Filip Stanisław Dubiski

Filip Stanisław Dubiski (ur. 4 września (23 sierpnia) 1860 w Dubiszczach na Wołyniu, zm. 28 września 1919 pod miejscowością Rynia koło Bobrujska) – generał porucznik Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, uczestnik trzech wojen: rosyjsko-japońskiej, I światowej i polsko-bolszewickiej oraz powstania wielkopolskiego.

Filip Dubiski

generał porucznik
Pełne imię i nazwisko	Filip Stanisław Dubiski
Data i miejsce urodzenia	4 września 1860 Dubiszcze, gubernia wołyńska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	28 września 1919 Rynia koło Bobrujska
Przebieg służby
Lata służby	1879–1919
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich
Stanowiska	dowódca dywizji
Główne wojny i bitwy	Wojna rosyjsko-japońska I wojna światowa Powstanie wielkopolskie Wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Grób na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Życiorys

Ukończył Kijowski Korpus Kadetów i 1 września 1879 rozpoczął zawodową służbę w Armii Imperium Rosyjskiego. Do okresu służby wliczone mu zostały dwa lata nauki w 2 Konstantynowskiej Szkole Wojskowej w Petersburgu. W 1881, po ukończeniu szkoły wojskowej, awansowany został na podporucznika ze starszeństwem z 8 sierpnia tego roku i przydzielony do Wołyńskiego Pułku Gwardii w Warszawie, który wchodził w skład 3 Dywizji Piechoty Gwardii. Z chwilą przeniesienia do Gwardii otrzymał stopień chorążego gwardii z zachowaniem starszeństwa z 8 sierpnia 1881. Trzy lata później ponownie mianowany został podporucznikiem gwardii ze starszeństwem z 30 sierpnia 1884^[1]. Po 1896 przeniesiony został z gwardii do armii, w stopniu podpułkownika. Służył w jednostce piechoty w Puławach. Przeszedł kolejne szczeble dowódcze i sztabowe na Dalekim Wschodzie i na Kaukazie. 25 marca 1914 awansował na generała majora i objął dowództwo 2 brygady 39 Dywizji Piechoty. Odznaczył się na froncie tureckim i w operacji nad rzeką Eufrat. W 1916 formował w Tyflisie 5 Kaukaską Dywizję Strzelecką, w której służyło wielu Polaków i dowodził nią od 2 kwietnia do 16 września oraz przejściowo dowodził I Korpusem na Froncie Kaukaskim. W 1917 został zdymisjonowany przez rząd Aleksandra Kiereńskiego, z awansem na generała lejtnanta, i powrócił do Polski.

Z dniem 23 grudnia 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała porucznika ze starszeństwem z 6 sierpnia 1916, i przydzielony do Rezerwy Oficerskiej^[2].

Od stycznia 1919, po wybuchu powstania wielkopolskiego, organizował i dowodził 1 Dywizją Strzelców Wielkopolskich. W czerwcu tego roku objął dowództwo Okręgu Zachodniego Wojsk Wielkopolskich. 12 września 1919 ponownie objął dowództwo 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Zginął 28 września 1919 pod m. Rynia k. Bobrujska, na froncie bolszewickim^[3]. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera R-2-27)^[4]. 21 kwietnia 1920 został pośmiertnie zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała porucznika, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej^[5].

Awanse

• podporucznik (Подпоручик) – starszeństwo z 8 sierpnia 1881
• chorąży (Прапорщик гвардии) – starszeństwo z 8 sierpnia 1881
• podporucznik (Подпоручик гвардии) – starszeństwo z 30 sierpnia 1884
• porucznik (Поручик гвардии) – starszeństwo z 8 sierpnia 1885
• sztabskapitan (штабс-капитан гвардии) – starszeństwo z 5 kwietnia 1892
• kapitan (капитан гвардии) – starszeństwo z 6 grudnia 1896
• podpułkownik – starszeństwo z 6 grudnia 1896 (po przeniesieniu z gwardii do armii)
• pułkownik (полковник) – starszeństwo z 5 października 1904
• generał major (генерал-майор) – 25 marca 1914
• generał lejtnant (генерал-лейтенант) – 6 sierpnia 1916 (5 listopada 1917)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5279 – pośmiertnie 24 marca 1922^[6][7]

Przypisy

1. W 1884 przeprowadzona została reforma systemu stopni wojskowych. W ramach reformy stopień chorążego gwardii został zniesiony. Stopień chorążego gwardii odpowiadał porucznikowi w armii. Od 1884 stopień podporucznika gwardii odpowiadał porucznikowi w armii. Stopień porucznika gwardii odpowiadał sztabskapitanowi w piechocie i sztabsrotmistrzowi w kawalerii. Stopień sztabskapitana gwardii odpowiadał kapitanowi w piechocie i rotmistrzowi w kawalerii. Stopień kapitana lub rotmistrza gwardii odpowiadał stopniowi podpułkownika w armii.
2. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 5 z 18 stycznia 1919.
3. Karczewski 1928 ↓, s. 12.
4. Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW DUBISKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 8 maja 1920, s. 336.
6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 kwietnia 1922, s. 322.
7. Polak (red.) 1991 ↓, s. 36.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Leon Karczewski: Zarys historji wojennej 57-go pułku piechoty wielkopolskiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Andrzej Suchcitz: Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Mały słownik biograficzny. Białystok: Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, 1993.