![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Lama_in_the_Gandan_Monastery_in_Ulan_Bator%252C_Mongolia%252C_1981.jpg/640px-Lama_in_the_Gandan_Monastery_in_Ulan_Bator%252C_Mongolia%252C_1981.jpg&w=640&q=50)
Lama (religioznawstwo)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Lama (tybetański བླ་མ་; Wylie bla-ma) – duchowny nauczyciel w buddyzmie tybetańskim[1] i w starszej religii tybetańskiej bön. Odpowiednik indyjskiego określenia guru.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Lama_in_the_Gandan_Monastery_in_Ulan_Bator%2C_Mongolia%2C_1981.jpg/640px-Lama_in_the_Gandan_Monastery_in_Ulan_Bator%2C_Mongolia%2C_1981.jpg)
Dosłowne znaczenie tybetańskiego słowa lama to „najwyższa matka”, czyli istota mająca tyle miłości do wszystkich istot, co matka do swego jedynego dziecka. Według innego tłumaczenia lama oznacza „najwyższą zasadę”.
W buddyzmie tybetańskim istnieje sukcesja duchowych nauczycieli trwająca od historycznego Buddy aż do czasów obecnych zwana liniami duchowego przekazu. Nauczycielem zostawał ten, kto od swojego nauczyciela otrzymał przekaz buddyjskich nauk i praktyk oraz je urzeczywistnił. Osiągnąwszy wysoki poziom rozwoju, na prośbę swojego mistrza sam stawał się lamą – mógł prowadzić innych do oświecenia.
W XIX wieku wielcy tybetańscy mistrzowie ruchu Rime – Dziamjang Czientse Łangpo i Jamgon Kongtrul Lodrö Thaye – rozwinęli intensywną metodę praktyki zwaną „trzyletnim odosobnieniem”. Była to skondensowana praktyka buddyjska trwająca trzy lata, trzy miesiące i trzy dni, dzięki której uczeń w tradycyjny sposób przyswajał główne nauki i praktyki linii przekazu[2]. Najczęściej nauczycielami zostawali mnisi, którzy ukończyli tę praktykę (lub jej jednoroczną skróconą wersję) i osiągnęli dzięki temu odpowiedni poziom rozwoju. W innych przypadkach lamą zostawali ludzie świeccy i jogini, którzy podążali za wskazówkami swoich duchowych mistrzów niezależnie od klasztornych systemów, a także rozpoznani reinkarnowani tulku. Pozostali mnisi, zarówno ci przebywający w świątyniach, jak i ci przebywający poza jej murami, nazywani są trapami, czyli uczniami. Znani są także lamowie zwani doubtubi odpowiedzialnych za ceremonie pogrzebowe i bezpieczne prowadzenie duszy podczas jej wędrówki w zaświatach[3].
Lama jest szczególnie ważny w buddyzmie Wadżrajany – bez niego nie można uzyskać dostępu do najgłębszych nauk i praktyk.
Lama należy do tzw. trzech korzeni buddyzmu tybetańskiego (dwa pozostałe to jidam i strażnicy).
W literaturze popularnej lamą nazywano zazwyczaj wszystkich mnichów lamaistycznych (np. Kojło, 1983).