Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gwary środkoworosyjskie — ogólne określenie gwar przejściowych języka rosyjskiego, funkcjonujących na pograniczu narzecza północnorosyjskiego, a narzecza południoworosyjskiego (na terenie pierwotnego powstania gwar rosyjskich). Gwary środkoworosyjskie leżą u podstaw współczesnego rosyjskiego języka literackiego[3][4].
Pas przejściowych gwar środkoworosyjskich wykazuje mieszaninę cech południoworosyjskich i północnorosyjskich[5].
Gwary środkoworosyjskie nie tworzą jedności dialektalnej, nie są też jednym z głównych dialektów języka rosyjskiego, ponieważ nie mają własnych cech językowych, które obejmowałyby cały obszar, na którym występują, a jedynie łączą w sobie niektóre cechy językowe dialektów północnej i południowej Rosji, tworząc grupy dialektów przejściowych pomiędzy nimi[6][7]. Areał gwar środkoworosyjskich jest podzielony na dwie części — gwary zachodnie oraz gwary wschodnie. Dialekty te genetycznie odnoszą się do różnych dialektów języka staroruskiego — do dialektu staronowogrodzkiego i dialektu rostowo-suzdalskiego. Dialekty te znacząco różnią się od siebie. Ich wewnętrzne podziały mają również różnorodną charakterystykę, w tym między innymi w kwestii najważniejszego dla rosyjskich dialektów wyróżnika — typu wokalizmu nieakcentowanego[8]. Dialektami środkoworosyjskimi posługują się przede wszystkim mieszkańcy wsi. Mowa większości z nich w różnym stopniu podlega wpływowi języka literackiego[9].
Zgodnie z mapą dialektologiczną języka rosyjskiego z 1964 roku terytorium dialektów środkoworosyjskich obejmuje południowy zachód od obwodu leningradzkiego i południowy zachód od Nowogrodu, prawie cały obwód pskowski (z wyjątkiem jego skrajnej części południowej), środkową część Tweru i większość regionów obwodu moskiewskego, skrajne południe regionu Jarosławia, całkowicie Iwanowo i region Włodzimierski, a także region Niżnego Nowgorodu (z wyjątkiem jego północnej części), północno-wschodnie regiony obwodu riazańskiego, północno-zachodnie regiony obwodu penzeńskiego i wschodnią część Mordowii. Ponadto dialekty środkoworosyjskie znajdują się na terytorium dialektu północno-rosyjskiego w obwodzie kostromskim w regionie Czuchłomy i Soligalicza[10].
Za południową granicę gwar środkoworosyjskich przyjmuje się zasięg wymowy zwartej g wobec południoworosyjskej wymowy szczelinowej ɣ. Za północną granicę gwar środkoworosyjskich przyjmuje się zasięg akania wobec północnorosyjskiego okania[5].
Pewne cechy wymowy gwar środkoworosyjskich[11]:
Сechy te są cechamy współczesnego języka rosyjskiego literackiego[14].
Inne cechy gwar środkoworosyjskich:
Podział gwar środkoworosyjskich według klasyfikacji z roku 1914[5][19]:
Podział gwar środkoworosyjskich według klasyfikacji z roku 1964[20]:
Zachodnie gwary środkoworosyjskie:
Wschodnie gwary środkoworosyjskie
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
