Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Medal Ochotników Założycieli Wojska Litewskiego[1] (lit. Lietuvos kariuomenės kūrėjų savanorių medalis) – jedno z litewskich odznaczeń państwowych, ustanowione w roku 1928 w celu nagradzania ochotników wojny 1918–1920. Obecnie jest nadawane osobom, które zbrojnie walczyły przeciw okupantom Litwy w latach 1940–1990[2].
Medal Ochotników Założycieli Wojska Litewskiego ustanowiono 27 lutego 1928. Było niezwykle trudno uzyskać to wyróżnienie – do rozpatrywania wniosków o przyznanie statusu ochotnika utworzono specjalną komisję – gdyż wolontariusze otrzymywali z automatu medal a także ziemię[1]. Medal zaprojektował kowieński artysta Adomas Smetona[3] (krewny prezydenta), a medal wykonywała szwajcarska firma „Huguenin Fréres”. Łącznie odznaczono 10 245 osób[1]. Odznaczenie zostało zlikwidowane w 1940 po zajęciu Litwy przez ZSRR.
Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1991 odznaczenie odnowiono w niemal identycznej formie (z rewersu usunięto jedynie datę „1918–1920”) i nadawał je prezydent kraju. Od czerwca 2002 jest przyznawane przez litewskiego ministra obrony narodowej jako odznaczenie resortowe[4]. W latach międzywojennych odznaczenie było produkowane przez szwajcarską firmę Huguenin[3]. Obecnie jest wytwarzane w Wilnie przez mennicę państwową, a wstążki dostarczane są przez duńską firmę Mørch & Søn. W okresie międzywojennym medalem tym odznaczono około 12 tys. osób[3], po roku 1991 – 1056 osób[2].
Odznaką Medalu Ochotników Założycieli Wojska Litewskiego jest okrągły brązowy medal z obramowaniem. Na awersie znajduje się stylizowane wyobrażenie Zamku Górnego w Wilnie[3], a pod nim dłoń dzierżąca miecz, którym uderza w drugi miecz, łamiąc go, a jednocześnie rozcinając łańcuch, którym przepasane jest wzgórze zamkowe w Wilnie. Jest to typowa litewska symbolika, popularna w latach międzywojennych i łatwo czytelna (łańcuch to polska „okupacja” Wilna, zwycięski miecz to miecz litewski, roztrzaskany miecz to oręż polski). Na rewersie medalu znajduje się wieniec z liści dębu i wawrzynu, a w środku litewski napis LIETUVOS SAVANORIUI (Litewskim ochotnikom)[2]. Do 1940 używano nieco innego napisu: 1918–1920/SAVANORIUI (1918–1920/Ochotnikom)[3]. Medal zawieszany jest na klamrze umocowanej na wstążce z ciemnozielonej mory z trzema czerwonymi paskami wzdłuż obu brzegów wstążki i na jej środku oraz cienką żółtą bordiurą. Szerokość wstążki 34 mm[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.