Gazolina (1897)

Gazolina – polski szkuner żaglowo-motorowy zakupiony w 1920 roku razem z materiałami wybuchowymi. Słynny z międzynarodowej załogi o dziwnych pomysłach i pływaniu mimo minimalnych nakładów armatora i przeciwności losu. Część problemów została spowodowana doborem załogi według zasady "im tańsza tym lepsza".

Gazolina

Poprzednie nazwy	Kosmopoliet, Rewa
Następne nazwy	Sofija Marijo, Schwalbe II
Bandera	Polska
Port macierzysty	Gdańsk
Armator	Polski Związek Przemysłowców Naftowych
Dane podstawowe
Typ	masowiec
Historia
Stocznia	Sappemeer (Holandia)
Data wodowania	1897
Data oddania do eksploatacji	1920
Data wycofania ze służby	1924
Dane techniczne
Nośność (DWT)	220
Liczebność załogi	7
Długość całkowita (L)	31,3 m
Szerokość (B)	5,8 m
Pojemność	Brutto 127/Netto 101 RT
Napęd mechaniczny
Silnik	Żarowy 3-cylindrowy 50 KM

Dane

• typ: dwustutonowa, żaglowo-motorowa lichtuga żeglugi bałtyckiej (początkowo przybrzeżnej)
• pojemność:
  • brutto: 127 (159, 147) BRT
  • netto: 101 (84) NRT
• nośność: 220 DWT
• wymiary:
  • długość między pionami: 31,3 m
  • szerokość: 5,8 m
  • ożaglowanie gaflowe (prawdopodobnie szkuner, ale mógł być keczem)
  • dwa maszty składane i bukszpryt
  • dwa miecze boczne
• silnik: żarowy trzycylindrowy? o mocy 50 KM; przy przebudowie na motorowiec jako Schwalbe II, wymieniony na 150 KM
• jedna śruba
• armator: Polski Związek Przemysłowców Naftowych inż. Stanisław Wirpsza

Stacjonował w Gdańsku początkowo przy Polskim Haku a następnie w Nowym Porcie).

Uwagi: dane w nawiasach pochodzą z innych źródeł. Statek był kilkakrotnie przebudowywany, w tym przedłużony oraz zmieniony na motorowiec.

Kalendarium

• 1897 – budowa w Sappemeer w Holandii jako Kosmopoliet
• 1920 – przybycie do Gdańska, zakup przez rząd polski i przemianowanie na Rewa
• 1921 – zakup przez Polski Związek Przemysłowców Naftowych i przemianowanie na Gazolina
• 1924 – sprzedaż do Rygi, zmiana bandery na łotewską i przemianowanie na Sofija Marijo
•  ? – zmiana bandery na niemiecką, zdjęcie ożaglowania i przemianowanie na Schwalbe II
• w latach sześćdziesiątych XX wieku wykazywany we flocie NRF (w 1960 r. w hamburskiej firmie Peter von Horn)
• czerwiec 1965 – złomowanie

Pierwsza załoga

• kapitan: Freiman (Łotysz)
• pierwszy sternik (szturman i bosman): Hipolit Klimontowicz (Polak – były kapitan lodołamacza, najbardziej doświadczony marynarz Gazoliny)

Zdjęcie załogi z 1923 r.

• mechanik: Sprina (Łotysz)
• motorzysta: ? (Białorusin)
• marynarz: ? (Estończyk)
• drugi marynarz pokładowy: Kozłowski (Polak – były marynarz Flotylli Amurskiej)
• chłopiec okrętowy: ? (Ślązak)

Załoga z 1923 r.

• po lewej na beczce – szyper Otto Wendi
• stoi po prawej – bosman Aleksander Górny
• "białogwardyjcy" stojący w środku (od lewej:
  • "supercargo"
  • motorzysta
  • marynarz Pietrow
  • kucharz Wania
• w kole ratunkowym – chłopiec okrętowy – warszawiak Stefan P. Wesołowski

Bibliografia

• Jerzy Miciński: Trzy awarie, z serii Miniatury Morskie
• Morze nr 10/89 – Jerzy Miciński "Gazolina"