Moray (hrabstwo historyczne)

Moray (także Morayshire, Elginshire lub Elgin^{[uwaga 1][1]}, gael. Moireibh^[2]) – hrabstwo historyczne w północno-wschodniej Szkocji, z ośrodkiem administracyjnym w Elgin^[3].

Moray

Elginshire

Ruiny katedry w Elgin
flaga Moray↗
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Szkocja
Siedziba	Elgin
Powierzchnia	1234 km²
Populacja (1951) • liczba ludności	48 218
Położenie na mapie Szkocji
Strona internetowa

Hrabstwo położone było nad Morzem Północnym, na południowym wybrzeżu zatoki Moray Firth. Długość linii brzegowej wynosiła niecałe 50 km. Teren nizinny w części nadmorskiej, na południu górzysty (Grampiany). Głównymi rzekami przepływającymi przez jego teren były: Spey, Lossie i Findhorn. Hrabstwo graniczyło z Banffshire na wschodzie, Inverness-shire na południu i Nairnshire na zachodzie^[4]. Do głównych ośrodków miejskich należały: Elgin, Findhorn, Fochabers, Forres i Lossiemouth^[3].

Pod koniec XIX wieku gospodarka hrabstwa opierała się głównie na rolnictwie (uprawa pszenicy, owsa, ziemniaków i rzepy, hodowla zwierząt) i rybołówstwie. Na mniejszą skalę rozwinięte były: produkcja whisky, kamieniarstwo i szkutnictwo. Powierzchnia hrabstwa w 1887 roku wynosiła 1233 km², w 1951 roku – 1234 km² (1,6% terytorium Szkocji). Liczba ludności w 1887 roku – 43 788, w 1951 roku – 48 218 (0,9% całkowitej populacji Szkocji)^[4][5].

Hrabstwo zlikwidowane zostało w wyniku reformy administracyjnej w 1974 roku, włączone do nowo utworzonego regionu Grampian. Od 1996 roku istnieje jednostka administracyjna (council area) Moray, obejmująca większą część historycznego hrabstwa Moray (pozostała część znajduje się w granicach jednostki Highland), a także większą część sąsiedniego Banffshire^[6][3].

Uwagi

1. Moray było oficjalną nazwą hrabstwa wprowadzoną na początku lat 20. XX wieku, zastępując Elginshire. Obie nazwy (oraz ich warianty: Morayshire, Elgin) funkcjonowały równolegle zarówno przed, jak i po tej zmianie, również w oficjalnych publikacjach^[7][1]. Nazwa Moray wywodzi się od średniowiecznego królestwa Moray^[8].

Przypisy

1. Place names. A vision of Britain through time. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
2. Moray. Ainmean-Àite na h-Alba. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
3. Old County of Moray. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
4. Renfrewshire. A vision of Britain through time. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
5. 1951 Census: Scotland: County Report: Table 1. A vision of Britain through time. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
6. Boundaries viewer. National Library of Scotland. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
7. Scottish Counties and Parishes: their history and boundaries on maps. National Library of Scotland. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
8. John Cannon: The Oxford Companion to British History. Oxford University Press, 2002, s. 653. ISBN 978-0-19-860872-1. (ang.).