Pałac w Gliśnie

Pałac w Gliśnie – zespół pałacowy z XVIII/XIX w. obejmujący: pałac, oficynę, park, pawilon parkowy – sztuczną ruinę, mauzoleum.

Pałac w Gliśnie

nr rej. KOK-I-540/63 z 30.05.1963 oraz 13 z 22.10.1976
Pałac w Gliśnie – fasada frontowa
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Miejscowość	Glisno
Adres	Glisno 123, 69-210 Lubniewice
Styl architektoniczny	barokowy
Rozpoczęcie budowy	1793
Właściciel	Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Lubniewicach
Położenie na mapie gminy Lubniewice Pałac w Gliśnie
Położenie na mapie Polski Pałac w Gliśnie
Położenie na mapie województwa lubuskiego Pałac w Gliśnie
Położenie na mapie powiatu sulęcińskiego Pałac w Gliśnie
52°28′26″N 15°14′23″E
Strona internetowa

Historia

Glisno posiada metrykę średniowieczną i stanowiło własność kolejnych rodów rycerskich, a następnie w okresie nowożytnym rodu von Waldow, wywodzącego się z pobliskich Lubniewic.

Budowę tego pałacu rozpoczęto w 1793 na zlecenie ówczesnego właściciela dóbr gliśnieńskich prezydenta Kamery pruskiej Friedricha von Posera. Obok rezydencji wybudowano fabrykę ałunu i fabrykę jedwabiu.

W latach 20. XIX wieku założono tutaj kąpielisko lecznicze, jedyne w swoim rodzaju uzdrowisko w regionie, oparte na lokalnych złożach węgla brunatnego^[1]. Kolejnym właścicielem majątku był Israel Moses Henoch, który adaptował pałac na luksusowe kasyno z hotelem. Po kolejnych zmianach własnościowych, w posiadanie majątku wszedł Karl Otto von Wartenberg, który zrezygnował z prowadzenia uzdrowiska i skoncentrował się wyłącznie na prowadzeniu działalności rolnej. Z dóbr ziemskich utworzona została ordynacja, a w miejscu zabudowy uzdrowiskowej wybudowano założenie folwarczne.

W południowo-wschodniej części parku wystawiono mauzoleum rodzinne z herbami rodowymi we frontonie fasady. Przebudowano i rozbudowano również pałac, w którym spadkobiercy Karla Ottona von Wartenberga mieszkali do końca lat 20. XX wieku.

W 1945 majątek został znacjonalizowany i przekształcony w państwowe gospodarstwo rolne. Pałac do lat 60. XX wieku nie był użytkowany i znajdował się w złym stanie technicznym. W 1967 budynek został wydzierżawiony Kaliskiej Wytwórni Pluszu i Aksamitu na ośrodek kolonijny. W latach 1968–1972 przeprowadzono remont generalny i adaptacje wnętrz do nowej funkcji. W latach 70. XX wieku użytkownikiem pałacu była firma Rurotex.

W 1978 właścicielem obiektu został Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Lubniewicach.

Architektura

Pałac

Pałac znajduje się w południowej części Glisna. Pałac został wzniesiony w 1793 w stylu późnego baroku. W swym obecnym kształcie jest to budowla założona na planie wydłużonego prostokąta na osi północny zachód – południowy wschód. Obiekt jest murowany z cegły na zaprawie wapiennej, o tynkowanych elewacjach. Architektonicznie jest to budowla parterowa, w części podpiwniczona, nakryta dachem mansardowym z lukarnami. Na osi pałacu zlokalizowana jest owalna sala nakryta kopułowo. Od frontu poprzedzona schodami i kolumnowym portykiem, od strony ogrodu schodami i tarasem. W półkolistym ryzalicie, nad wejściem tarasowym herb von Wartenberg. Obiekt był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany oraz adaptowany do zmieniających się jego funkcji. Obiekt jest zwrócony elewacją frontową w kierunku północno-wschodnim.

Mauzoleum

Po południowej stronie pałacu jest park w typie krajobrazowym o powierzchni około 28 ha. W parku, na osi widokowej od elewacji parkowej pałacu, są malownicze sztuczne ruiny określone jako ruiny mauzoleum rodu von der Marwitz^[2]. W głębi parku znajduje się niewielkie mauzoleum rodu von Wartenberg. Nad ostrołukowym wejściem do mauzoleum w medalionie herby rodzin: von Wartenberg (po lewej) i von Kalckreuth (po prawej)^[3].

Galeria

• 
  Fasada ogrodowa
• 
  Pawilon parkowy - sztuczna ruina
• 
  Mauzoleum rodu von Wartenberg
• 
  Herb von Wartenberg
• 
  Herb von Kalckreuth
• 
  Posąg Ateny - element elewacji ogrodowej pałacu

Przypisy

1. AgnieszkaA. Gontaszewska AgnieszkaA., W poszukiwaniu najstarszej kopalni węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej, „Przegląd Geologiczny”, 65, 2017, s. 549-554.
2. BIP Lubuski Konserwator Zabytków Glisno - Pałac. [dostęp 2023-09-13]. (pol.).
3. Czego to są ruiny? Glisno - pałac i park, woj. Lubuskie. [dostęp 2023-09-13]. (pol.).

Bibliografia

• Maja Błażejewska: Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego, Wydawnictwo, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Zielona Góra 2007, ISBN 83-9246-691-8, ISBN 978-8-3924-6691-8.