Konflikt marokańsko-algierski (1963)

Konflikt marokańsko-algierski, zwany wojna piaskową (ang. Sand War) – krótkotrwały konflikt graniczny pomiędzy Marokiem a Algierią. Konflikt był nieudaną próbą zajęcia prowincji Tinduf i Baszszar przez Maroko.

Konflikt marokańsko-algierski

zimna wojna
pogranicze marokańsko-algierskie
Czas	październik 1963
Miejsce	Algieria, Maroko
Przyczyna	agresywna polityka Maroka
Wynik	wycofanie się wojsk marokańskich
Strony konfliktu
Algieria Wsparcie:  Egipt  Kuba  Maroko Wsparcie:  Francja
Dowódcy
Ahmad Ben Bella Houari Boumédiène Hasan II Driss Alami
Straty
60 zabitych, 260 rannych, według innych źródeł: 300 zabitych, 379 pojmanych 39 zabitych, 57 pojmanych, według innych źródeł: 200 zabitych
brak współrzędnych

Przebieg

Przyczyną wojny był brak precyzyjnego wytyczenia granicy między Algierią i Marokiem, odkrycie ważnych zasobów mineralnych w spornych rejonach i marokańska koncepcja „Wielkiego Maroka” napędzana przez Partię Niepodległości^[1]. Maroko rozpoczęło inwazję, chcąc zdobyć regiony Tinduf i Baszszar, które rząd tego kraju uważał za swoją własność utraconą w chwili uzyskania niepodległości na skutek przesunięć granic dokonanych przez francuskie władze kolonialne. Wojska marokańskie przekroczyły granicę Algierii w październiku 1963 roku. Najbardziej intensywne walki toczyły się wokół miasta Tinduf oraz marokańskiego Fukajk. Choć armia marokańska posiadała nowoczesne, zachodnie uzbrojenie, siły algierskie złożone z weteranów Frontu Wyzwolenia Narodowego z czasów wojny o niepodległość były o wiele bardziej doświadczone^[2]. Nieudana ofensywa wojsk marokańskich została ostatecznie zatrzymana po trzech tygodniach na skutek klęsk militarnych Marokańczyków oraz interwencji dyplomatycznej Organizacji Jedności Afrykańskiej i Ligi Arabskiej. Formalne zawieszenie broni podpisano 20 lutego 1964 roku. Wojna piaskowa otworzyła okres rywalizacji między Marokiem będącym konserwatywną monarchią a Algierią - rewolucyjną republiką opartą na nacjonalizmie^[3]. Konflikt między tymi krajami odżył w połowie lat 70., gdy Algieria wsparła Front Polisario z Sahary Zachodniej toczący wojnę z marokańskim rządem – wówczas wojska algierskie stoczyły z armią marokańską bitwę o Amgalę z udziałem kilkuset żołnierzy^[4][5].

W wojnie piaskowej Maroko było dyskretnie wspierane wojskowo przez Francję i Stany Zjednoczone, natomiast Algieria jawnie przez Kubę i Zjednoczoną Republikę Arabską^[6].

Proces demarkacji granicy został przeprowadzony w 1971 roku^[7].

Przypisy

1. Touval 1967, s. 106.
2. How Cuba aided revolutionary Algeria in 1963 – themilitant.com.
3. Algiers and Rabat, still miles apart – Le Monde Diplomatique.
4. Thompson, Virginia McLean; Thompson, Virginia; Adloff, Richard (1980). The Western Saharans: Background to Conflict, s. 176, Croom Helm. ISBN 978-0-389-20148-9.
5. Barbier, Maurice, Le conflit du Sahara occidental: Réédition d’un livre paru en 1982, Harmattan, 2013, ISBN 978-2-296-27877-6.
6. Ottaway 1970, s. 166.
7. Łętocha 1973 ↓, s. 169.

Bibliografia

• Farsoun, K.; Paul, J., War in the Sahara: 1963, Middle East Research and Information Project (MERIP) Reports 45, 1976, s. 13–16.
• Heggoy, A.A., Colonial origins of the Algerian-Moroccan border conflict of October 1963, African Studies Review 13 (1), 1970, s. 17–22.
• Spór marokańsko-algierski. W: Tadeusz Łętocha: Granice i spory terytorialne w Afryce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 153-169.
• Ottaway, David, Algeria: The Politics of a Socialist Revolution, Berkeley, California: University of California Press, 1970, ISBN 978-0-520-01655-2.
• Reyner, A.S., Morocco’s international boundaries: a factual background, Journal of Modern African Studies 1 (3), 1963, s. 313–326.
• Torres-García, Ana, US diplomacy and the North African ‘War of the Sands’ (1963), The Journal of North African Studies 18 (2), 2013, s. 324–348.
• Touval, S., The Organization of African Unity and African borders, International Organization 21(1), 1967, s. 102–127.