bzurą. 17 września 1939 trafił do niewoli niemieckiej. Znalazł się w Oflagu II A Prenzlau (nr jeniecki 1196)[3], na przełomie 1943/44 w Gross Born. W tym okresie prowadził wykłady dla współtowarzyszy, które stały się podstawami wydanego po wojnie podręcznika „Siatki kartograficzne” (1951)[4].
Po wyzwoleniu, od września 1945 do połowy 1946 przebywał w Belgii, gdzie prowadził zajęcia dla polskich studentów na uniwersytetach w Brukseli i Leuven. Po powrocie do kraju, od 1946 do emerytury w 1976 kierował katedrą (później zakładem) geografii fizycznej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1948 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1956 – profesora zwyczajnego UMK w Toruniu. W latach 1948–1949 pełnił również funkcję dyrektora Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego w Bydgoszczy[1].
Doktor honoris causa uniwersytetów im. Adama Mickiewicza z 1983 i Mikołaja Kopernika w Toruniu z tegoż roku[5]. Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Geograficznego od 1965[6]. Członek korespondent (od 1969), członek rzeczywisty (od 1980) Polskiej Akademii Nauk[7] Członek Polskiego Towarzystwa Geologicznego[8].
Był mężem Margrity z Krzewińskich (1912–1998).
Zmarł 19 czerwca 1986 w Toruniu. Spoczywa, razem z żoną, na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Toruniu (sektor IVB1_5-1-1)[9].
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (28 września 1954)[10]
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1982)[1]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1974)[1]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1967)[1]
- Odznaka Grunwaldzka (1947)[1]
- Medal Polskiego Towarzystwa Geograficznego (1965)[6]
- Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Geograficznego (1967)[6]
- Odznaka „Zasłużony dla województwa bydgoskiego” (1960)[1]
- Odznaka „Zasłużony dla województwa toruńskiego” (1983)[1]
Upamiętnienie
Dla uczczenia pamięci prof. R. Galona audytorium nr 104, znajdujące się na parterze gmachu Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska oraz Wydziału Nauk o Ziemi UMK w Toruniu, zlokalizowanego przy ul. Lwowskiej, nazwano jego imieniem.
27 lipca 2000 Rada Miasta Torunia upamiętniła zasługi R. Galona nazywając jego imieniem jedną z ulic na Podgórzu.
Wybrane prace
- Rajmund Galon (red.), 1967. Czwartorzęd Polski – studium zbiorowe; red. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
- Rajmund Galon (red.), 1972. Geomorfologia Polski. PWN.
- Rajmund Galon (red.), 1977. Contributions to Glacial Morphology of the Scandinavian Ice Sheet. Zeitschrift fur Geomorphologie, Suplementband, 27.
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
