Krzyż Wojenny Czechosłowacki (1914–1918)

Krzyż Wojenny Czechosłowacki (cz. Československý válečný kříž)^[1] – czechosłowackie odznaczenie państwowe z okresu I wojny światowej, ustanowione przez tymczasowy rząd czechosłowacki w Paryżu 7 listopada 1918 jako najwyższe odznaczenie wojskowe, zatwierdzone przez parlament Republiki Czechosłowackiej 10 kwietnia 1920.

Krzyż Wojenny Czechosłowacki
Československý válečný kříž

Awers i rewers
Baretka
Ustanowiono	7 listopada 1918
Kruszec	brąz
Powiązane	Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939

Zasady nadawania

Krzyż został ustanowiony dla nagrodzenia obywateli i żołnierzy, którzy czynny udział w walkach o ustanowienie wolnej Czechosłowacji. Mógł być również nadawany cudzoziemcom, którzy udzieli pomocy lub brali osobisty udział w takich walkach. Początkowo nadawany był z okres 27 czerwca 1914 do 28 października 1918, później ten okres przesunięto także na okres walk o granicę polsko-czechosłowacką w 1919 roku oraz walki o wyzwolenie Słowacji w latach 1918–1919. Krzyż był również nadawany jednostkom wojskowym. Krzyż nadawał Minister Obrony, nadawano go w okresie od 1918–1938 roku, także sporadycznie w latach 1945–1946.

Krzyż był nadawany w zasadzie jednorazowo, w przypadkach powtórnego nadania odznaczony nie otrzymywał odznaczenia, a jedynie na wstążce umieszczano okucie z brązu w postaci gałązki lipy.

Wygląd

Odznakę odznaczenia stanowi krzyż utworzony z czterech kół wewnątrz, których na awersie umieszczono herby części Czechosłowacji: herb Czech, Słowacji, Śląska i Moraw. Na awersie w centralnej znajdują dwie litery CS wzajemnie na siebie zachodzące a oznaczające skrót od Czechosłowacji. Pozostała część rewersu pokryta jest wizerunkiem liści lipy. Autorem projektu odznaczenia był francuski rzeźbiarz Antoine Bourdelle.

Medal zawieszony jest na wstążce, składającej się z pasów kolejno czerwony, biały, czerwony. Wstążka składa się z 8 białych jednakowej szerokości i 4 szerokich i 5 wąskich czerwonych pasków. W przypadku powtórnego nadania na wstążce umieszczano wykonaną z brązu nakładkę w postaci gałązki lipy.

Baretki Czechosłowackiego Krzyża Wojennego (1914-1918)
nadanego pierwszy raz	nadanego dwukrotnie	nadanego trzykrotnie	nadanego czterokrotnie	nadanego pięciokrotnie

Poza tym istniała możliwość umieszczania innych okuć, w zależności od otrzymanych dodatkowych nagród (zezwolono noszenie kilku okuć jednocześnie):

• metalowa gałązka lipy za pochwałę dla jednostki wymienioną w rozkazie armii
• metalowy lipowy listek za pochwałę dla jednostki wymienioną w rozkazie korpusu lub dywizji
• srebrna gwiazdka za indywidualną pochwałę wymienioną w rozkazie armii
• brązowa gwiazdka za indywidualną pochwałę wymienioną w rozkazie dywizji
• złota lub srebrna gwiazdka za walki na Słowacji

Baretki z okuciami za pochwały
z gałązką lipy	z lipowym listkiem	ze srebrną gwiadką	z brązową gwiazdką	ze złotą gwiazdką

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Krzyżem Wojennym Czechosłowackim (1914–1918).

Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym Czechosłowackim (1914–1918).

Przypisy

1. Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 312.

Bibliografia

• Ludvík Sukeník, Vlastislav Novotný: Československá vyznamenání 1918-1948 cz. I. Hodonin: OBaZP servis, 1973. ISBN 80-238-1166-5. (cz.). Brak numerów stron w książce
• Československý válečný kříž 1914-1918. vyznamenani.net. [dostęp 2012-01-02]. (cz.).