Młoteczek (instrumentologia)

Młoteczek (niekiedy młotek^[1]) – przyrząd w mechanizmie młoteczkowym fortepianu służący do uderzania struny (jest incytatorem) i wydobywania z niej dźwięku^[2]. Jest jednoramienną, wykonaną z drewna dźwignią, której najważniejszy element – główka – obciągnięta jest warstwą filcu^[2][3]. Młoteczki strun basowych mają grubą warstwę filcu, młoteczki strun wiolinowych – cieńszą^[4]. Do połowy XIX główkę obszywano kilkoma warstwami skóry^[5][6]; okładzinę filcową wprowadził ok. 1839 Jean-Henri Pape^[4]. Kształt główki, jej twardość, sposób wykonania oraz stopień zużycia mają wpływ na barwę dźwięku uderzanej struny^[2][7][4].

Główki młoteczków pianina

Jeden z rodzajów młoteczków cymbałowych

Młoteczek to również nazwa drewnianej pałeczki (palcatki^[8]) używanej do uderzania strun cymbałów^[2][9].

Przypisy

1. BeniaminB. Vogel BeniaminB., Fortepian pierwszej połowy XIX w., [w:] Fortepian w zbiorach polskich [online], NIMiT [dostęp 2024-04-17].
2. Baculewski et al. 2006 ↓, s. 560.
3. Drobner 1997 ↓, s. 113.
4. Drobner 1997 ↓, s. 116.
5. Bania 2013 ↓, s. 1.
6. Drobner 1997 ↓, s. 115.
7. Biegański 1970 ↓, s. 1.
8. Baculewski et al. 2006 ↓, s. 173, 663.
9. Drobner 1997 ↓, s. 98.

Bibliografia

• Krzysztof Baculewski et al.: Encyklopedia Muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
• Zbigniew Bania: Sztuka świata. Małgorzata Jendryczko (red.). T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013. ISBN 978-83-213-4726-4. OCLC 829853214.
• Krzysztof Biegański: Mała encyklopedia muzyki. Stefan Śledziński (red.). Warszawa: PWN, 1970. OCLC 839120511.
• Mieczysław Drobner: Instrumentoznawstwo i akustyka. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-0469-7.

Encyklopedie internetowe (część):

• PWN: 3942336