Języki bantu M – grupa geograficzna języków bantu z wielkiej rodziny języków nigero-kongijskich. Wchodzi w skład grupy języków bantu centralnych. Swoim zasięgiem języki bantu M obejmują przede wszystkim Zambię, a także wschodnie Kongo, niewielką część południowo-zachodniej Tanzanii, Malawi i północne Zimbabwe[1][2].
Poniżej przedstawiono klasyfikację języków bantu M według Guthriego[3][4] zaktualizowaną przez J.F. Maho[5][1][uwaga 1]. Klasyfikacja Ethnologue bazuje na klasyfikacji Guthriego, jednak odbiega od niej znacznie, m.in. stosuje inny kod – trzyliterowy oparty na ISO 639 i inaczej grupuje języki[6][7].
M10 Języki fipa-mambwe
- M11 pimbwe
- M12 rungwa
- M13 fipa – icifipa
- M13A fipa-sukuma – sukuuma, icisukuuma
- M13B południowy fipa
- M13C kandaasi – icikandaasi
- M13D siiwa – icisiiwa
- M13E nkwaamba – icinkwaamba
- M13F kwa – icikwa
- M13G kwaafi – icikwaafi
- M13H ntile – icintile, cile, „yantili”
- M13I peemba – icipeemba
- M131 ku(u)lwe
- M14/15 mambwe-rungu
- M14 rungu
- M15 mambwe
M20 Języki nyika-safwa
- M201 lambya – rambia
- M201A północny lambya (Tanzania)
- M201B środkowy lambya (Malawi)
- M201C południowy lambya (Zambia)
- M202 sukwa
- M21 wanda – wandia
- M22 mwanga – namwanga
- M23 nyiha – nyika
- M23A zachodni nyika
- M23B nyika w Mbozi, środkowy nyika
- M23C nyika ow Rungwe, wschodni nyika
- M23D południowy nyika (Zambia)
- M24 malila
- M25 safwa
- M25A safwa w Mbeya
- M25B mbwila
- M25C soongwe
- M25D polooto – poroto
- M25E guruka
- M26 iwa
- M27 tambo
M30 Języki nyakyusa-ngonde
- M301 ndali
- M302 penja ?†
- M31 nyakyusa-ngonde – „sokili”
- M31A nyakyusa właściwy – nyekyosa
- M31B kukwe – ngumbe
- M31C mwamba – lugulu, „sokelo”
- M31D ngonde
- M31E kaaselya – selya
M40 Języki bemba
- M401 bwile
- M402 aushi – usi
- M41 taabwa – rungu, włączając shila
- M42 bemba – icibemba, włączając bangweulu i twa
M40 – nowe języki:
- M40A miejski bemba
M50 Języki lala-bisa-lamba
- M51/52 lala-bisa
- M51 bisa – wisa
- M52 lala
- M521 język ambo
- M522 luano
- M53 swaka
- M54 lamba
- M541 lima – bulima
- M542 temba
- M55 seba – shishi
M60 Języki lenje-tonga
- M61 lenje – ciina mukuni
- M611 lukanga twa
- M62 soli
- M63 ila
- M631 sala
- M632 lundwe
- M633 kafue twa
- M64 tonga, włączając leya, mala, równinny tonga, dolinny tonga, ndawe i dombe
Maho zastosował następujący zapis kodu:
- Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. A15C to nowy dialekt języka o kodzie A15, podczas gdy A15a i A15b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.
- Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. A151 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie A15. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. A101 to nowy język w geograficznej grupie A10.
- Nowe języki pidżynowe i języki kreolskie zostały oznaczone poprzez dodanie do kodu grupy geograficznej wielkiej litery alfabetu, np. A10A to język pidżynowy lub kreolski powstały na bazie języka w grupie A10.
- Języki wymarłe oznaczono symbolem „†”.
Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04. Brak numerów stron w książce
Malcolm Guthrie: Comparative Bantu: an introduction to the comparative linguistics and prehistory of the Bantu languages. Gregg Press, 1967-71. (ang.). Brak numerów stron w książce
Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).