Kanguroszczur myszaty[19], poturu[20], kanguroszczur właściwy[20] (Potorous tridactylus) – gatunek ssaka z rodziny kanguroszczurowatych (Potoroidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Kanguroszczur myszaty
Potorous tridactylus |
(Kerr, 1792) |
|
|
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ssaki |
Podgromada |
żyworodne |
Infragromada |
ssaki niższe |
Nadrząd |
torbacze |
Rząd |
dwuprzodozębowce |
Rodzina |
kanguroszczurowate |
Plemię |
Potoroini |
Rodzaj |
kanguroszczur |
Gatunek |
kanguroszczur myszaty |
Synonimy |
- Didelphis tridactyla Kerr, 1792[1]
- Didelphis Potoru F.A. Meyer, 1793[2]
- Didelphis murina[uwaga 1] G. Cuvier, 1798[3]
- Macropus minor G. Shaw, 1800[4]
- Dipus muscola Perry, 1810[5]
- Kangurus Poto-roo G. Fischer, 1814[6]
- Hypsiprymnus Peron Quoy & Gaimard, 1824[7]
- Hypsiprymnus setosus Ogilby, 1832[8]
- Hypsiprymnus myosurus Ogilby, 1838[9]
- Parameles Tuckeri J.E. Gray, 1840[10]
- Hypsiprymnus micropus Waterhouse, 1841[11]
- Hypsiprymnus apicalis Gould, 1851[12]
- Hypsiprymnus trisulcatus McCoy, 1865[13]
- Potorous Rufus Higgins & Petterd, 1884[14]
- Potorous tridactylus var. antiquus Broom, 1896[15]
- Potorous tridactylus benormi Courtney, 1963[16]
- Potorous waddahyamin Hoser, 2020[17]
|
|
Podgatunki |
- P. t. tridactylus (Kerr, 1792)
- P. t. apicalis (Gould, 1851)
- P. t. trisulcatus (McCoy, 1865)
|
|
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[18] |
|
Zasięg występowania |
|
|
|
Zamknij
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1792 roku brytyjski przyrodnik Robert Kerr, nadając mu nazwę Didelphis tridactyla[1]. Miejsce typowe to Zatoka Botaniczna, Sydney, Nowa Południowa Walia, Australia[1][21][22][23]. Kerr swój opis oparł na podstawie „Kanguroo Rat” Arthura Phillipa z 1789 roku[24].
We wcześniejszych opracowaniach P. tridactylus był traktowany jako podgatunek P. gilberti, ale został przywrócony jako odrębny gatunek w 1996 roku[23]. W 2020 roku kontrowersyjny[25] australijski herpetolog Raymond Hoser opisał nowy gatunek Potorous waddahyamin, jednak autentyczność nazw opisanych przez Hosera jest kwestionowana przez autorytety teriologiczne i herpetologiczne oraz ICZN[23]. Potrzebne są dalsze badania, aby udowodnić, czy ten gatunek jest ważny; do zakończenia tych badań takson waddahyamin jest traktowany przez Mammals Diversity Database jako synonim P. tridactylus[22].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[23]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
Więcej informacji Podgatunek, Oryginalna nazwa ...
Podgatunek |
Oryginalna nazwa |
Autor i rok opisu |
Miejsce typowe |
Holotyp |
P. t. apicalis |
Hypsiprymnus apicalis |
Gould, 1851 |
New Norfolk, Tasmania, Australia[26]. |
Skóra i uszkodzona czaszka samca (sygn. BMNH 1841.1146, Muzeum Historii Naturalnej w Londynie)[27]. |
P. t. trisulcatus |
Hypsiprymnus trisulcatus |
McCoy, 1865 |
Toolern Creek cave deposit, w pobliżu Gisborne, Victoria, Australia[26]. |
Neotyp: fragment czaszki (sygn. NMV P 17633, National Museum of Victoria)[28]; holotyp zaginiony[29]. |
Zamknij
Etymologia
- Potorous: rodzima nazwa Potoroo oznaczająca w Nowej Południowej Walii kanguroszczura[30].
- tridactylus: gr. τριδακτυλος tridaktulos ‘o trzech palcach’, od τρι- tri- ‘trój-’, od τρεις treis, τρια tria ‘trzy’; δακτυλος daktulos ‘palec’[31].
- apicalis: nowołac. apicalis ‘wierzchołkowy, z końcówką’, od łac. apex, apicis ‘punkt, koniec’[32].
- trisulcatus: łac. tri- ‘trój-’, od tres ‘trzy’[33]; sulcatus ‘rowkowany’, od sulcare ‘orać’, od sulcus ‘bruzda, rowek’[34].
Kanguroszczur myszaty występuje w zależności od podgatunku[23]:
Długość ciała (bez ogona) 25,9–41 cm, długość ogona 18,9–26,2 cm; masa ciała 0,66–1,7 kg[35][36]. Częściowo chwytny ogon. Pysk wydłużony. Ubarwienie popielate lub brunatne z szarym lub białym spodem. Dobrze rozwinięta torba lęgowa osłania 4 sutki, otwiera się do przodu.
Poturu jest samotnikiem o nocnym trybie życia. Zjada grzyby, korzonki, larwy i trawy. Zamieszkuje lasy i zarośla. Dojrzałość płciową osiągają ok. 12 miesiąca życia. Po ciąży trwającej 33–42 dni samica rodzi jedno młode. Długość życia wynosi 7 lat.
R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 198. (ang.).
J. Gould: The mammals of Australia. Cz. 2. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1863, s. ryc. lxviii i tekst. (ang.).
F. McCoy: Note. Quarter Sheet 7 NW. (Mt. Aitken). W: Geological Survey of Victoria. Melbourne: 1865, s. arkusz kwartalny 7. (ang.).
J. Courtney. King Island, Bass Strait the remarkable faunal unit. „Australian Aviculture”. 17, s. 18–20, 1963. (ang.).
J.J. Woinarski J.J., A.A.A.A. Burbidge A.A.A.A., Potorous tridactylus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2018-1 [dostęp 2018-10-10] (ang.).
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Potorous tridactylus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-12].
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Potorous tridactylus (Kerr, 1792). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-08]. (ang.).
H. Kaiser, B.I. Crother, Ch.M.R. Kelly, L. Luiselli, M. O’Shea, H. Ota, P. Passos, W.D. Schleip & W. Wüster. Best practices: in the 21st century, taxonomic decisions in herpetology are acceptable only when supported by a body of evidence and published via peer-review. „Herpetological Review”. 44 (1), s. 8–23, 2013. (ang.).
S.M. Jackson & C.P. Groves: Taxonomy of Australian Mammals. Clayton South: CSIRO Publishing, 2015, s. 140. ISBN 978-1-486-30012-9. (ang.).
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 62. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256. (ang.).
- K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971. Brak numerów stron w książce
- K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- N. Landesman: Potorous tridactylus. (on-line), Animal Diversity Web, 1999. [dostęp 2008-04-13]. (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: