Loading AI tools
polski rzeźbiarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Herszel Hochman (ur. 1879 lub 1881 w Lublinie, zm. 1942 lub 1943 w Baczkowie koło Bochni) – polski malarz, rzeźbiarz żydowskiego pochodzenia.
Czesław Kuryatto, Henryk Hochman (w środku) i Zygmunt Król, otwarcie wystawy w Krakowie, styczeń 1934 | |
Data i miejsce urodzenia |
1879 lub 1881 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1942 lub 1943 |
Narodowość |
polska |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki |
Studiował prywatnie w Warszawie u Pawła Rosena oraz w latach 1900–1906 na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Konstantego Laszczki i Floriana Cynka i we Francji pod okiem Auguste’a Rodina[1].
Po powrocie do kraju mieszkał w Krakowie, a następnie w Tarnowie[1]. W Tarnowie prowadził pracownię ceramiczną razem ze swoją uczennicą i współpracowniczką Henryką Kernerówną[2]. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” oraz w Stowarzyszenia Rzeźba. Swoje prace wystawiał w krakowskim TPSP i w Zachęcie w Warszawie; w 1932 roku jego prace brały udział w wystawie Zrzeszenia Artystów Malarzy Żydowskich w Katowicach[1].
Po wybuchu II wojny światowej ukrywał się w ziemiance w Biskupicach i w lasach pomiędzy Wieliczką a Bochnią. W 1942 roku, po zagładzie wielickich Żydów[3] , dobrowolnie zgłosił się do getta w Bochni, gdzie pracował w Judenracie[1], oraz jako wolontariusz w sierocińcu żydowskim przy ul. Leonarda 2[4] . Podczas pobytu w getcie, w 1943 roku wyrzeźbił w domu lekarza bocheńskiego Władysława Krupy jego portret oraz portret jego syna Stanisława i córki Janiny[1]. Został zastrzelony podczas likwidacji getta w Baczkowie koło Bochni w czerwcu lub wrześniu 1943 roku[4][5] (według innych źródeł zmarł w 1942 roku[6][7]).
Tworzył tradycyjną rzeźbę realistyczną, głównie portrety wykonane w marmurze, brązie, terakocie i majolice, w duchu małopolskiego symbolizmu[1]. W ceramice podejmował tematykę mitologiczną[5]. Częściej jednak inspirował się tematyką żydowską, ponadto tworzył sceny rodzajowe[2]. Do znanych jego prac należą majoliki: Modlący się Żyd, Dafne i Flora, Prometeusz, Ślepiec, Wieczny Żyd (Żyd wieczny tułacz), Marzenie, Znużenie, Sen, Śpiące dzieci, portrety: Portret Juliana Fałata, portrety w marmurze i brązie: Portret Olgi Boznańskiej, portrety w terakocie polichromowanej: Portret Mickiewicza oraz liczne rzeźby głów i popiersi[1]. Był autorem cyklu ekspresyjnych Masek, wykonanych w czerwonej terakocie, nawiązujących do twórczości antycznej i secesyjnej[8].
W 1907[4][3] lub w 1910[1] wykonał, na zlecenie krakowskiej Gminy Żydowskiej, dwie tablice pamiątkowe. Pierwsza, wykonana z brązu prostokątna płaskorzeźba pt. Kazimierz Wielki przyjmujący Żydów do Polski, została umieszczona kilka lat po jej wykonaniu, 15 listopada 1911, na ratuszu na Placu Wolnica w Krakowie[9][3] . Według ówczesnych opisów przedstawiała grupę Żydów, albo niosących rodały i oddajcych pokłon królowi, albo też stojących pod murami miasta, przyjmowanych przez kobietę–anioła w królewskiej kazimierzowskiej koronie[10]. Otaczała ją ozdobna bordiura zamówiona u Ludwika Wojtyczki, a podpis brzmiał: „Pamięci Kazimierza Wielkiego Żydzi-Polacy”[11][3] . Hochman zrezygnował z honorarium za wykonane dzieła, dzięki czemu sfinansowano drugą tablicę z wizerunkiem królowej Jadwigi i umieszczono ją w tym samym czasie we wnętrzu budynku Gminy Żydowskiej na rogu ulicy Krakowskiej 41 i Skawińskiej 2[3] . Podczas II wojny światowej hitlerowcy zniszczyli obie tablice[3] .
6 września 1996 roku, na murze ratusza zainstalowano odnalezioną w magazynach Muzeum Narodowego w Warszawie płaskorzeźbę jego autorstwa pt. Przyjęcie Żydów do Polski, powstałą w 1907 roku[12][3] . Odsłonięcie pracy Hochmana odbyło się w obecności Ehuda Olmerta, ówczesnego burmistrza Jerozolimy, prezydenta Miasta Krakowa Józefa Lassoty, a także dyrektor Muzeum Etnograficznego, Marii Zachorowskiej[3] . Obecny tytuł brzmi: Przyjęcie Żydów do Polski w średniowieczu. Według badaczy nie ma pewności czy odnaleziona płaskorzeźba jest wierną kopią tej zniszczonej przez hitlerowców, czy pracą podobną[13][3] .
Prace Henryka Hochmana znajdują się w Muzeum Narodowym Krakowie[1]:
w Muzeum Narodowym w Warszawie[1]:
w Muzeum Teatralnym w Warszawie[1]:
w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie:
w Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie:
w Muzeum Regionalnym im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku:
w kolekcjach prywatnych:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.