Loading AI tools
kopalnia węgla kamiennego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kopalnia Węgla Kamiennego Anna – kopalnia węgla kamiennego w Pszowie. Wybudowana została w 1832 r., funkcjonowała samodzielnie do marca 2004 r., a jako KWK Rydułtowy-Anna - „Ruch Anna” do lutego 2012 r. Od 2015 r. część budynków dawnej kopalni wpisana została do rejestru zabytków.
Pozostałości po KWK Anna (szyb "Jan") | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1832 |
Data likwidacji |
2004 (2012) |
Forma prawna |
samodzielny oddział |
Zatrudnienie |
4096 (1995) |
Położenie na mapie Pszowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego | |
50°02′42″N 18°23′26″E |
Początki kopalni Anna sięgają 1832 r., kiedy Ferdinand Friedrich August Fritze dokonał zgłoszenia kopalni wraz z prawem do budowy sztolni i prowadzenia robót w odkrytym na terenie Pszowa pokładzie węgla kamiennego[1]. W zgłoszeniu Fritze nazwał kopalnię imieniem „Anna”. Pokład udostępniono szybem „Fund” o głębokości ok. 31 metrów[1]. W 1903 r. wydobycie kopalni „Anna” wyniosło 148 tys. ton węgla kamiennego, a zatrudnienie wzrosło ze 194 do 483 osób[1]. W 1914 r. wybudowano linię kolejową łączącą KWK Anna ze stacją kolejową Olza[2]. W latach 1914–1919 wg projektu wybitnego architekta Hansa Poelziga zbudowano zespół zabudowań szybu "Chrobry I" (dawniej "Rudolf") obejmujący budynek maszyny wyciągowej, nadszybie, sortownię z płuczką, warsztaty oraz zespół elektrowni z kotłownią i rozdzielnią[3]. W kopalni Anna w 1940 r. wydobyto 1,377 mln ton węgla, a już trzy lata później 1,736 mln ton[4]. W latach 1975–1994 zakład nosił nazwę "Kopalnia Węgla Kamiennego Anna w Wodzisławiu Śląskim" (Pszów był wówczas dzielnicą Wodzisławia)[5]. Kopalnia posiadała szyby górnicze w Pszowie, Wodzisławiu Śląskim-Jedłowniku, Wodzisławiu Śląskim-Kokoszycach, Wodzisławiu Śląskim-Zawadzie oraz Czyżowicach[1]. W okresie stanu wojennego w kopalni miał miejsce strajk, przystąpiono wtedy do „militaryzacji” zakładu[6]. Podziemny strajk był jednym z najdłuższych w stanie wojennym i zakończył się dopiero 20 grudnia 1981[6]. W marcu 2004 r. oficjalnie połączono kopalnie Anna i Rydułtowy[7]. Od tej pory KWK Anna działała jako „Ruch Anna” Kopalni Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna. W grudniu 2011 r. zamknięta została pszowska część kopalni Rydułtowy-Anna. Proces wygaszania „Ruchu Anna” trwał do lutego 2012 r., kiedy została definitywnie zamknięta. Po 179 latach w rejonie Pszowa wyczerpały się zasoby węgla. W Annie wydobywano bardzo wysokiej jakości węgiel koksujący[8]. W 2013 roku wyburzono warsztaty. W 2015 roku zespół elektrowni i maszynownię projektu Hansa Poelziga wpisano do rejestru zabytków[3]. W 2016 roku kopalnia Anna została przez Kompanię Węglową przekazana Spółce Restrukturyzacji Kopalń (SRK), która planuje wyburzenie szybu "Chrobry II" z 1970 roku.
Kopalnię zabezpieczała Okręgowa Stacja Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śląskim[9].
15 maja 2019 roku Spółka Restrukturyzacji Kopalń przekazała w formie darowizny tereny po zamkniętej kopalni Anna, które miały wartość ponad 4,6 mln zł. Gmina Pszów zyskała w ten sposób tereny o powierzchni 7,4 ha, na których znajdowało się 10 budynków, 17 budowli oraz 18 ruchomych składników mienia[10].
Po zamknięciu KWK Anna, część jej terenu zagospodarowuje się na funkcje rekreacyjno-edukacyjne. Teren nosi nazwę ParkAny. Jest to gra słów łącząca „park” i KWK „Annę”. Na terenie dawnej kopalni powstaje w 2022 biblioteka i wieża widokowa na szybie Jan. Działania te mają być stopniowo rozszerzane na kolejne obiekty i tereny dawnej kopalni[11].
Część budynków wpisanych jest do rejestru zabytków pod nr rej.: A/424/15 z 19.11.2015, są to:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.