Odznaka pamiątkowa „Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego” – polska pamiątkowa odznaka przyznawana od 1919 za obronę Śląska Cieszyńskiego podczas wojny polsko-czechosłowackiej.
Szybkie fakty Ustanowiono, Powiązane ...
Zamknij
Uchwałą z dnia 2 lutego 1919 oraz z 2 października 1919, celem utrwalenia pamięci obrony Ziemi Piastowskiej, wyróżnienia tych którzy swym męstwem, walecznością, rozumem i wytrwałością przyczynili się do obrony Ojczyzny i dali świetny przykład patriotyzmu nie tylko współczesnym, lecz i przyszłym pokoleniom, udowodnienia jedności i łączności wszystkich współobywateli Polski w chwili, gdy Ojczyzna w niebezpieczeństwie o pomoc wołała, Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego ustanowiła odznaki za obronę Śląska:
- Lista odznaczonych za walkę o Śląsk Cieszyński Krzyżem I klasy
- Józef Piłsudski,
- gen. por. Emil Gołogórski,
- płk Franciszek Latinik (VII) ,
- sekcyjny Franciszek Ćwiękała (3578),
- kpt. Karol Czichowski,
- mjr Eugeniusz Godziejewski (4935),
- ś.p. mjr Cezary Wojciech Haller (7299),
- płk Bolesław Jatelnicki-Jacyna (7300),
- ś.p. ppor. Wacław Klinke (3579),
- por. Ryszard Konopka (7297),
- por. Emil Machalica (7268),
- kpt. Władysław Mielnik (1213),
- kpt. Stanisław Miller (120),
- por. Jan Pryziński (2844),
- kpt. Stanisław Skwarczyński (421),
- płk Stanisław Springwald (5264),
- kpt. Józef Warchałowski (6950)[2].
Krzyż podzielono na dwa stopnie:
- II klasa krzyża nadawana była oficerom i żołnierzom, którzy w wyższym poczuciu obowiązku i poświęcenia odznaczyli się osobliwszą walecznością, taktycznym zrozumieniem i inicjatywą; za specjalną sprawność w obronie lub w ataku, za ratowanie krytycznych sytuacji, wspomaganie sąsiadów w chwiejnych momentach, za narażenie własnego życia, by podwładnych zagrzać do wytrwałości, za zdobycie dział lub innej broni itp.; oficerom sztabu, którzy przez gorliwą i poświęcenia pełną służbę, położyli znamienne usługi, członkom armii sprzymierzonych, którzy dla sprawy Śląska skutecznie działali; osobom cywilnym, które w czasie napadu czeskiego wytrwały na swych stanowiskach lub w urzędzie i pomimo aresztowania i znęcania się nad nimi, zagrożenia bytu ich rodzin nie zachwiały się w swym patriotyzmie, świeciły przykładem i podtrzymywały na duchu szersze koła ludności, dalej osobom cywilnym, które w bezgranicznej miłości do Śląska z niespożytą energią, nie szczędząc ni trudów ni znojów, broniły sprawę Śląska na terenie politycznym lub patriotycznym[3].
- Tarcza na krzyżu II klasy przedstawiała się tak, jak na Medalu Pamiątkowym za Obronę Śląska Cieszyńskiego oraz posiadała cztery ramiona ciemnoniebiesko-emaliowane. na drugiej strony odznaki widniał napis Walecznym Śląsk 1919.
- I klasa krzyża nadawana była dowódcom, którzy oprócz ogólnych zasług waleczności przyczynili się swym kierownictwem w boju w wysokim stopniu do korzystnego wyniku walk; osobom cywilnym stojącym u steru rządów, które nie szczędząc ni trudów ni znojów, z żelazną energią broniły sprawę Śląska w życiu politycznym lub patriotycznym i ich zasługom przypisać należy zwrot lub pożądany wynik[4].
- Był wykonany tak jak krzyż II klasy, zaś dla odróżnienia od tegoż posiadał złociste promienie pomiędzy ramionami krzyża
Do każdej odznaki krzyża i medalu była wydawana legitymacja, zawierająca tożsamość odznaczonej osoby oraz liczbę bieżącą nadanej odznaki. Oprócz odznak krzyża i medalu był przyznawany osobno dekret pochwalny[4].
Po ustanowieniu Krzyża Walecznych (11 sierpnia 1920 roku) żołnierzom odznaczonym Krzyżem za Obronę Śląska Cieszyńskiego zamieniano je na Krzyże Walecznych[5].
Latinik 1934 ↓, s. 140, w nawiasie obok nazwiska podano numer Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari.
