Laureaci Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii

Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych − nagroda przyznawana przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk.

Nagroda ta nie została wymieniona w testamencie Alfreda Nobla^[1]. Jest fundowana od 1969 roku przez szwedzki bank centralny − Bank Szwedzki − czyli nie pochodzi z funduszy z których jest finansowanych pięć Nagród Nobla.

Lista laureatów

Do 2023 roku przyznano 55 nagród, którymi wyróżniono 93 laureatów^[2]. Najwięcej laureatów (14) pochodziło z Uniwersytetu Chicagowskiego^[3]. Do 2007 r. najwięcej nagród (8) przyznano w dziedzinie makroekonomii^[4].

Rok	Wyróżniony		Dziedzina	Osiągnięcia
1969		Ragnar Frisch	Ekonometria	za rozwój i zastosowanie modeli dynamicznych do analizy procesów ekonomicznych[5]
		Jan Tinbergen
1970		Paul Samuelson	Teoria równowagi ogólnej i teoria równowag cząstkowych	za pracę naukową, poprzez którą rozwinął statyczną i dynamiczną teorię ekonomii i aktywnie przyczynił się do podniesienia poziomu analizy w naukach ekonomicznych[6]
1971		Simon Kuznets	Wzrost gospodarczy i historia gospodarcza	za opartą na badaniach empirycznych interpretację wzrostu gospodarczego, która dała nowe i pogłębiła istniejące zrozumienie ekonomiczne struktur społecznych i procesów rozwoju[7]
1972		John Hicks	Teoria równowagi ogólnej	za pionierski wkład w ekonomiczną teorię równowagi ogólnej oraz ekonomii dobrobytu[8]
		Kenneth Arrow
1973		Wassily Leontief	Analiza nakładów i wyników	za rozwój metody nakładów i wyników i jej zastosowanie do ważnych problemów ekonomicznych[9]
1974		Gunnar Myrdal	Makroekonomia i ekonomia instytucjonalna	za pionierską pracę w dziedzinie teorii pieniądza i wahań gospodarczych oraz za pogłębioną analizę współzależności zjawisk ekonomicznych, społecznych i instytucjonalnych[10]
		Friedrich Hayek
1975		Leonid Kantorowicz	Teoria optymalnej alokacji zasobów	za wkład w teorię optymalnej alokacji zasobów[11]
		Tjalling Koopmans
1976		Milton Friedman	Makroekonomia	za osiągnięcia w dziedzinie analizy konsumpcji, historii i teorii monetarnej oraz za przedstawienie złożoności polityki stabilizacyjnej[12]
1977		Bertil Ohlin	Międzynarodowe stosunki gospodarcze	za przełomowy wkład w teorię handlu międzynarodowego i międzynarodowych przepływów kapitałowych[13]
		James Meade
1978		Herbert Simon	Badania operacyjne (zarządzanie)	za pionierskie badania procesów podejmowania decyzji wewnątrz organizacji gospodarczych[14]
1979		Theodore Schultz	Ekonomia rozwoju	za pionierski wkład w badania rozwoju gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem problemów krajów rozwijających się[15]
		Arthur Lewis
1980		Lawrence Klein	Makroekonometria	za stworzenie modeli ekonometrycznych i ich zastosowanie do analizy wahań ekonomicznych i polityki ekonomicznej[16]
1981		James Tobin	Makroekonomia	za analizę rynków finansowych i ich związków z decyzjami o wydatkach, zatrudnieniem, produkcją i cenami[17]
1982		George Stigler	Organizacja przemysłu	za nowatorskie badania nad strukturami przemysłu, funkcjonowaniem rynków oraz przyczynami i skutkami regulacji publicznej[18]
1983		Gérard Debreu	Teoria równowagi ogólnej	za wdrożenie do teorii ekonomii nowych metod analitycznych oraz za nowe ścisłe sformułowanie teorii równowagi ogólnej[19]
1984		Richard Stone	Pomiar produktu narodowego	za zasadniczy wkład w rozwój systemów rachunku narodowego, a tym samym ogromne usprawnienie podstaw empirycznej analizy ekonomicznej[20]
1985		Franco Modigliani	Makroekonomia	za pionierskie analizy oszczędzania i rynków finansowych[21]
1986		James M. Buchanan Jr.	Finanse publiczne	za rozwój kontraktowych i konstytucyjnych podstaw teorii podejmowania decyzji ekonomicznych i politycznych[22]
1987		Robert M. Solow	Teoria wzrostu gospodarczego	za wkład w teorię wzrostu gospodarczego[23]
1988		Maurice Allais	Teoria równowagi ogólnej i teoria równowag cząstkowych	za pionierski wkład w teorię rynków i efektywnego wykorzystywania zasobów[24]
1989		Trygve Haavelmo	Ekonometria	za wyjaśnienie podstaw ekonometrii w oparciu o rachunek prawdopodobieństwa i analizę równoczesnych struktur ekonomicznych[25]
1990		Harry Markowitz	Ekonomia finansowa	za pionierskie prace w teorii ekonomii finansowej[26]
		Merton Miller
		William Sharpe
1991		Ronald Coase	Teoria instytucji	za odkrycie i wyjaśnienie wpływu kosztów transakcyjnych i praw własności na strukturę instytucjonalną i funkcjonowanie gospodarki[27]
1992		Gary Becker	Mikroekonomia i socjologia ekonomiczna	za rozszerzenie zakresu analizy mikroekonomicznej na szeroki zakres ludzkich zachowań i interakcji, włączając zachowania pozarynkowe[28]
1993		Robert Fogel	Historia gospodarcza	za wkład w odnowę historii gospodarczej poprzez zastosowanie teorii ekonomii i metod ilościowych do objaśnienia zmian gospodarczych i instytucjonalnych[29]
		Douglass North
1994		Reinhard Selten	Teoria gier	za pionierską analizę równowagi w teorii gier niekooperacyjnych[30]
		John Forbes Nash
		John Harsanyi
1995		Robert Lucas Jr.	Makroekonomia	za rozwój i zastosowanie hipotezy racjonalnych oczekiwań, a tym samym przekształcenie analizy makroekonomicznej i głębsze zrozumienie polityki gospodarczej[31]
1996		James Mirrlees	Ekonomia informacji	za fundamentalny wkład w ekonomiczną teorię bodźców w warunkach asymetrii informacji[32]
		William Vickrey
1997		Robert Merton	Ekonomia finansowa	za nowatorską metodę wyznaczania wartości instrumentów pochodnych[33]
		Myron Scholes
1998		Amartya Sen	Ekonomia dobrobytu	za wkład w ekonomię dobrobytu[34]
1999		Robert Mundell	Makroekonomia międzynarodowa	za analizę polityki pieniężnej i fiskalnej w warunkach różnych reżimów kursów wymiany oraz analizę optymalnych obszarów walutowych[35]
2000		James Heckman	Ekonometria	za rozwój teorii i metod analizowania prób selektywnych[36]
		Daniel McFadden		za rozwój teorii i metod analizowania wyborów dyskretnych[36]
2001		George A. Akerlof	Ekonomia informacji	za analizę rynków z asymetrią informacji[37]
		Michael Spence
		Joseph E. Stiglitz
2002		Daniel Kahneman	Psychologia ekonomiczna i ekonomia eksperymentalna	za zintegrowanie wniosków z badań psychologicznych do nauk ekonomicznych, szczególnie dotyczących ludzkich osądów i podejmowania decyzji w warunkach niepewności[38]
		Vernon Smith		za ustanowienie eksperymentów laboratoryjnych narzędziem empirycznej analizy ekonomicznej, szczególnie do badania alternatywnych mechanizmów rynkowych[38]
2003		Robert Engle	Ekonometria	za metody analizy ekonomicznych szeregów czasowych ze zmienną w czasie wariancją (model ARCH)[39]
		Clive Granger		za metody analizy ekonomicznych szeregów czasowych ze wspólnymi trendami (kointegrację)[39]
2004		Finn E. Kydland	Makroekonomia	za wkład w makroekonomię dynamiczną: spójność polityki gospodarczej w czasie oraz przyczyny leżące u podstaw cykli koniunkturalnych[40]
		Edward C. Prescott
2005		Robert J. Aumann	Teoria gier	za poszerzenie naszego rozumienia konfliktu i kooperacji poprzez analizę z użyciem teorii gier[41]
		Thomas C. Schelling
2006		Edmund S. Phelps	Makroekonomia	za analizę zależności międzyokresowych w polityce makroekonomicznej[42]
2007		Leonid Hurwicz	Mikroekonomia	za położenie podwalin pod teorię mechanism design[43]
		Eric S. Maskin
		Roger B. Myerson
2008		Paul Krugman	Ekonomia międzynarodowa	za analizę wzorców handlu i lokalizacji działalności gospodarczej[44]
2009		Elinor Ostrom	Zarządzanie	za analizę ekonomicznych aspektów zarządzania[45]
		Oliver E. Williamson
2010		Peter Diamond	Mikroekonomia	za analizę rynków z frykcjami poszukiwań[46]
		Dale Mortensen
		Christopher Pissarides
2011		Thomas Sargent	Makroekonomia	za empiryczne badania nad przyczynami i skutkami w makroekonomii[47]
		Christopher Sims
2012		Alvin E. Roth	Teoria gier	za teorię stabilnych alokacji i wykorzystanie projektowania rynku[48]
		Lloyd Shapley
2013		Robert J. Shiller	Ekonomia finansowa	za empiryczne badania cen aktywów[49]
		Eugene Fama
		Lars Peter Hansen
2014		Jean Tirole	Organizacja przemysłu i mikroekonomia	za analizę siły rynkowej i regulacji[50]
2015		Angus Deaton	mikroekonomia	za analizę konsumpcji, ubóstwa i dobrobytu[51]
2016		Oliver Hart	Teoria ekonomii, teoria kontraktu	za ich wkład w teorię kontraktów[52]
		Bengt Holmström
2017		Richard Thaler	finanse behawioralne	za wkład w ekonomię behawioralną[53]
2018		William Nordhaus	makroekonomia	za włączenie zmian klimatu do długookresowych analiz makro-ekonomicznych[54]
		Paul Romer		za włączenie innowacji technologicznych do długookresowych analiz makro-ekonomicznych[54]
2019		Abhijit Banerjee	walka z ubóstwem	za ich eksperymentalne podejście do łagodzenia światowego ubóstwa[55]
		Esther Duflo
		Michael Kremer
2020		Paul Milgrom	aukcje	za ulepszenie teorii aukcji i wynalezienie nowych formatów aukcji[56]
		Robert B. Wilson
2021		David Card	eksperyment w warunkach naturalnych	za empiryczny wkład w ekonomikę pracy[57]
		Joshua Angrist		za ich metodologiczny wkład w analizę związków przyczynowych[57]
		Guido Imbens
2022		Ben Bernanke	bankowość	za badania bankowości i kryzysów finansowych[58]
		Douglas Diamond
		Philip Dybvig
2023		Claudia Goldin		za pogłębienie naszej wiedzy na temat sytuacji kobiet na rynku pracy[59]

Przypisy

1. Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 228. ISBN 978-1-57660-351-2.
2. All prizes in economic sciences [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).
3. Nobel Laureates and research affiliations [online], NobelPrize.org, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2023-10-26] (ang.).
4. Table listing the Prize in Economics Sciences 1969–2006 [online], NobelPrize.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).
5. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1969 (ang.).
6. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1970 (ang.).
7. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1971 (ang.).
8. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1972 (ang.).
9. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1973 (ang.).
10. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1974 (ang.).
11. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1975 (ang.).
12. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1976 (ang.).
13. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1977 (ang.).
14. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1978 (ang.).
15. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1979 (ang.).
16. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1980 (ang.).
17. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1981 (ang.).
18. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1982 (ang.).
19. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1983 (ang.).
20. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1984 (ang.).
21. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1985 (ang.).
22. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1986 (ang.).
23. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1987 (ang.).
24. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1988 (ang.).
25. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1989 (ang.).
26. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1990 (ang.).
27. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1991 (ang.).
28. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1992 (ang.).
29. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1993. nobelprize.org. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
30. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1994. nobelprize.org. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
31. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1995 (ang.).
32. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1996 (ang.).
33. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1997 (ang.).
34. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1998 (ang.).
35. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1999 (ang.).
36. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2000 (ang.).
37. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2001 (ang.).
38. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2002 (ang.).
39. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2003 (ang.).
40. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2004 (ang.).
41. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2005 (ang.).
42. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2006 (ang.).
43. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2007 (ang.).
44. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2008 (ang.).
45. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2009 (ang.).
46. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2010 (ang.).
47. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2011 (ang.).
48. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2012 (ang.).
49. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2013 (ang.).
50. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2014 (ang.).
51. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2015 (ang.).
52. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2016 (ang.).
53. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2017. Nobel Media AB. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).
54. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2018. Nobel Media AB. [dostęp 2018-10-08]. (ang.).
55. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2019. Nobel Media AB. [dostęp 2019-10-14]. (ang.).
56. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2020. Nobel Media AB. [dostęp 2020-10-12]. (ang.).
57. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2021. Nobel Media AB. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).
58. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2022. Nobel Media AB. [dostęp 2022-10-10]. (ang.).
59. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2023. Nobel Prize Outreach AB. [dostęp 2023-10-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii Biblioteka SGH
• Nobliści, nbportal.pl [zarchiwizowane 2020-10-24]. Portal NBP

Encyklopedie internetowe (nagroda naukowa):

• Universalis: prix-nobel-d-economie
• SNL: Nobels_minnepris
• Catalana: 21818167