Emil Görlitz

Emil Antoni Görlitz (ur. 13 czerwca 1903 w Katowicach^[1], zm. 17 października 1990 w Altenburgu^[2]) – polski piłkarz, narodowości niemieckiej, bramkarz i napastnik. Reprezentant, rezerwowy na igrzyskach olimpijskich w Paryżu.

Emil Görlitz

Pełne imię i nazwisko	Emil Antoni Görlitz
Data i miejsce urodzenia	13 czerwca 1903 Katowice
Data i miejsce śmierci	17 października 1990 Altenburg
Wzrost	182 cm
Pozycja	bramkarz, napastnik
Kariera seniorska[infobox 1]
Lata Klub Wyst. Gole 1917–1924 Preußen 05/1. FC Katowice 1924–1925 Pogoń Lwów 5 (0) 1925–1926 Edera Triest 1927–1934 1. FC Katowice 38 (9) 1934–1937 Eintracht Altenburg
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1924–1925  Polska 8 (0)
Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Emil Antoni Görlitz urodził się przy ulicy Raciborskiej w Katowicach^[3] w wielodzietnej niemieckiej^[4] rodzinie. Był wychowankiem Preußen 05 Kattowitz^[2]. Następnie grał w 1. FC Kattowitz. Jako pierwszy Ślązak niemiecki, z nowo utworzonego województwa śląskiego został powołany do reprezentacji Polski w piłce nożnej. Debiutował w niej 18 maja 1924 w meczu ze Szwecją (1:5), ostatni raz zagrał 2 października 1925 przeciwko Turcji. Łącznie w biało-czerwonych barwach rozegrał 8 oficjalnych spotkań. Podczas IO 24 był rezerwowym, w jedynym meczu Polaków w turnieju (porażka 0:5 z Węgrami) bronił Mieczysław Wiśniewski.

Grał także w Pogoni Lwów, gdzie zrobił największą karierę, będąc ulubieńcem tamtejszych kibiców. Razem z Pogonią zdobył w 1925 mistrzostwo Polski. Namówiony przez trenera Pogoni, Austriaka Karla Fischera wyjechał do włoskiego Triestu, gdzie w Ederze został (wspólnie z kolegą klubowym Józefem Słoneckim) pierwszym polskim piłkarzem zawodowym^[2].

Po krótkim, nieudanym pobycie w tym zawodowym klubie nie wrócił już ani do Pogoni, ani do reprezentacji. Kontynuował karierę w klubie, którego był wychowankiem – 1. FC Katowice, z którym zdobył w 1927 wicemistrzostwo Polski, z powodzeniem grając na różnych pozycjach. W barwach 1. FC rozegrał w ciągu trzech sezonów (1927–1929) 38 meczów ligowych, w których zdobył 9 bramek. W 1934, niedługo przed wyjazdem z Polski, został jako wciąż aktywny zawodnik członkiem klubowego zarządu^[5].

Po raz drugi, już na stałe, wyjechał z Polski w 1934. Być może miało to związek z dyskwalifikacją, nałożoną przez PZPN na jego brata Josefa (miał uderzyć sędziego podczas meczu)^[6]. Nowe miejsce do życia znalazł w Altenburgu w Turyngii. Otrzymał tam posadę w miejskiej administracji, jednocześnie kontynuując karierę sportową w lokalnym klubie Eintracht Altenburg. W czasie II wojny światowej pełnił kierownicze stanowisko w hucie w Sosnowcu. W lutym 1945 trafił do niewoli radzieckiej, dzięki samookaleczeniu kolana uniknął dłuższego pobytu w obozie jenieckim, który opuścił w maju 1945. Po wojnie powrócił do Altenburga, znajdując zatrudnienie jako kierowca w radzieckiej komendanturze. Do emerytury pracował w zakładzie przetwórstwa smoły w Rositz. Działał również w Towarzystwie Przyjaźni Niemiecko-Radzieckiej. Po roku 1962 wielokrotnie podróżował do rodzinnych Katowic. Podczas jednego z wyjazdów przemycił do NRD, a następnie do RFN, część archiwów klubowych swojej dawnej drużyny. Uczestniczył też, począwszy od roku 1968, w spotkaniach mieszkających w NRD dawnych członków 1 FC. Katowice, odbywających się w Salzgitter w Dolnej Saksonii^[7]. W 1971 wyróżniony został złotą odznaką DFB, niemieckiego związku piłkarskiego^[8].

Brat Emila, Józef Görlitz, również był piłkarzem. Jako napastnik 1. FC Katowice rozegrał w latach 1927–1928 42 mecze ligowe, w których zdobył 29 bramek.

Sukcesy

• Mistrz Polski 1925 z Pogonią Lwów,
• Wicemistrz Polski 1927 z 1. FC Katowice,
• 8-krotny reprezentant Polski (1924-25), rezerwowy podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu.

Przypisy

1. wówczas niemieckim Kattowitz
2. Wryk 2015 ↓, s. 247.
3. wówczas w Rzeszy Niemieckiej Kronprinzenstraße
4. „Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej – wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Śląsku w XX wieku”, wyd. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2006, (ISBN 83-60470-02-2)
5. Kattowitzer Zeitung, 19 stycznia 1934, s. 8.
6. Kattowitzer Zeitung, 29 kwietnia 1934, s. 8.
7. Oberschlesische Stimme (Katowice), 24 lutego 2002, s. 3.
8. Oberschlesischer Kurier (Salzgitter), 24 maja 1973, s. 6.

Bibliografia

• Andrzej Gowarzewski, Lwów i Wilno w ekstraklasie. Dzieje Polskiego Futbolu Kresowego. Wydawnictwo GiA, Katowice 1997 (4. część cyklu Kolekcja Klubów)
• Andrzej Gowarzewski, Encyklopedia Piłkarska GiA, tom 52, Mistrzostwa Polski. Mecze, kluby, 1918-1939, Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
• „Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej – wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Śląsku w XX wieku”, wyd. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2006, (ISBN 83-60470-02-2)
• Fußball-Chronik, Fußball in Schlesien 1900/01-1932/33, Ergebnisse und Tabellen aus den höchsten Ligen des Südostdeutschen Fußballverbandes und der Einzelverbände der Region, wyd. DSfFS e. V.
• Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015, s. 247. ISBN 978-83-64864-22-3.