Norma bezwzględnie obowiązująca
norma prawna bezwzględnie wiążąca / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Ius cogens (łac., inaczej: norma imperatywna, l.mn. iura cogentia, stąd niekiedy używane pol. „norma kogentna” lub „norma kogentalna”) – norma prawna bezwzględnie wiążąca (stosowalna, obowiązująca)[1].
Normy te znamionuje fakt, że ich zastosowanie nie może być wolą stron wyłączone lub ograniczone – w przeciwieństwie do norm względnie stosowanych (iuris dispositivi)[2].
O tym, które normy (przepisy) prawa są imperatywne można dowiedzieć się bądź z treści ich samych lub treści innych norm (przepisów prawa), bądź z ich celu (istoty, funkcji, jaką mają one lub zawarta w nich regulacja prawna pełnić)[3]. Czasami, ilekroć zamiarem ustawodawcy jest zakaz wyłączenia czy ograniczenia przez strony określonej regulacji, to daje on temu wyraz w treści przepisu. Przykładowo można tu wskazać na przepisy art. 437 czy 4499 Kodeksu cywilnego.
W piśmiennictwie wskazuje się, że nazwa ius cogens często jest błędnie tłumaczona na j. polski jako norma bezwzględnie obowiązująca – jest to sformułowanie nieprawidłowe z tego powodu, iż każda norma wprowadzona do systemu prawnego (ustawą, rozporządzeniem itp.) obowiązuje bezwzględnie – może ona jedynie wiązać (zobowiązywać do określonego postępowania) strony w sposób bezwzględny lub dyspozytywny (względny). Najbardziej adekwatnym tłumaczeniem ius cogens jest „norma bezwzględnie stosowana”[4].