Loading AI tools
lista w projekcie Wikimedia Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lista istniejących monarchii przedstawia współczesne byty prawne o ustroju monarchicznym, ich typy, a także obecnie panujących władców (monarchów).
Państwa oznaczone gwiazdką (*) to państwa w unii personalnej ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej: „Commonwealth realms” (15), New Zealand Realm (2) i Dependencje brytyjskiej korony (3) – gdzie króla reprezentuje gubernator.
Państwo | forma monarchii | ustrój monarchii | dynastia[1] lub monarchia elekcyjna | tytuł monarchy | panujący | portret | od | następca tronu (imię i tytuł) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Afganistan | emirat | teokracja islamska | monarchia elekcyjna | emir | Hajbatullah Achundzada | 2021 | brak | |
Andora | księstwo | parlamentarna | monarchia elekcyjna/z urzędu[2] | Współksiążę francuski[3] | Emmanuel Macron[4] | 2017 | brak | |
współksiążę episkopalny[5] | Joan Enric Vives Sicília[6] | 2003 | brak | |||||
Antigua i Barbuda* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie[7] | król | Karol III[8] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Arabia Saudyjska | królestwo | absolutna | Saudowie | król | Salman ibn Abd al-Aziz as-Saud | 2015 | Muhammad ibn Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud | |
Australia* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[9] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Bahrajn | królestwo | konstytucyjna | al-Chalifa | król | Hamad ibn Isa al-Chalifa | 1999 | Salman bin Hamad bin Isa Al Khalifa | |
Bahamy* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[10] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Belgia | królestwo | parlamentarna | Koburgowie | król | Filip I | 2013 | Elżbieta, księżna Brabancji | |
Belize* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[11] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Bhutan | królestwo | konstytucyjna | Wangchuck | król | Jigme Khesar Namgyel Wangchuck | 2006 | Jigme Namgyel Wangchuck | |
Brunei | sułtanat | absolutna | Bolkiah | sułtan | Hassanal Bolkiah | 1967 | Al-Muhtadee Billah | |
Dania (Wspólnotowe Królestwo Danii)[12] | królestwo | konstytucyjna | Glücksburgowie | król | Fryderyk X | 2024 | Chrystian (książę koronny Danii) | |
Eswatini | królestwo | absolutna | Dlamini | 1.król 2.królowa-matka | 1.Mswati III 2.Ntombi[13] | 1986 | ||
Grenada* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[14] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Guernsey* | księstwo Dependencja korony brytyjskiej[15] | parlamentarna | Windsorowie | Książę Normandii[16] | Karol III[17] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Hiszpania | królestwo | parlamentarna | Burbonowie | król[18] | Filip VI | 2014 | Eleonora, księżna Asturii | |
Holandia (Królestwo Niderlandów)[19] | królestwo | parlamentarna | Oranje-Nasau | król | Wilhelm Aleksander | 2013 | Katarzyna Amalia, księżniczka Oranii | |
Jamajka* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[20] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Japonia | cesarstwo | parlamentarna | — | cesarz | Naruhito | 2019 | Akishino | |
Jersey* | księstwo Dependencja korony brytyjskiej | parlamentarna | Windsorowie | Książę Normandii[16] | Karol III[21] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Jordania | królestwo | konstytucyjna | Haszymici | król | Abd Allah II ibn Husajn | 1999 | Husajn ibn al-Abdullah | |
Kambodża | królestwo | konstytucyjna | Norodom | król | Norodom Sihamoni | 2004 | ||
Kanada* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[22] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Katar | emirat | absolutna | Al Sani | emir | Tamim ibn Hamad Al Sani | 2013 | ||
Kuwejt | emirat | konstytucyjna | Sabah | emir | Miszal al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah | 2023 | ||
Lesotho | królestwo | konstytucyjna | Moshesh | król | Letsie III | 1996 | Lerotholi Seeiso | |
Liechtenstein | księstwo | konstytucyjna | Liechtensteinowie | ksiażę | Jan Adam II[23] | 1989 | Alojzy Liechtenstein (regent) | |
Luksemburg | wielkie księstwo | parlamentarna | Burbonowie[24] | wielki ksiażę | Henryk | 2000 | Wilhelm | |
Malezja | federacja sułtanatów[25] | parlamentarna | monarchia elekcyjna | Yang di-Pertuan Agong (król) | Ibrahim ibni Almarhum[26] | 2024 | ||
Wyspa Man* | królestwo Dependencja korony brytyjskiej | parlamentarna | Windsorowie | Król, Pan Man[27] | Karol III[28] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Maroko | królestwo | konstytucyjna | Alawici | król | Mohamed VI | 1999 | Mulaj Hassan | |
Monako | księstwo | konstytucyjna | Grimaldi | książę | Albert II | 2005 | Jakub Grimaldi | |
Niue* | królestwo New Zealand Realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[29] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Norwegia | królestwo | konstytucyjna | Glücksburgowie | król | Harald V | 1991 | Haakon Magnus Glücksburg | |
Nowa Zelandia* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[30] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Oman | sułtanat | absolutna | Al 'Bu Sa'id | sułtan | Hajsam ibn Tarik Al Sa’id | 2020 | Zi Jazan ibn Hajsam Al Sa’id | |
Papua-Nowa Gwinea* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[31] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Saint Kitts i Nevis* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[32] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Saint Lucia* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[33] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Saint Vincent i Grenadyny* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[34] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Samoa | królestwo (dyskusyjne)[35] | konstytucyjna | monarchia elekcyjna | O le Ao o le Malo | Tuimalealiʻifano Vaʻaletoa Sualauvi II | 2017 | z wyboru | |
Szwecja | królestwo | parlamentarna | Bernadotte | król | Karol XVI Gustaw | 1973 | Wiktoria Bernadotte, księżna Västergötland | |
Tajlandia | królestwo | parlamentarna | Czakri | król | Rama X | 2016 | Dipangkorn Rasmijoti | |
Tonga | królestwo | konstytucyjna | Tupou | król | Tupou VI[36] | 2012 | Siaosi Manumataongo, Ulukalala | |
Tuvalu* | królestwo | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[37] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Stolica Apostolska[38] | podmiot prawa międzynarodowego | absolutna | monarchia elekcyjna[39] | papież | Franciszek | 2013 | brak | |
Watykan[38] | państwo kościelne | z urzędu[39] | Suweren[40] | |||||
Wielka Brytania[41] | królestwo | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Wyspy Cooka* | królestwo New Zealand Realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[42] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Wyspy Salomona* | królestwo Commonwealth realm | parlamentarna | Windsorowie | król | Karol III[43] | 2022 | Wilhelm, książę Walii i Cambridge | |
Zakon Maltański | państwo zakonne[44] | konstytucyjna | monarchia elekcyjna | wielki mistrz | John T. Dunlap | 2023 | brak | |
Zjednoczone Emiraty Arabskie | federacja emiratów | konstytucyjna | monarchia elekcyjna (sporne)[45] | Prezydent[46] | Muhammad ibn Zajid Al Nahajjan | 2022 | brak |
Fidżi – Tytuł królewski „Tui Viti” tradycyjnie przysługuje od 1878 monarchom brytyjskim. Mimo że 1987 Fidżi zostało ogłoszone republiką z prezydentem na czele, Wielka Rada Wodzów Plemiennych (80 dziedzicznych fidżyjskich wodzów plemiennych) honorowo uznawała królową Elżbietę II jako „Tui Viti” bez realnej władzy w Fidżi[47]. Sama królowa nie rościła sobie prawa do tego tytułu pozostawiając tę kwestię decyzji obywateli Fidżi.
Władcy poszczególnych emiratów Zjednoczonych Emiratów Arabskich
Władcy stanów w Malezji
W kilku państwach Afryki oraz w Indonezji i na Oceanii istnieją tradycyjne monarchie plemienne niemające charakteru państwowego.
Są to m.in.:
Współcześnie niektóre państwa rządzone metodami dyktatorskimi lub autorytarnymi mimo iż formalnie są republikami są uważane za quasi-monarchie[48]. Wynika to z faktu sukcesji władzy w obrębie jednej rodziny, która stoi na czele państwa tak jak to dzieje się w dziedzicznych monarchiach. Przykłady quasi-monarchii:
Państwo | Tytuł głowy państwa | Poprzednia głowa państwa | Rok przekazania władzy | Relacja następcy wobec poprzednika | Aktualna głowa państwa |
---|---|---|---|---|---|
Azerbejdżan | Prezydent | Hejdar Alijew | 2003 | syn | Ilham Alijew[49] |
Czad | Prezydent | Idriss Déby | 2021 | syn | Mahamat Déby Itno[50] |
Dżibuti | Prezydent | Hasan Guled Aptidon | 1999 | siostrzeniec | Ismail Omar Guelleh |
Korea Północna | Najwyższy Przywódca | Kim Ir Sen[51] Kim Dzong Il[52] | 1994–1998 2011–2012 | syn wnuk[53] | Kim Dzong Un[54][55] |
Syria | Prezydent | Hafiz al-Assad | 2000 | syn | Baszszar al-Asad |
Togo | Prezydent | Gnassingbé Eyadéma | 2005 | syn | Faure Gnassingbé |
Turkmenistan | Prezydent | Gurbanguly Berdimuhamedow | 2022 | syn | Serdar Berdimuhamedow |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.