Nowa Wieś (Poręba)

Nowa Wieś (dawn. alt. Poręba Mrzygłodzka I) – historyczna część miasta Poręba w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim. Do 1956 samodzielna miejscowość, posiadająca w latach 1933–54 odrębną administrację gromadzką jako Poręba Mrzygłodzka I.

Nowa Wieś

część miasta Poręby
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	zawierciański
Gmina	Poręba
Miasto	Poręba
W granicach Poręby	1 stycznia 1957
Populacja (1921[1]) • liczba ludności	768
Strefa numeracyjna	32
Tablice rejestracyjne	SZA
Położenie na mapie Polski Nowa Wieś
Położenie na mapie województwa śląskiego Nowa Wieś
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego Nowa Wieś
Położenie na mapie Poręby Nowa Wieś
50°29′24″N 19°19′48″E

Nowa Wieś stanowi północną odnogę głównego ciągu komunikacyjnego Poręby wzdłuż ulicy Wolności (historycznej drogi Nowej Wsi) i jej późniejszej przecznicy – ul. Przyszłości^[2]. Zajmuje obszar na północnym brzegu Czarnej Przemszy.

Historia

Nowa Wieś to dawna wieś, od 1867 w gminie Poręba Mrzygłodzka. W latach 1867–1926 należała do powiatu będzińskiego, a od 1927 do zawierciańskiego^[3]. W II RP przynależała do woj. kieleckiego. 31 października 1933 gminę Poręba Mrzygłodzka podzielono na dziewięć gromad; wieś Nowa Wieś wraz folwarkiem Poręba, kolonią fabryczną Poręba, leśniczówką Turkowa Góra i domami fabrycznymi przy szosie wojewódzkiej Ogrodzieniec–Siewierz o łącznej przestrzeni (1010,85 ha) utworzyły gromadę o nazwie Poręba Mrzygłodzka I w gminie Poręba Mrzygłodzka^[4].

Podczas II wojny światowej włączona do III Rzeszy^[5]. Po wojnie gmina Poręba przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego^[6].

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, dotychczasowe gromady Poręba Mrzygłodzka I (z Nową Wsią), Dziechciarze, Krzemienda i Krawce ustanowiły nową gromadę Poręba I^[7].

1 stycznia 1957 gromadę Poręba I zniesiono w związku z nadaniem jej statusu osiedla^[8], przez co Nowa Wieś utraciła swoją samodzielność, stając się obszarem osiedlowym. Rok później (1 stycznia 1958) – po przyłączeniu do osiedla obszaru zniesionej gromady Poręba II – nazwę jego zmieniono na Poręba^[9].

1 stycznia 1973 osiedle Poręba otrzymało status miasta, w związku z czym Nowa Wieś stała się obszarem miejskim^[10]. 27 maja 1975 całą Porębę włączono do Zawiercia^[11]. 1 października 1982 Poręba odzyskała samodzielność, a Nowa Wieś stała się ponownie jej częścią^[12].

Przypisy

1. http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/doccontent?id=14617&from=FBC
2. Nowa Wieś na mapach WIG
3. Baza archiw. [dostęp 2021-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
4. Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 27, poz. 182
5. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
6. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
7. Uchwała Nr 24/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu zawierciańskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
8. Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 31
9. Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 279
10. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
11. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87
12. Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 164