Loading AI tools
niemiecki filozof Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Friedrich Albert Lange (ur. 28 września 1828 w Wald[1] (dzielnica Solingen), zm. 21 listopada 1875 w Marburgu[2]) – niemiecki filozof, teolog, pedagog i ekonomista; przedstawiciel szkoły neokantyzmu fizjologicznego.
Friedrich Albert Lange | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
28 września 1828 |
Data i miejsce śmierci | |
profesor zwyczajny | |
Specjalność: filozofia, filologia | |
Alma Mater | |
Jego ojciec był pastorem w Wald[1]. Rodzina przeprowadziła się do Szwajcarii, a ojciec został profesorem w Bonn[1]. Friedrich Albert kształcił się na Uniwersytecie Zuryskim z zakresu teologii i filozofii[1]. Po dwóch semestrach nauki w Zurychu przeniósł się do Bonn na studia filologiczne[1]. Doktoryzował się w Bonn na podstawie rozprawy pt. Quaestiones Metricae[1]. Następnie pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Kolonii[1]. Habilitował się w Zurychu w 1855 roku, uzyskał wówczas tytuł docenta filozofii[1]. Następnie uczył w gimnazjum w Duisburgu do 1861 roku[1]. Wraz z żoną i dziećmi przeniósł się do Winterthur, gdzie mieszkał do 1870 roku[1]. Następnie przeniósł się do Zurycha, gdyż jego macierzysta uczelnia przyznała mu profesurę zwyczajną; wykładał na Uniwersytecie Zuryskim przez dwa lata historię filozofii[1]. W 1872 roku na prośbę ministra Adalberta Falka objął katedrę w Marburgu, gdzie zmarł po trzech latach[1].
W swoim dziele pochodzącym z 1866 roku, Historia materializmu i krytyka jego znaczenia (niem. Geschichte des Materialismus und Kritik seiner Bedeutung in der Gegenwart), podjął próbę pokazania rozwoju stanowiska materialistycznego. W opozycji do tego poglądu twierdził, że myślenia nie da się zredukować do fizjologii. Argumentował, że wraz z rozwojem filozofii i nauki dochodzimy do różnych ustaleń, pomimo iż podstawy fizjologiczne są wciąż takie same. W związku z tym należy zająć się raczej badaniem struktury umysłu. Opis procesu ludzkiego poznania powtarza za Kantem.
W filozofii, zdaniem Langego, chodzi o to, aby ustalić kategorię oceny intersubiektywności poznania. Należy odejść od badań obiektywnych. Kantowskie pojęcie rzeczy samej w sobie jest pozbawione znaczenia, bowiem nie mamy w umyśle podstaw do oceny jej istnienia bądź nieistnienia. Powstało więc pytanie o to, jak należy rozumieć aprioryczne formy naoczności. Zdaniem Langego, aprioryzm to nic więcej, aniżeli odmiana psychologizmu.
O strukturze umysłu decydują, zdaniem Langego, formy fizjologiczne, czyli formy ujmowania danych zewnętrznych.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.