Lista krążowników liniowych Royal Navy
lista w projekcie Wikimedia / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Lista krążowników liniowych Royal Navy?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Royal Navy, brytyjska marynarka wojenna, jako pierwsza wprowadziła do służby okręty nowej klasy: krążowniki liniowe. Ich powstanie było dziełem Pierwszego Lorda Morskiego Admiralicji, admirała Johna Fishera, który dla spełnienia swych koncepcji chciał pozyskać okręt dorównujący uzbrojeniem ówczesnym pancernikom, ale znacznie szybszy, chociaż słabiej opancerzony. Stępki trzech pierwszych krążowników liniowych – okrętów typu Invincible – zostały położone, gdy „Dreadnought” był jeszcze w budowie, w 1906[1].
Nazwy okrętów Royal Navy |
A -
B -
C -
D -
E -
F -
G |
lotniskowce |
okręty desantowe |
krążowniki liniowe |
pancerniki |
korwety i slupy |
krążowniki |
typy niszczycieli |
typy fregat |
okręty wojny minowej |
monitory |
okręty patrolowe |
Królewskie Jachty |
okręty podwodne |
okręty wsparcia |
okręty badawcze |
bazy floty |
placówki |
szpitale i okręty szpitalne |
bazy lotnicze |
skrzydła lotnicze |
główne punkty dowodzenia |
dywizjony i flotylle |
Założenia projektu najlepiej sprawdziły się w akcjach, w których krążowniki liniowe mogły użyć atutu swojej prędkości w starciu z wolniejszymi i słabiej uzbrojonymi jednostkami. Najlepszym przykładem jest bitwa koło Wysp Falklandzkich, gdzie „Invincible” i „Inflexible” zatopiły niemieckie krążowniki pancerne „Sharnhorst” i „Gneisenau”, prawie bez uszkodzeń po swojej stronie, pomimo wielu trafień osiągniętych przez niemieckie okręty[2]. Mniejsze powodzenie przyniosły działania brytyjskich krążowników liniowych w starciach z równorzędnymi okrętami, czego przykładem może być utrata „Indefatigable”, „Queen Mary” i „Invincible” w czasie bitwy jutlandzkiej w 1916. Wszystkie trzy jednostki zostały zatopione przez ciężej opancerzone niemieckie krążowniki liniowe[3].
Spośród krążowników liniowych zbudowanych w Wielkiej Brytanii przed I wojną światową, jednostki typów Invincible i Indefatigable miały pancerz burtowy maksymalnej grubości 152 mm, były uzbrojone w osiem dział kal. 305 mm i rozwijały prędkość do 25 węzłów. Kolejne okręty – typu Lion oraz pojedynczy „Tiger” – miały pancerz burtowy grubości do 229 mm, po osiem dział kal. 343 mm i osiągały 28 węzłów[4]. Już w czasie I wojny światowej podjęto budowę jednostek typów Renown oraz Courageous, których projekty zostały przygotowane po powtórnym objęciu przez admirała Fishera stanowiska Pierwszego Lorda Morskiego. Każdy z tych typów był w swoim czasie najszybszym wielkim okrętem (ang. capital ship) na świecie i był uzbrojony w cztery lub sześć dział kal. 381 mm. Jednak parametry te osiągnięto kosztem cieńszego pancerza[5]. Stępkę pod HMS „Hood” położono w czasie I wojny światowej, ale jego projekt został znacząco zmieniony, a opancerzenie poprawione na podstawie doświadczenia zdobytego w czasie bitwy jutlandzkiej. Do służby został wprowadzony już po zakończeniu, jako jedyna zbudowana z czterech planowanych jednostek typu Admiral[6].
W dwudziestoleciu międzywojennym Wielka Brytania planowała budowę okrętów typu G3, które miałyby uzbrojenie i opancerzenie porównywalne z ówczesnymi pancernikami, a ich klasyfikacja jako krążowników liniowych wynikała z porównania parametrów z ciężej opancerzonymi i wolniejszymi pancernikami, których budowę planowano. Pracę nad tym projektem anulowano, gdyż okręty nie mieściły się w limitach tonażowych narzuconych przez traktat waszyngtoński[7]. Z pierwszych dziesięciu[uwaga 1] zbudowanych krążowników liniowych jedynie „Tiger” został zachowany w służbie po konferencji waszyngtońskiej i dotrwał do lat 30. XX wieku. Trzy jednostki typu Courageous zostały w latach 20. poddane przebudowie na lotniskowce i jedynie „Renown”, „Repulse” oraz „Hood” – wszystkie poddane modyfikacjom w okresie międzywojennym – służyły jako krążowniki liniowe podczas II wojny światowej. „Hood” został zatopiony podczas bitwy w Cieśninie Duńskiej w 1941, „Repulse” przez japońskie samoloty pod Kuantanem w 1941, jedynie „Renown” przetrwał wojnę i został zezłomowany w 1948[8].