Loading AI tools
procedura nominacji kandydatów w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prawybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych – tradycyjna procedura, zgodnie z którą od 1912 roku partie polityczne w Stanach Zjednoczonych wybierają swoich kandydatów w wyborach prezydenckich. Odbywają się na różnych zasadach, ale ich wspólną cechą jest to, że Amerykanie należący do danej partii w wybranych lub wszystkich stanach lub terytoriach głosują na preferowanych kandydatów w wyborach powszechnych. Prawybory pełnią funkcję konsultacyjną. Właściwy wybór kandydata odbywa się na konwencji partii i nie musi zgadzać się z wyborem dokonanym w prawyborach.
W Stanach Zjednoczonych od połowy XIX wieku funkcjonował de facto system dwupartyjny[1]. Jedynymi partiami uznawanymi za istotne przez środki masowego przekazu były Partia Demokratyczna i Partia Republikańska[1]. Przypadki, kiedy osoby niezwiązane z żadną z tych partii wygrywali w tym czasie wybory do Kongresu były rzadkie[1].
Do 1912 roku kandydatów Partii Demokratycznej i Partii Republikańskiej na prezydenta wskazywali liderzy partyjni[2]. Na początku XX wieku coraz popularniejsze stawały się ruchy progresywne, dążące do licznych reform społecznych i politycznych[3]. Stopniowo zaczęto wprowadzać system prawyborów w różnych stanach i na różnych szczeblach[2]. Po raz pierwszy na Florydzie w 1901 roku użyto systemu prawyborów do wyznaczenia delegatów na konwencję Partii Demokratycznej[4]. W kwietniu 1912 roku odbyły się pierwsze ogólnokrajowe prawybory prezydenckie[2]. Głosowanie powszechne na kandydata partii zostało przeprowadzone w kilkunastu stanach[5] zarówno w strukturach Partii Demokratycznej, jak i Partii Republikańskiej[6].
W 1912 roku Partia Demokratyczna przeprowadziła ogólnokrajowe prawybory, w których wygrał Woodrow Wilson i został on wyznaczony na partyjnego kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych[7]. Stał się on tym samym pierwszym kandydatem partii wybranym w prawyborach[7]. W tym samym roku Partia Republikańska przeprowadziła prawybory, w których większość głosów powszechnych i większość przypisanych delegatów zdobył Theodore Roosevelt, jednak na konwencji delegaci zamiast niego wybrali Williama Tafta[7].
Prawybory odbywają się na różnych zasadach, chociaż cechą wspólną wszystkich rodzajów jest głosowanie powszechne na danym terytorium[8]. Czasami system może się różnić w zależności od terytorium[8]. Rezultatem prawyborów może być wybór delegatów, którzy na konwencie partii zagłosują na jednego z kandydatów[8].
Rezultatem głosowania może być wybór Pledged Delegates, czyli delegatów przypisanych do danego kandydata[9]. Delegaci teoretycznie powinni być wierni kandydatowi, do którego zostali przypisani, ale nie zawsze wymagane jest, aby głosowali zgodnie ze swoim przypisaniem[9]. Każdy ze stanów ma przypisaną liczbę delegatów, która zależna jest od wielkości i liczebności stanu[8]. Istnieją metody wyboru delegatów[8].
W stanach lub terytoriach mogą odbyć się prawybory, w których obywatele głosują na preferowanego przez siebie kandydata[9]. Istnieją różne sposoby wyboru przypisanych kandydatów:
Oprócz tego takie prawybory mogą się różnić w zależności od tego kto jest dopuszczany do głosowania[8]. Pod tym względem prawybory dzielą się na:
W stanach lub terytoriach mogą odbyć się organizowane przez partie lokalne spotkania zwane caucuses, w których udział biorą zarejestrowani wyborcy danej partii[8]. Spotkania odbywają się w miejscach publicznych, a w ich trakcie przeprowadzana jest dyskusja pomiędzy zwolennikami poszczególnych kandydatów i głosowanie[8]. W niektórych przypadkach wybór kandydatów odbywa się poprzez tajne głosowanie, jednak w innych uczestnicy dzielą się na jawne grupy zwolenników poszczególnych kandydatów[11]. Osoby niezdecydowane tworzą osobną grupę[11]. Każda grupa reprezentująca poszczególnych kandydatów stara się przekonać innych uczestników do dołączenia do swojej grupy[11]. Ostatecznie, liczba delegatów jest przydzielona każdemu kandydatowi na podstawie liczby głosów otrzymanych na spotkaniu[11].
Władze partii w danym stanie lub terytorium mogą zdecydować, że nie zorganizują prawyborów i odgórnie poprzeć wybranego kandydata[12]. Najczęściej dzieje się tak w przypadku, gdy aktualnie prezydentem jest osoba z danej partii i ubiega się ona o reelekcję[12]. Władze partii mogą zrealizować swoją deklarację na przykład realizując prawybory w normalnym trybie, ale na liście kandydatów umieszczając tylko jedno nazwisko[12].
Określenie superdelegat nigdy nie było oficjalnie używane przez jakąkolwiek partię[13][14], ale w mediach jest popularnym określeniem na tak zwanych Unpledged Delegates, czyli delegatów nieprzypisanych do żadnego kandydata[15]. Superdelegaci są wyznaczani na konwencję partii w celu oddania głosu na kandydata, ale w przeciwieństwie do zwykłych delegatów, nie są wybierani w prawyborach, a ich status wynika ze stanowiska pełnionego w danej chwili lub w przeszłości[15].
W stanach lub terytoriach mogą odbyć się prawybory, które są niewiążące[16]. Rezultatem takich prawyborów nie jest wybór delegatów[16], a delegaci wybierający kandydata na konwencji partyjnej nie muszą się sugerować wynikiem prawyborów[17]. Takie prawybory organizowała na przykład Partia Libertariańska[16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.