New York Shipbuilding Corporation

New York Shipbuilding Corporation (skrótowo: New York Ship) – amerykańskie przedsiębiorstwo przemysłu stoczniowego działające w latach 1899–1967. Założycielem był Henry Morse. W latach 20. i 40. XX wieku, dzięki kontraktom wojskowym, była największą stocznią na świecie. Powstało w niej ponad 670 statków i okrętów, w tym 13 lotniskowców, 25 krążowników, 51 niszczycieli i 3 atomowe okręty podwodne. Ze składników jej majątku powstała South Jersey Port Corporation.

New York Shipbuilding Corporation

Tabliczka z USS „Arkansas”
Państwo	Stany Zjednoczone
Siedziba	Camden, New Jersey
Data założenia	1899
Data likwidacji	1967
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych New York Shipbuilding Corporation
Położenie na mapie New Jersey New York Shipbuilding Corporation
39,910833°N 75,122222°W

Widok na zakłady New York Shipbuilding Corporation, około roku 1912; widoczne niemal skończone pancerniki USS „Arkansas” (BB-33) i USS „Utah” (BB-31), oraz niszczyciel USS „Ammen” (DD-35) i cywilny linowiec „Suwantee” – przyszły SS „Poznań”

Przedsiębiorstwo założył inżynier i wynalazca Henry G. Morse. Wcześniej przez 25 lat budował mosty żelazne i tunele, a ostatnie dwa lata był prezesem stoczni Harlan & Hollingsworth. Z pomocą finansową, m.in. Andrew Mellona i Henry'ego Fricka założył własną stocznię.

Pomimo nazwy, przedsiębiorstwo powstało i działało w Camden w stanie New Jersey. Stało się tak, ponieważ Morse rzeczywiście planował działać w Nowym Jorku (Staten Island), i tam zarejestrował firmę, jednak w ostatniej chwili nie doszło transakcji nabycia niezbędnych gruntów. Założoną już firmę pozostawiono, ale działalność rozpoczęła w Camden – mieście nad dużą rzeką i z rozwiniętym przemysłem żelaznym. Firmę założył w 1899 a rok później rozpoczęła działalność.

Już w pierwszej dekadzie działalności stocznia stała się ważnym przedsiębiorstwem branży, z szerokim portfolio statków cywilnych i okrętów wojennych. Pierwszym okrętem zamówionym przez US Navy był USS „Washington” (ACR-11). W 1907 stocznię opuścił pierwszy pancernik, USS „Kansas” (BB-21).

W czasie prohibicji stocznia, na zlecenie departamentu skarbu, produkowała statki dla United States Revenue Cutter Service, morskiej służby celnej zwalczającej nielegalny handel rumem.

W czasie I wojny światowej potrzebny stoczni były tak duże, że na jej potrzeby powstało specjalne, wzorcowe miasteczko robotnicze, Yorkship (późniejsze Fairview).

Od grudnia 1941 do sierpnia 1945 stocznię opuściło 26 dużych jednostek, w tym 1 pancernik, 2 wielkie krążowniki, 8 lekkich krążowników i 9 lekkich lotniskowców. W trakcie II wojny światowej brało udział 218 okrętów wojennych zbudowanych w New York Shipbuilding Corporation. W szczycie wojennej produkcji stocznia zatrudniała ponad 30 000 pracowników.

W latach 50. XX wieku miała miejsce ostatnia duża rozbudowa zakładów stoczni, gdy oddano do użytku nowy suchy dok o długości 335 metrów. W 1953 firmę przejęło Merritt Chapman Scott Corporation.

W latach 60. gwałtownie spadła liczba okrętów zamawianych przez siły zbrojne, co, wraz z rosnącą konkurencją stoczni zagranicznych, spowodowało zakończenie działalności New York Shipbuilding Corp. w październiku 1967. Ostatnim zbudowanym okrętem był zaopatrzeniowiec USS „Camden” (OE-2).

Wybrane statki i okręty zbudowane przez New York Shipbuilding:

• cywilne
  • SS „Manhattan”
  • SS „Washington”
  • NS „Savannah”
• wojenne
  • USS „Curtiss” (AV-4)
  • USS „Indianapolis” (CA-35)
  • USS „Kitty Hawk” (CV-63) – największa jednostka zbudowana przez NYSC pod względem tonażu
  • USS „Little Rock” (CL-92)
  • USS „Oklahoma” (BB-37)
  • USS „Princeton” (CVL-23)
  • USS „Reuben James” (DD-245)
  • USS „Saipan” (CVL-48)
  • USS „Saratoga” (CV-3)
  • USS „South Dakota” (BB-57)

Bibliografia

• The Story of "New York Ship". [w:] Camden County Historical Society, New York Shipbuilding Historical Site [on-line]. [dostęp 2020-04-12]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (biznes):

• VIAF: 136939869
• LCCN: n97102246
• GND: 5342223-5